پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): متن و ترجمه‌ی آیه به شرح زیر می‌باشد:

«إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَى وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ» (التوبة، 40)

ترجمه: اگر پيامبر را يارى ندهيد، يقيناً خدا او را يارى مى‌دهد؛ چنان كه او را يارى داد هنگامى كه كافران از مكه بيرونش كردند در حالى كه يكى از دو تن بود، آن زمان هر دو در غار [ثور نزديك مكه] بودند، همان زمانى كه به همراهش گفت: اندوه به خود راه مده خدا با ماست پس خدا آرامش خود را [كه حالت طمأنينه قلبى است] بر پيامبر نازل كرد، و او را با لشكريانى كه شما نديديد، نيرومند ساخت، و شعار كافران را پست‌تر قرار داد، و شعار خداست كه شعار والاتر و برتر است؛ و خدا تواناى شكست ناپذير و حكيم است.

●- چند مسئله‌ی متفاوت سبب بروز این شبهه در ذهن شما شده است که از جمله آنها اولاً "خلط مبحث" و ثانیاً تفسیر و تطبیق آیه به آیه، اما نابجا و ثالثاً تأویل آیات و تعیین مصداق برای آنها می‌باشد! و اما مشکل نهایی نیز در جمع‌بندی و نتیجه‌گیری می‌باشد.

خدا با ماست:

حال از خود بپرسیم که آیا با توجه به آیات توحیدی، مشکلی داریم که «إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا – خدا  با ماست»، ابوبکر و هر کس دیگری را نیز شامل گردد؟! خدا با کی نیست؟! و آیا اگر خدا با کسی باشد، یعنی او مؤمن، متقی و محسن است؟!

الف – در کلام وحی فرمود: «وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ - و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است / الأعراف، 156». بنابراین، همگان در ظلّ رحمت الهی قرار دارند، حتی ابلیس لعین، چه رسد به موجودات گوناگون و یا افراد.

رحمت خداوند رحمان و رحیم، همان وجود بخشی اوست [نه مهربانی]؛ اگر چه با همگان مهربانی نیز دارد؛ اما معادل مهربانی «رأفت» می‌باشد و "رحمت" عام است. اگر لطف، کرم، مغفرت و ... را نیز رحمت گفته‌اند، به این دلیل است که سبب وجودبخشی و ارتقای مراتب وجودی می‌گردد. اما یک تداوم رحمت و رحمت خاص دارد که مؤمنان را [به ویژه در آخرت] شامل می‌گردد.

"نصرتِ" خداوند نیز همین‌طور است. اگر نصرت او نباشد که یک کافر حتی نمی‌تواند دو قدم راه برود، اما آن نصرت ویژه که سبب غلبه بر شیاطین درون و برون و نیز هدایت، رشد، کمال و تقرب می‌گردد، ویژه‌ی مؤمنان و متقیان می‌باشد.

ب – هم چنین در کلام وحی فرمود: «وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ – او با شماست، هر کجا که باشید / الحدید، 4». یعنی در هر زمان، مکان، موقعیت، شرایط و هر کاری که باشید، او با شماست. بنابراین، انبیا و اولیا علیهم السلام، ابلیس لعین، سایر شیاطین جنّ و انس، و همگان را شامل می‌گردد؛ اما آن «با شما بودن»، که به معنای حمایت و نصرت است، ویژه‌ی مؤمنان و متقایان می‌باشد.

ج- بدیهی است که جایی از خداوند متعال خالی نیست و هیچ مخلوق و بنده‌ای از جرگه‌ی خالقیت، مالکیت، رازقیت، قدرت و ربوبیت او خارج نیست، پس "او با همگان است؛ خواه پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله باشند، و یا سایر مخلوقات و انسان‌ها. اما فقط ولیّ مؤمنان است و آنان را از ظلمات به نور خارج می‌نماید.

نکات:

پس در این که رحمت الهی بر همه چیز وسعت دارد و او با تمامی مخلوقاتش می‌باشد، هیچ تردیدی نیست و غیر از این را  نمی‌شود متصور شد، اما به چند نکته باید توجه نمود:

1- "او با با ماست – یا با شماست"، دلیل بر تطهیر، ایمان، تقوا و خلوص هیچ کسی نمی‌باشد، بلکه از الوهیت و ربوبیت اوست؛ مگر آن که مقصود "تأیید، حمایت و یاری باشد". پس، مهم این است که «آیا بنده نیز با اوست، یا خیر؟!»

یادم هست که در ماه‌های نخست انقلاب که هنوز چپ‌گراها و منحرفین، چهره‌ی خود را آشکار نکرده بودند، دست به اسلحه نبرده بودند و هنوز جنایات خود را به صورت آشکار آغاز ننموده بودند و هم چنان نفاق می‌ورزیدند، یکی از آنها در دانشگاه گفت: «ما امام خمینی را به عنوان رهبر انقلاب و مستضعفین [نه ولایت فقیه]، قبول داریم!» به او گفتم: «باید هم قبول داشته باشید، اما او شما را قبول ندارد»!

