پایگاه پاسخوگی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): امروزه، با پیشرفت صنعت (تکنولوژی) و ساخت ابزارها و وسایل گوناگون، برایمان معلوم و مشهود شده است که "برکندن کوه‌ها از جای خود"، آسان نیست، اما زیاد هم سخت نیست، چه رسد به این که ناممکن باشد. در گذشته‌های دور، با بیل و کلنگ، کوه را می‌کنند و در گذشته‌های دورتر و تمدن‌های نابود شده، توان این را داشتند که با سنگ کوه‌ها، قصرها و حتی بناهای بلند بسازند و در دل کوه‌ها، غارهای بزرگی حفر کنند و در دل آن غارها، بناهای بزرگ و حتی ستون‌دار و ... با مهندسی دقیق بتراشند (نه این که با مصالح بیرونی بسازند)!

«وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ» (الأعراف، 74)

ترجمه: و به ياد آوريد هنگامى را كه شما را پس از [قوم] عاد جانشينان [آنان] گردانيد و در زمين به شما جاى [مناسب] داد در دشت‌هاى آن [براى خود] كاخ‌هايى اختيار مى‌كرديد و در (دل) كوه‌ها خانه‌هايى [زمستانى] مى‏‌تراشيديد، پس نعمت‌هاى خدا را به ياد آوريد و در زمين سر به فساد برمداريد.

آن تمدن‌ها از بین رفت، اما در قرون بعدی، بناهایی چون اهرام ثلاثه، تخت جمشید و ... فراوان ساخته شد. بناهایی که مهندسان امروزی با این همه ابزار، در چگونگی مهندسی و ساخت آنها متحیر مانده‌اند!

امروزه نیز شاهدیم که آدمی به قدرت علم و ابزار، کوه‌ها را برای دسترسی به انواع معادن می‌تراشد و حتی برای استخراج انواع سنگ‌ها، تماماً از جای بر می‌کَند، و یا در دل کوه‌های سنگی و سخت، تونل‌های عریض و طویل حفر می‌نماید.

اما، نه قلب کفار آنها تکان خورد و از جای کنده شد، و نه قلب کفار اینها! هنوز کوه‌کَن‌های قدرتمند در امریکا و اروپا، یا هوای نفس خود را می‌پرستند و یا طاغوت‌ها و ارباب‌های کاذب بیرونی را بندگی می‌کنند، هنوز بسیاری از مردمان، بندگان ثروت، قدرت و شهوت هستند؛ و هنوز بسیاری از دانشمندان معدن، مهندسان خاک‌برداری، کارمندان و کارگران چینی، ژاپنی، کُره‌ای، مالزیایی و ...؛ با آن همه پیشرفت علم و تکنولوژی، بت پرست هستند و برای عبادت به بتخانه‌ها می‌روند و مقابل چیزی که با دست خود تراشیده‌اند، به خاک بندگی می‌افتند!

مواضع:

در حدیث شریف فرمود: «إِزَالَةِ قَلْبٍ عَنْ مَوْضِعِهِ»! یعنی کندن و جدا کردن قلب از "موضع و مواضعش"، سخت‌تر از کندن و جا بجا کردن کوه‌هاست!

بنابراین، باید دقت کنیم که قلب همان جان آدمیست و موضوع فرمایش ایشان نیز «موضع یا مواضع» قلبی است و نه خود قلب.

باید خود را بشناسیم و بدانیم که "موضع‌گیری"، کار "عقل و علم" نیست؛ بلکه کار "قلب" است. عقل که به نور علم می‌بیند، فقط می‌شناسد و تصدیق می‌کند و یا به قولی حکم قطعی صادر می‌کند؛ اما دلیل نمی‌شود که جان آدمی (قلب)، تسلیم آن شناخت عقلی، علمی، حکم و تصدیق‌شان گردد! چه بسا عقل و علم حکمی دهند و قلب و جان به سوی دیگری متوجه و متعلق شوند. چنان که ابلیس لعین نیز خداوند سبحان را می‌شناخت، اما تکبرش اجازه اطاعت و بندگی نداد. و چنان که آدمی بسیاری از مواضع و بالتبع کارهایش را می‌داند که درست نیست، اما گرایش قلبی یافته و عمل می‌نماید! چون قلبش منطبق با عقل و علمش نشده است.

