امام خمینی رحمة الله علیه، تأکید بسیاری به مناجات شعبانیه داشتند و در عظمت و فضیلت این دعا بیانات بسیار قابل توجه و تأملی دارند که برخی از آنها به شرح ذیل است:
*- «ماه شعبان براى ... مهیا کردن مسلمین است براى ضیافت خدا [ماه رمضان]؛ ادبش آن مناجات شعبانیه است.
من ندیدهام در ادعیه، دعایى را که گفته شده باشد همه امامها این دعا را مىخواندند، [ولی] در دعاى شعبانیه این هست؛ اما من یادم نیست که در یک دعاى دیگرى دیده باشم که همه ائمه این را مىخواندند. این مناجات شعبانیه براى این است که شما را، همه را مهیا کند براى «ضیافة الله».
یک کج فهمیهایى در انسان هست که این کج فهمیها گاهى خیلى زیاد مىشود. اینها دعا را نمىفهمند چى هست، لهذا، خیال مىکنند که حالا ما خوب، قرآن را مىگیریم دعا را رها مىکنیم!
اینها نمىفهمند که دعا اصلًا چى هست. مضامین ادعیه را نرفتهاند ببینند که چى هست، به مردم چى مىگوید، چه مىخواهد بکند.
اگر نبود در ادعیه الّا دعاى مناجات شعبانیه، کافى بود؛ براى اینکه امامان ما، امامان بحقاند؛ آنهایى که این دعا را انشا کردند و تعقیب کردند. تمام این مسائلى که عرفا در طول کتابهاى طولانى خودشان یا خودشان مىگویند در چند کلمه مناجات شعبانیه هست، بلکه عرفاى اسلام از همین ادعیه و از همین دعاهایى که در اسلام وارد شده است از اینها استفاده کردهاند.» (صحیفه امام، ج13، ص:31و 32)
*- «مناجات شعبانیه از مناجاتهایى است که کم نظیر است؛ مثل دعاى ابو حمزه که از حضرت سجاد وارد شده است، آن هم کم نظیر است و این هم کم نظیر است. دعاى کمیل در شعبان وارد شده است و یکى از ادعیهاى است که در پانزده شعبان، شب پانزده شعبان خوانده میشود، مشتمل بر اسرارى است که دست ما از آن کوتاه است. از ائمه هدى ادعیهاى وارد شده است که مضامین آنها را باید تأمل کرد، و آنهایى که اهل نظر هستند، اهل معرفت هستند بر آنها شرح کنند؛ آنها را به مردم ارائه بدهند، اگرچه هیچ کس نمىتواند آن چیزى [را] که به حسب واقع هست، شرح کند» (صحیفه امام، ج ۲۰، ص۲۵۰)
*- مناجات شعبانیه از بزرگترین مناجات و از عظیمترین معارف الهى و از بزرگترین امورى است که آنهایى که اهلش هستند میتوانند تا حدود ادراک خودشان استفاده کنند.» (صحیفه امام، ج ۱۷، ص۴۵۶)
*- «مناجات شعبانیه از مناجاتهایى است که اگر انسان دنبالش برود و فکر در او بکند، انسان را به یک جایى میرساند. آن کسى که این مناجات را گفته و همه ائمه هم به حسب روایت میخواندند، اینها، آنهایى بودند که وارسته از همه چیز بودند، مع ذلک آن طور مناجات میکردند، براى اینکه خودبین نبودند.
هرچه بودند این طور نبوده که خودش را ببیند که، حالا من امام صادقام دیگر، نه، امام صادق مثل آن آدمى که در معصیت غرق است مناجات میکند، براى اینکه میبیند خودش هیچ نیست و هرچه هست نقص است و هرچه هست از اوست. هرچه کمال است از اوست، خودش چیزى ندارد. هیچ یک چیزى ندارند، انبیا هم هیچى نداشتند. همه هیچاند و اوست فقط، همه هم دنبال او هستند، همه فطرتها دنبال او هستند، منتها چون ما محجوبیم، نمیفهمیم که ما دنبال او هستیم؛ آنهایى که میفهمند، آنها وارسته میشوند و میروند سراغ همان معنا.
این کمال انقطاعى که خواستند، این کمال انقطاع همین است که از همه این چیزهایى که هستش، اصلش به کنار باشند.» (صحیفه امام، ج ۱۹، ص۲۵۳)
*- «مناجاتى که در ماه شعبان هست و من در نظر ندارم که در هیچ یک از ادعیه گفته شده باشد که ادعیه مال همه ائمه است.
این دعاى شعبان، مناجات شعبان، مناجات همه ائمه است و در این، مسائل بسیار هست، معارف بسیار هست و ادب اینکه انسان چه جور باید با خداى تبارک و تعالى مناجات کند.
ما غافلیم از این معانى که وضع چى است. شاید بعضى از جُهّال ما هم اینطور اعتقاد دارند که این ادعیه وارد شده و این چیزهایى که از ائمه وارد شده است اینها تشریفات است. می خواهند ما را یاد بدهند و حال اینکه مسئله این نیست، مسئله این است که در مقابل خدا ایستادند آنها، آنها میدانند که در مقابل چه عظمتى ایستادند، آنها معرفت دارند به خداى تبارک و تعالى و میدانند چهکنند و مناجات شعبانیه از مناجاتهایى است که اگر یک نفر انسان دلسوخته، یک عارف دلسوخته - نه از این عارفهاى لفظى - بخواهد این را شرح کند و شرح کند از براى دیگران، بسیار ارزشمند است و محتاج به شرح است» (صحیفه امام، ج ۱۷، ص۵۲۷)
کلمات کلیدی:
رهبری دعا شعبان