پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): متن و ترجمه آیه مبارکه به شرح ذیل است:

«وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللّهِ فَأَذَاقَهَا اللّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُواْ يَصْنَعُونَ» (النحل، 112)

ترجمه: و خداوند (براى عاقبت طغيان و كفران نعمت) مثلى زده: مجتمعى (شهر، قریه، اجتماعی) را كه آسوده و آرام (از دشمن، حوادث، کمبودها و ...) بودند، روزی‌شان فراوان از همه جا مى‏‌رسيد، پس نعمت‏هاى خدا را ناسپاسى كردند، خداوند هم به سزاى آنچه مى‏كردند لباس گرسنگى و ترس را به آنها پوشانيد و طعم آن را به آنها چشانيد.

الف - بشر ناچار است تا مفاهیم غیر مادی را نیز با واژگان و اسم‌هایی که به محسوسات تعلق دارد بیان نماید تا بتواند مقصود را منتقل کند. به عنوان مثال: وقتی می‌‌خواهد به کسی که مثلاً می‌خواهد درس بخواند یا ازدواج کند، بگوید: «من از تو حمایت می‌کنم»؛ می‌گوید: «برو جلو، به لطف خدا، من پشتت هستم». در صورتی که آن طرف به لحاظ فیزیکی جلو نمی‌رود و پشت سر او بودن نیز برایش فایده‌ای ندارد. بلکه چون «پشت» به معنای تکیه‌گاه است، در این معنا نیز به کار می‌رود.

چنان چه در آیات قرآنی سخن از «عضد، ید و سایر اعضا» رفته است، اما مفاهیم مادی ندارند.

در زبان فارسی و سایر زبان‎ها نیز چنین است. مثلاً اگر گفته شود: به دینت با قدم صدق وارد شو؛ - یا: با دو بال عقل و علم بالا برو – یا: خدا بر شما لباس عافیت بپوشاند – یا لباس تقوا بپوش و ...، معلوم است که مقصود قدمِ پا، بال پرنده، بالا رفتن فیزیکی و لباس پارچه‌ای دوخته شده نیست.

ب - «چشیدن» نیز از همین واژه‌هاست که منحصر به چشیدن با زبان در خوردن و آشامیدن نیست. مثلاً می‌گوییم: «درد فقر نچشیدی»، یا می‌گوییم: «جوک بی‌مزه‌ای گفتی»، یا می‌گوییم: آن سفر خیلی مزه داد و ... .

پس، معنای «لباس» فقط لباس پوشیدنی نیست، بلکه لباس یعنی آن چه پوشش می‌دهد. لذا در عربی و فارسی می‌گوییم «لباس شب». حال یک موقع منظور همین لباس پارچه‌ای است که در مراسم میهمانی شبانه پوشیده می‌شود و یک موقع نیز تاریکی شب است که نیمکره را پوشش می‌دهد. پس اگر سؤال کنیم: در این بیابان، با این لباس شب که همه جا را پوشانده، آیا طعم تلخ ترس و وحشت را چشیدی یا نه؟ جمله غلطی نیست و نمی‌توان گفت که این لباس چه ربطی به شب دارد و چه ارتباطی با چشیدن دارد؟ چنان چه لفظ «چشیدن» برای مرگ نیز آمده است: «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ – هر نفسی [طعم] مرگ را می‌چشد».

خداوند متعال در آیه فوق می‌فرماید که این جماعت مشکل خاصی نداشتند، باب نعمات و برکات و سلامت بروی‌شان باز بود، اما ناشکری کردند. لذا (بر اساس نتیجه طبیعی ناشکری در نظام خلقت)، طعم تلخ احاطه و پوشش همه جانبه (لباس) گرسنگی و ترس (از فقر، گرفتاری، بیچارگی در مشکلات و ...) را به آنها چشاندیم.

پس، طعم لباس (پوشش) فقر، گرسنگی و بیچارگی، چشیدنی است.

 

کلمات کلیدی:  قرآن