ش: چرا در هیچ جای قرآن ، صراحتاً به موضوع امامت اشارهای نشده است؟

پاسخ: چنین نیست. اما اگر در هیچ کجای قرآن کریم به امامت اشاره‌ای نشده باشد، اما ده‌ها بار تأکید شده باشد که در همه‌ی موارد از خدا و رسول اطاعت کنید و یکی از موارد همین معرفی «ولایت و امامت» باشد که در غدیر خم انجام پذیرفت و شیعه و سنی به آن دلالت می‌کنند، برای اثبات امامت کافی بود. چه آن که خداوند می‌فرماید:

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في‏ شَيْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً» (النساء - 59)

«هان اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد خدا را اطاعت كنيد، و رسول و والیان امر خود را فرمان ببريد، و هر گاه در امرى اختلافتان شد براى حلّ آن به خدا و رسول مراجعه كنيد، اگر به خدا و روز جزا ايمان داريد اين برايتان بهتر، و سرانجامش نيكوتر است».

اما لازم است بدانید که در قرآن کریم  12 مرتبه (به عدد ائمه اطهار علیهم‌السلام) واژه‌ی «امام» و مشتقاتش به کار رفته است که ذیلاً به چند مورد آن اشاره می‌گردد:

الف –  امامان (پیشوایان و رهبران بشریت) به دو دسته‌ی امامان حق و امامان باطل تقسیم می‌گردند:

 وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّهً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاهِ وَ إيتاءَ الزَّكاهِ وَ كانُوا لَنا عابِدينَ (الأنبیاء - 73)

و آنان را پيشوايان نموديم تا به امر ما هدایت كنند، و انجام كارهاى نيك و نماز و زكات دادن را به آنان وحى كرديم و همه پرستندگان (عبد) بودند.

وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّهً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَ يَوْمَ الْقِيامَهِ لا يُنْصَرُونَ (القصص - 41)

ما آنان را پيشوايانى قرار دادیم كه مردم را به سوى آتش دعوت مى‏كردند و روز قيامت يارى نخواهند شد.

ب - مقام امامت حقه، بالاتر از نبوت است. چرا که خداوند پس از موفقیت حضرت ابراهیم (ع) در امتحان نبوت و خلّت (دوستی)، او را به مقام امامت و پیشوایی انسان‌ها برگزید:

وَ إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهيمَ رَبُّهُ بِكَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي‏ قالَ لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمينَ (البقره -124)

و چون پروردگار ابراهيم، وى را با صحنه‏هايى بيازمود و او بحد كامل آن امتحانات را انجام بداد، به وى گفت: من تو را امام خواهم كرد. ابراهيم گفت: از ذريه‏ام (نيز كسانى را بامامت برسان) فرمود: عهد من بستمگران نمى‏رسد.

توضیح: برخی شبهه می‌کنند که یعنی شما مقام حضرت علی (ع) را بالاتر از نبی‌اکرم (ص) می‌دانید؟! پاسخ این است که خیر. بلکه امامت را بالاتر از نبوت می‌دانیم و شخص نبی‌اکرم (ص) در زمان خود، هم نبی بودند، هم رسول بودند و هم امام امت.

پ –  خداوند کریم می‌فرماید: اعمال بندگان و حتی آثار آن اعمال و همه چیز نزد امام آشکار است. پس معلوم می‌شود که در هر عصری امامی آشکار از جانب خدا وجود دارد. چنان چه می‌فرماید:

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِ الْمَوْتى‏ وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ أَحْصَيْناهُ في‏ إِمامٍ مُبينٍ (یس -12)

ماييم كه مردگان را زنده مى‏كنيم و آن چه كرده‏اند و آن چه از آثارشان (بعد از مردن بروز مى‏كند) همه را مى‏نويسيم و ما همه چیز را نزد امام آشکار جمع کرده‌ایم‏.

ت –  خداوند اراده کرده است که ضعیف نگاهداشته شدگان [که بر اساس احادیث ائمه (ع) هستند] را وارث زمین و خلیفه‌ی خود گرداند. ( و این آیه به تصریح مفسرین همه‌ی مذاهب اسلامی، دال بر ظهور امام زمان‌ع می‌باشد):

وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهٍ وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ (القصص -5)

و اراده کرده‌ایم بر آنان كه در زمين ضعيف شمرده شدند منت نهاده، ايشان را پيشوايان خلق كنيم و وارثین (ديگران) قرارشان دهيم‏.

ث –  در قیامت هر انسان و هر امّتی با امامش خوانده می‌شود. لذا معلوم است که برای هر انسان و هر امتی امامان حق و باطلی وجود دارند و مهم است که او (انسان) پیرو کدام بوده است و با همان محشور می‌شود:

يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ فَأُولئِكَ يَقْرَؤُنَ كِتابَهُمْ وَ لا يُظْلَمُونَ فَتيلاً (الأسراء - 71)

[بياد آور] روزى را كه هر قومى را با امامش می‌خوانیم، [پس] هر كس که کتاب (نامه اعمال یا دعوتش) را به دست راستش دهند (خوشبخت خواهد بود)، آنان نامه خود قرائت كنند و كمترين ستمى به ايشان نخواهد رسيد.

 

کلمات کلیدی:  قرآن   ولایت (امام علی)   امامت