بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

حضرت امام سجاد علیه السلام؛

صحیفۀ سجادیه - فرازی از دعای 22 - با استفاده از ترجمۀ حجت الاسلام انصاریان

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ‌، وَ ارْزُقْنِي الرَّغْبَةَ فِي الْعَمَلِ لَكَ لآِخِرَتِي حَتَّى أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي‌، وَ حَتَّى يَكُونَ الْغَالِبُ عَلَيَّ الزُّهْدَ فِي دُنْيَايَ‌، وَ حَتَّى أَعْمَلَ الْحَسَنَاتِ شَوْقاً‌، وَ آمَنَ مِنَ السَّيِّئَاتِ فَرَقاً وَ خَوْفاً‌، وَ هَبْ لِي نُوراً أَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ‌، وَ أَهْتَدِي بِهِ فِي الظُّلُمَاتِ‌، وَ أَسْتَضِي‌ءُ بِهِ مِنَ الشَّكِّ وَ الشُّبُهَاتِ.»

- خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و برای آخرتم میل و رغبت در عمل، آن‌هم عمل برای خودت، روزی‌ام کن؛ تا جایی که درستی این عمل را از قلبم بیابم و به گونه‌ای که بی‌رغبتی نسبت به دنیایم بر من چیره شود و به صورتی که از سر شوق خوبی‌ها را به جا آورم و از بیم و ترس از عذاب، از بدی‌ها در امان مانم؛ و نوری به من بخش که به وسیلۀ آن در میان مردم زندگی کنم و در تاریکی‌ها با فروغش راه یابم و به سبب آن از شک و شبهه‌ها، برایم روشن شود (بر طرف گردد).

شرحی مختصر

این فراز از دعا برای رفع مشکلات و عبور از سختی‌های امور، از یک سو بیانگر عوامل رشد، کمال و قُرب می‌باشد و از سویی دیگر کلید حلّ مشکات و عبور از گرفتاری‌ها و سختی‌ها در امور گوناگون.

مهم این است که باید هر کاری [حتی ساده‌ترین کارها]، برای رضایت محبوب به انجام رسد تا سبب رشد و قُرب در آخرت گردد، چرا که بنده نباید یک لحظه و در یک کار نیز از خدا غافل شود که در همان کار و لحظه، دچار شرک و یا دست کم غفلت می‌گردد.

انجام هر کاری برای خدا، عبادت اوست، اما باید دقت شود که «اخلاص در نیّت» که شرط نخست است، با «رغبت در عمل» متفاوت است. ممکن است کسی کار درستی را انجام دهد، با اخلاص تمام نیز انجام دهد، اما دلش «رغبتی» به آن نداشته باشد، مانند کسی که نمازهای واجب خود را اقامه می‌کند، اما با رغبت و شوق به سوی نماز نمی‌رود و فقط می‌خواهد به تکلیف عمل نموده باشد!

آدمی خودش متوجه حق یا باطل بودن مواضع و کارهایش می‌باشد، چنان که فرمود: «بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِيرَةٌ - بلكه انسان خودش از وضع خود آگاه است» (القیامة، 14) - و هم چنین می‌فهمد که کار برای خدا را با رغبت و شوق انجام داده است و یا از روی اکراه؟! و این درک، در قلب (روح و جان) انسان حاصل می‌شود. لذا در دعا عرض می‌نماید: «أَعْرِفَ صِدْقَ ذَلِكَ مِنْ قَلْبِي‌» شوق و رغبتی به من بده که درک و تصدیق آن را از قلبم بفهمم.

نقطۀ مقابل این شوق و رغبت در خوبی‌ها، ترس از بدی‌ها و عواقب شومش در دنیا و آخرت می‌باشد، لذا امنیّت از چنین خوفی را درخواست می‌نمایند، چرا که این امنیّت وقتی حاصل می‌شود که شخص از هر نوع شرک و گناهی و به هر میزان، اجتناب ورزد.

●- اما، «تقاضای نور» نمودند: «وَ هَبْ لِي نُوراً»، یعنی: «این نور را تو به من هدیه بده»؛ چرا که نور تویی و نور از توست.

نور، به خودی خود پیداست و سبب پیدایش و بینش چیزهای دیگر می‌شود. «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ»، یعنی: خداوند سبحان، خودش هست و پیداست و سبب به وجود آمدن و پیدایش چیزهای دیگر می‌شود.

نور فیزیکی هم همینطور است. نور را با خودش می‌بینی و هر چیز دیگری را به واسطه نوری که بر آن تابیده می‌بینی. بنابراین، هر حرکتی، چه مادی و چه معنوی، محتاج به نور است.

درخواست نور برای زندگی در میان مردم، یعنی هم راه خودم با آن نور روشن شود تا به بیراهه نروم و پرتگاه‌ها سقوط نکنم و هم به واسطۀ شدت نوری که تو من دادی، راه برای دیگران روشن شود. نوری که در ظلمات، هدایت کننده باشد.

نور، حتی اگر از دور هم دیده شود، هدایت کننده است؛ مانند کسی که در غار یا تونل تاریکی قرار داد، اما از دور نوری را می‌بیند و می‌فهمد که باید به آن سو برود تا از ظلمات خارج شود.

نور، سبب دیدن و شهود می‌شود و وقتی شهود حاصل شد، دیگر شک و شبهه‌ای باقی نمی‌ماند، چرا که هر نوع شک و شبهه‌ای، از ندانستن و ندیدن است و اینها همه تاریکی (ظلمات) می‌باشند.

 

 

کلمات کلیدی:   صحیفه سجادیه   دعا