●- "کار قلب"، ابتدا "فهم" است، چنان که راجع به انسان‌هایی که از مراتب حیوانیِ حیات گذر نکرده‌ و به عرصه‌ی حیات بشری و انسانیت قدم نگذاشته‌اند، فرمود: حیوان و بلکه پست‌ترند، چون «لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا – قلب‌هایی دارند که با آن فهم نمی‌کنند / الأعراف، 179»؛ و به تناسب فهم است که آدمی یا خوشش می‌آید و یا بدش می‌آید و موضع‌گیری می‌نماید. پس جایگاه حبّ و بغض، یا "تولا و تبرا" نیز قلب است. لذا جایگاه "ایمان و کفر" نیز قلب آدمی می‌باشد.

●- شما می‌توانید بگویید: «این مطلب علمی نیست، یا با حکم عقل مغایرت دارد»، اما نمی‌توانید بگویید که «عقل من، این را دوست دارد و آن را دوست ندارد»، چون این کار "قلب" است.

●- "موضع = جمع مواضع"، همان جهت‌گیری است که به آن "اخلاق" گفته می‌شود؛ و جهت‌گیری‌ها نیز همیشه منطبق با "حبّ و بُغض"ها می‌باشد، حال خواه "حبّ الله" باشد و یا "حبّ الدّنیا" که ریشه و رأس تمامی خطاها و گناهان می‌باشد.

●- پس این "قلب" انسان است که هدفگذاری و بالتبع "موضع‌گیری" می‌نماید. و اگر قلب، نسبت به چیزی موضع مثبت و یا منفی گرفت، جابجایی کوه، از جابجایی قلب از موضعش، راحت‌تر است، چرا که آن کار فکر، علم، قدرت، ابزار (تکنولوژی) و خلاصه کار بدن است، و فرقی ندارد که مؤمن کوه را از جا بکند و یا حفر کند، و یا کافر – غربی باشد یا شرقی – در اعصار گذشته باشد و یا امروز و ...؛ اما کنده شدن قلب از مواضعش، کار خداست که اگر بنده‌اش متوجه شد و خواست، قلبش را از موضعی، به موضعی دیگر منقلب می‌نماید و اگر عناد و لجاج نمود، قلبش را مُهر می‌کند و می‌بندد!

«هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَعَ إِيمَانِهِمْ وَلِلَّهِ جُنُودُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا» (الفتح، 4)

ترجمه: اوست آن كس كه در دل‌هاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمان خود بيفزايند و سپاهيان آسمانها و زمين از آن خداست و خدا همواره داناى سنجيده‏ كار است.

«لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ» (التوبة، 110)

ترجمه: همواره آن ساختمانى كه بنا كرده‏‌اند در دلهايشان مايه شك [و نفاق] است تا آنكه دلهايشان پاره پاره شود و خدا داناى سنجيده‏ كار است.

گاه قلبی، با یک تذکر، به سوی اصلاح مواضع منقلب می‌شود، و گاه قلب آنقدر شقی می‌شود که حتی با دیدن سیدالشهداء در گودال قتلگاه، نه تنها منقلب نمی‌شود، بلکه خودش نیز [چه در صحنه و چه در طول تاریخ] به مشارکت در این ظلم و جنایت بزرگ، مسرور نیز می‌گردد!

مشارکت و هم افزایی‌ - پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی

پرسش:

شرح این حدیث از امام صادق علیه السلام چیست؟ «إِزَالَةُ الْجِبَالِ أَهْوَنُ مِنْ إِزَالَةِ قَلْبٍ عَنْ مَوْضِعِهِ» - برکندن کوه‌ها آسان‌تر از برکندن دل‌ها از جاى خویش است.

پاسخ:

 

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10096.html 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

          

 

کلمات کلیدی:  قرآن   امام صادق