امام معصوم، نه احساسی و هیجانی می‌شود، نه خطا می‌کند و نه [العیاذ بالله]، ظلم به دیگران به ذهنش خطور می‌کند؛ بنابراین، همانگونه که در پرسش مطرح شده، باید ضمن باور به حق بودن دعاهای ایشان، از چرایی‌ها و حکمت‌هایش مطلع شد.

دعای بیست و هفتم، "دعای جنگ" است که فرازهای نخستین آن در حق مؤمنان و نصرت دهندگان دین خدا می‌باشد، و فرازهای بعدی، در حق دشمنان خدا. این فراز دعای بیست و هفتم در صحیفه سجادیه، به شرح زیر می‌باشد:

«اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ، وَ أَطْعِمَتَهُمْ بِالْأَدْوَاءِ، وَ ارْمِ بِلَادَهُمْ بِالْخُسُوفِ، وَ أَلِحَّ عَلَیهَا بِالْقُذُوفِ، وَ افْرَعْهَا بِالْمُحُولِ، وَ اجْعَلْ مِیرَهُمْ فِی أَحَصِّ أَرْضِک وَ أَبْعَدِهَا عَنْهُمْ، وَ امْنَعْ حُصُونَهَا مِنْهُمْ، أَصِبْهُمْ بِالْجُوعِ الْمُقِیمِ وَ السُّقْمِ الْأَلِیمِ.»

ترجمه: بار إلها! آب آشامیدنی آنان را به وبا مخلوط کن و خوراکشان را به بیماری‌ها بیامیز و شهرهای‌شان را در زمین فرو بر و پیوسته بر آنها سنگ بباران و به قحطی و خشکسالی دچارشان ساز و آذوقه آنان را در بی‌برکت‌ترین و دورترین نقاط زمین قرار ده و دژهای آن زمین را از حفاظت آنان بازدار، و گرسنگی دائم و بیماری دردناک به آنان برسان .

الف - پیش از آن که احساساتی شویم و ذهن ما متوجه "اگرها و شایدها" شود، باید به جمله اول این فراز از دعا دقت نماییم تا ببینیم دربارۀ چه کسانی می‌باشد؟

دعا با این فراز آغاز شده است:

«اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِک أَعْدَاءَک فِی أَقْطَارِ الْبِلَادِ مِنَ الْهِنْدِ وَ الرُّومِ وَ التُّرْک وَ الْخَزَرِ وَ الْحَبَشِ وَ النُّوبَةِ وَ الزَّنْجِ وَ السَّقَالِبَةِ وَ الدَّیالِمَةِ وَ سَائِرِ أُمَمِ الشِّرْک، الَّذِینَ تَخْفَی أَسْمَاؤُهُمْ وَ صِفَاتُهُمْ، وَ قَدْ أَحْصَیتَهُمْ بِمَعْرِفَتِک، وَ أَشْرَفْتَ عَلَیهِمْ بِقُدْرَتِک.»

ترجمه: بارخدایا این سرنوشت را بر همه دشمنانت در هر اقلیم، - چه در هند و روم و ترکستان و خزر و حبشه و نوبه و زنگبار و سرزمین سقالبه و دیلمان و دیگر طوایف مشرکان که نام و نشانشان بر ما معلوم نیست و تو به علم خود شمارشان را می‌دانی، و به قدرت خود بر ایشان اشراف داری فراگیر کن.

بنابراین، دعا در بارۀ "دشمنان خداوند سبحان" است که بالتبع با مؤمنان به او دشمنی می‌کنند و در این دشمنی از هیچ ظلمی که از دست‌شان برآید، کوتاهی نمی‌کنند. چنان که امروزه، نه تنها تمامی مؤمنان، بلکه تمامی مسلمان و مستضعفان جهان، درگیر جنگ‌های میدانی – ترور - جنگ‌های نرم (فرهنگی، تبلیغاتی، روانی و ...) – جنگ‌های اقتصادی و حتی جنگ‌های بیولوژیک می‌باشند. جنگ‌هایی که کفارِ مستکبر و ظلم در نظام سلطه، بر آنان تخمیل کرده‌اند.

ب – حضرت امام سجاد علیه السلام، نصرت الهی را با ابزارهای گوناگونی که دست‌ساز بشر نمی‌باشد و به امر و مشیّت الهی مردمانی را هدف قرار می‌دهد، طلب نموده‌اند.

ج – وقتی بیان می‌دارند که «أَعْدَاءَک فِی أَقْطَارِ الْبِلَادِ – دشمنانت در هر کجا که هستند»؛ دیگران را شامل نمی‌شود؛ و مستجاب کننده، خود دشمنانش را بهتر می‌شناسد.

البته باید توجه نمود که راضی شوندگان به فعل دشمنان، و حتی سکوت کنندگان، خود در صف دشمنان قرار دارند؛ چرا که با رضایت و یا سکوت‌شان، آنان را حمایت و تقویت می‌کنند؛ پس مستحق عذاب مشابه هستند، همانگونه که در قیامت نیز در صف آنان محشور می‌گردند.

د – دشمن فقط در میدان جنگ نیست، و آلودگی آب نیز الزاماً آلوده کردن آب رودخانه یا منبع عمومی نیست؛ پس آلوده کردن آبی که دشمن می‌نوشد، امکان پذیر است.

اگر ضرورت باشد که یک آب عمومی آلوده شود، خداوند متعال و علیم و خبیر به احوال بندگانش، می‌تواند غیر دشمن را از نوشیدن آن بی‌نیاز یا منصرف سازد و یا آن آب را فقط برای دشمنانش آلوده سازد. چنان که رود نیل و هر آب نوشیدنی را فقط برای فرعونیان خونین ساخت، اما برای دیگران، صاف و سالم بود.

