پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): لازم است ابتدا به آیات مورد بحث اشاره گردد:

النازعات (27 تا 30)

« أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاء بَنَاهَا » - آيا آفرينش شما دشوارتر است‏ يا آسمانى كه [او] آن را برپا كرده است؟ (27)

« رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا » - سقفش را برافراشت و آن را [به اندازه معين] درست كرد (نظام بخشید)؛ (28)

« وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا » - و شبش را تاريك نمود و روزش را آشكار (نمایان) ساخت؛ (29)

« وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا » - و زمين را پس از آن بگسترانيد. (30)

البقره (29)

« هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ »

ترجمه: او است كه هر چه در زمين هست [را] يكسره براى شما آفريد سپس به آسمان پرداخت و هفت آسمان [را] بپا ساخت و بهمه چيز دانا است.

الف – ما دو مشکل اساسی، مواجه هستیم، یکی کمبود کلمه برای ترجمه (مگر این که در جملات طولانی شرح داده شود) و دیگر عدم دقت و تأمل در معنا و مفهوم کلمات. به عنوان مثال: خلق کردن – گسترانیدن – نظام بخشیدن – قرار دادن و ...، همه را به یک معنا می‌گیریم، در حالی که بسیار تفاوت دارند، و بدیهی است که این مشکلات و سؤالات در ذهن ایجاد می‌گردد [و البته در ضد تبلیغ نیز مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد].

ب – اگر به آیات مطروحه در سوره النازعات دقت نمایید، روشن می‌شود که اساساً بحثی از "خلقت" زمین یا خلقت آسمان و یا تقدم هر یک بر دیگری ندارد؛ بلکه می‌فرماید: «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا». یعنی به «دحو الارض» اشاره دارد.

مثال: اگر شما بفرمایید که «زمینی را خریدم» - «آن زمین را تسطیح کردم» - «سپس آن را زیر شخم بردم» - «سپس در زمین کشت نمودم» - «سپس آن زمین را آبیاری کردم» و...، همه به یک معنا نمی‌باشد و به کارکردهای متفاوت روی همان یک زمین اشاره دارند.

*- برای "دحو"، دو معنای « گسترانیدن و حرکت دادن [غلطاندن] ذکر شده است. (مفردات راغب، ص 308) » که هیچ کدام به معنای «خلق کردن» نمی‌باشند.

*- برافراشتن، مرفوع ساختن و نیز نظام بخشیدن به آسمان « رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا » نیز به معنای خلق آن نمی‌باشد.

نتیجه:

پس در این آیات هیچ بحثی از خلق کردن و تقدم و تأخر آنها نشده است. بلکه فرمود: آسمان را برافراشت، رفیع ساخت، نظام بخشید، شب و روزش را (با قرار دادن خورشید برای کهکشان راه شیری، و خورشیدهای دیگر برای سایر کهکشان‌ها و ...) بیرون آورد؛ و سپس زمین را گسترش داد (نه این که خلق کرد).

بدیهی است که گسترش زمین نیز به معنای وسعت دادن به طول و عرض و عمق آن نمی‌باشد، بلکه ایجاد قابلیت برای حیات گیاهان، حیوانات، آبزیان، پرندگان و به ویژه انسان، "گسترش دادن" است که البته مستلزم گردش زمین، خورشید، شب و روز، جو و ... می‌باشد. لذا فرمود که پس از نظام بخشیدن به آسمان و بیرون آوردن شب و روز، زمین را گسترانید.

ج – اگر در آیه مبارکه 29 از سوره البقره نیز دقت و تأمل نماییم، به هیچ وجه به تقدم یا تأخر خلقت زمین و آسمان نسبت به یک دیگر اشاره‌ای ندارد؛ بلکه می‌فرماید که ابتدا آن چه برای حیات شما در زمین لازم بود (خورشید، ستارگان، شب و روز، جاذبه، آب، هوا، جوّ، گیاهان، حیوانات، کوه‌ها، دشت‌ها و ...) را آفریدم « خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً »؛ و سپس به "سویه" آسمان پرداختم و هفت آسمان را به پا ساختم.

ج /1 – «سویه»، نظام بخشی بر اساس اندازه‌های علیمانه و حکمیانه می‌باشد. ترتیب اجزا و نیز ترکیب هدفدار یک مجموعه را «سویه» می‌گویند.

ج /2 – همان‌طور که در آیه مشهود است، مراد فقط آسمان زمین یا آسمان مادی نیست، چرا که به برپا نمودن هفت آسمان (که هر کدام نقش مقدری دارند) اشاره نموده است.

نتیجه:

پس در این آیه نیز سخن از تقدم یا تأخر زمین و آسمان نسبت به یک دیگر نمی‌باشد؛ بلکه اشاره به علم و حکمت الهی دارد که ابتدا هر چه برای حیات بشر لازم بود را آفرید و سپس آسمان دنیا و هفت آسمان را نظام بخشید.

آسمان کجاست و چیست؟

اگر گفته شود کهکشان راه شیری، یا کهکشان سیگار، یا کهکشان توکان و...، خواهید گفت که هر کدام کهکشان مستقلی هستند. هم چنین اگر گفته شود: زمین، عطارد یا ناهید و ...، خواهید گفت که هر کدام سیاره‌ی مستقلی هستند؛ اما وقتی گفته می‌شود: «آسمان – یا - آسمان‌ها = السّماوات»، این آسمان چیست و کجاست؟ مگر نه این است که تمامی این کهکشان‌ها نیز در آسمان هستند؟!

*- «سماء» در لغت از ریشه «سمو» به معنای بلندی است، یا شاید بتوان به تعبیر دیگری گفت: «فراز یا بالا». از این رو، چه در قرآن کریم و چه در سایر متون، "آسمان" گاه به معنای ظرفی که مظروفی در آن قرار دارد و فضایی که بر مظروف محیط می‌باشد، آمده است –گاه به جوّ زمین یا سایر سیارات گفته می‌شود - گاه معنای استعاری دارد – و حتی گاه معنای معنوی (بلند مرتبه بودن، مقرب به کمال بودن) و گاه ... . 

  *- آسمان به معنای مادی و فیزیکی نیز آن فضایی است که تمامی کهکشان‌ها، سیارات و ستارگان در آن قرار دارند. زمین، خورشید، ماه، مریخ و ... همه در دل آسمان قرار دارند.

نتیجه:

پس شبهه‌ی مطروحه، مبنی بر این که در آیه‌ای فرموده باشد زمین را قبل از آسمان «خلق» کردم و در آیه‌ی دیگری گفته باشد، زمین را بعد از آسمان «خلق» کردم، به هیچ وجه وارد نمی‌باشد.

مرتبط:

*- در آیه 29 سوره بقره می‌فرماید "او همانیست که هر آنچه در زمین است را برای شما خلق کرد سپس آسمان‌های هفتگانه را آفرید .." - طبق یافته‌های علمی ... (30 اردیبهشت 1394)

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

در آیاتی فرموده خلقت زمین بعد از آسمان بوده و در آیاتی بالعکس؛ چرا؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7279.html

 

عضویت در کانال «پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)»

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره بقره   سوره نازعات