پس، خدا با ماست، خدا با من است، خدا با تو است، با همگان است، اما مهم این است که ما نیز با او هستیم یا خیر؟!

2- در آیات بسیاری به بودن خدا با همگان تصریح شده است، اما تأکید نموده و متذکر شده که «با شماست»، یعنی کاملاً تحت نظر او هستید و از تمامی افکار، نیات و اعمال شما با خبر است و در آیاتی یعنی تحت حمایت او هستید. مانند: «وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ  -  هر كجا باشيد او با شماست و خدا به هر چه مى ‏كنيد بيناست/ الحدید، 4» - «... وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا ... - و خدا فرمود من با شما هستم اگر نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و وام نيكويى به خدا بدهيد ... / المائدة، 12»

●●●- بنابر این، "خدا شماست یا با ماست"، یک مرتبه‌ی آغاز و ابتدا دارد که با همگان است، و یک مرتبه‌ی تداوم، حمایت و نصرت نیز دارد که شامل محسنین می‌گردد. لذا به صرف آن که خدا با کسی باشد، دلیل نیست که او نیز در زمره‌ی محسنین باشد، مگر آن که او نیز با خدا و رسول خدا و اوصیای او علیهم السلام باشد و بالتبع مورد حمایت و یاری خداوند متعال قرار گیرد.

نگاه مجدد به آیه:

●- دو نفر در غار بودند، اینها با هم و در یک شرایط بودند، پس وقتی یاری خدا به یکی از آنها برسد، حتماً به آن یکی نیز می‌رسد، لذا فرمود: «خدا با ماست» و نفرمود: «با من هست، ولی با تو نیست»!

●- خال شخصی در حال عمل حسنه است، چرا که در آن موقعیت، در کنار رسول خدا صلوات الله علیه و آله قرار گرفته و او را یاری می‌دهد، پس قطعاً در آن شرایط، به واسطه و برکت وجود پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، او نیز مورد یاری خداوند متعال نیر قرار می‌گیرد؛ اما این شخص، در عین ادعای ایمان به خداوند متعال و رسولش، و در عین دیدن معجزه‌ی الهی در پوشش غار و ...،  به شدت می‌ترسد و این ترس نیز ترس از جان است! پس، پیامبر اکرم (ص) به او دلداری می‌دهند که اینقدر نترس، خدا با ماست.

●- هر شخصی ممکن است که در یک لحظه، یک شرایط، یک ساعت و یک کار، انسان مؤمن و محسنی باشد، و به واسطه‌ی قرار گرفتن در کنار و تحت پوشش "محسن حقیقی"، مثل رسول اکرم صلوات الله علیه و آله، در زمره‌ی محسنین قرار گرفته باشد و گستره‌ی حمایت خداوند متعال از آن بنده‌ی محسنش، او را نیز شامل گردد، اما دلیل نمی‌شود که تا آخر عمرش، مؤمن، متقی و محسن، باقی بماند. لذا فرمود: ملاک حال فعلی افراد است – ملاک عاقبت به خیری افراد است - ملاک، مؤمن و متقی و محسن باقی ماندن و از دنیا رفتن است. مهم این است که فرد، روسفید به ملاقات پروردگارش می‌رود و یا رو سیاه؟!

●- "کفران نعمت" یعنی چه؟ یعنی خداوند متعال به کسی نعمتش را ارزانی می‌دارد و او را در بهترین شرایط، با بهترین امکانات و در عالی‌ترین فرصت‌ها  قرار می‌دهد، اما او تمامی این نعمات را ضایع می‌گرداند و خود را مشمول بدترین عقوبت‌ها و عذاب‌ها می‌گرداند. لذا  فرمود:

«وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» (ابراهیم علیه السلام، 7)

ترجمه: و [نيز ياد كنيد] هنگامى را كه پروردگارتان اعلام كرد كه: اگر سپاس گزارى كنيد، قطعاً [نعمتِ ] خود را بر شما مى افزايم، و اگر ناسپاسى كنيد، بى‌ترديد عذابم سخت است.

آیا می‌توان گفت: لابد او خیلی مؤمن و متقی بوده که خداوند متعال، نعمات بسیاری به او عنایت نموده است؟! و آیا می‌توان ضایع کردن این نعمات را ندید؟! مگر راجع به قوم بنی‌اسرائیل، همین مضامین را نفرمود؟!

مشارکت و هم افزایی‌     - پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی

پرسش:

در سوره توبه، آیه 40، پیامبر اکرم (ص) در غار به ابوبکر فرمود: «خدا با ماست» و در آیات دیگری فرموده که خدا با محسنین است. آیا او نیز از محسنین بوده است؟!

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10293.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

        

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره توبه