درس‌های این دعا:

درس اول؛ شدت دشمنی با کفار (دشمنان خدا) می‌باشد که از بارزترین ویژگی‌های تابعین و پیروان صدیق پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله می‌باشد؛ چنان که با صراحت تمام فرمود: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ ... - محمّد (ص) فرستاده خداست؛ و كسانى كه با او هستند در برابر كفّار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند ... / الفتح، 29 ».

درس دوم؛ اولاً دشمنی باید از دل و جان و با تمام وجود باشد، ثانیاً دشمنی نیمه‌کاره که همه جانبه نباشد، دشمنی نیست.

خداوند متعال در قرآن کریم راجع به این گروه فرمود: «مُذَبْذَبِينَ بَيْنَ ذَلِكَ لَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَلَا إِلَى هَؤُلَاءِ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِيلًا - آنها افراد بى هدفى [سرگردان] هستند كه نه سوى اينها، و نه سوى آنهايند! (نه در صف مؤمنان قرار دارند، و نه در صف كافران!) و هر كس را خداوند گمراه كند، راهى براى او نخواهى يافت/ النساء، 143».

●- مگر می‌شود گفت: «ای کاش دشمنی دشمنان خدا، با دوستی و نرمی باشد – و دشمنان همگی سالم و سلامت و در خوشی و رفاه باشند و روز به روز قدرتمندتر نیز بگردند»؟!

●- بالاخره دشمن اگر دست از دشمنی بردارد که دیگر دشمن نیست، هر چند کافر باشد؛ اما تا وقتی دشمنی می‌کند، نابودی شما را هدف گرفته است، حال خواه با جنگ باشد، یا تحمیل فقر، گرسنگی و تشنگی، یا آوارگی، یا بیماری و جنگ‌های بیولوژیک و ...؛ پس مؤمن حق دارد که برای دشمنان خدا، چنین دعاهایی داشته باشد.

درس سوم؛ مؤمن فقط به امر خدا و برای خدا «فی سبیل الله»، با دشمن خدا رویارویی و پیکار می‌کند و مقابل سلطه‌طلبی، زیاده‌خواهی، ظلم و جنایات دشمن، ایستادگی می‌کند؛ بنابراین، نه تنها صرفاً به نیروی نظامی و تسلیحات و نقشه‌ها و تاکتیک‌های جنگی خود تکیه نمی‌کند، بلکه می‌داند "قدرت و نصرت" از آن خداوند متعال است و هر چه در زمین و آسمان‌هاست، جنود [لشکریان] او هستند، و در جنگ‌ها، نصرت‌هایی دارد که ما نمی‌بینیم؛ لذا این نصرت و به میدان آمدن این نیروهای غیبی را نیز از خداوند متعال مسئلت می‌نماید.

«إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلَائِكَةِ مُرْدِفِينَ» (الأنفال، 9)

ترجمه: (به خاطر بياوريد) زمانى را (كه از شدت ناراحتى در ميدان بدر،) از پروردگارتان كمك مى خواستيد؛ و او خواستۀ شما را پذيرفت (و گفت): من شما را با يكهزار از فرشتگان، كه پشت سر هم فرود مى‌آيند، يارى مى‌كنم.

●- بدیهی است که این فرشتگان، برای تماشا و یا در نهایت دعا نازل نشدند، بلکه برای یاری نازل شدند، پس عملیات انجام می‌دادند (و می‌دهند)، خواه از نوع القای رعب به دل دشمن باشد، و خواه طوفان و سیاهی؛ خواه بر پاکردن طوفان و فرود آوردن سنگ‌ها، و خواه ... .

نکته:

هیچ یک از آن چه امام سجاد علیه السلام در این دعا، بر علیه دشمنان خدا از او مسئلت نموده، جدید و عجیب نیستند، بلکه همان بلاهایی است که طبق صریح قرآن مجید، خداوند متعال امم گذشته را به آنها معذب و هلاک نموده است؛ از طوفان و سیل و زلزله گرفته، تا ریزش سنگ‌های آسمانی و ... .

چنان که در مورد قوم عاد فرمود:

«فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي أَيَّامٍ نَحِسَاتٍ لِنُذِيقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا يُنْصَرُونَ» (فصلت، 16)

ترجمه: سرانجام تندبادى شديد و هول انگيز و سرد و سخت در روزهايى شوم و پرغبار بر آنها فرستاديم تا عذاب خواركننده را در زندگى دنيا به آنها بچشانيم؛ و عذاب آخرت از آن هم خواركننده‌تر است، و (از هيچ طرف) يارى نمى‌شوند!

و در مورد قوم ثمود فرمود:

«وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» (همان، 17)

ترجمه: امّا ثمود را هدايت كرديم، ولى آنها نابينايى را بر هدايت ترجيح دادند؛ به همين جهت صاعقه آن عذاب خواركننده به خاطر اعمالى كه انجام مى دادند آنها را فروگرفت!

و همین‌طور اقوام، نوح، لوط، فرعون و ... .

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

چرا در دعای 27 صحیفه سجادیه، امام (ع) دعا می‌نمایند: «خدایا آب دشمنان ما را به وبا آلوده کن ...». ممکن است به اصطلاح غیرنظامیان، کودکان و بی‌گناهان نیز آسیب ببینند؟!

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/politic/11165.html

 

 

کلمات کلیدی:  سیاسی   دعا   جنگ و جهاد