پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): تناقضی در کار نیست، مشکل کار اینجاست که ما اغلب کلمات و واژگان را به معنای رایج خودمان به کار می‌بریم و می‌فهمیم، اما وقتی همان واژه در متنی قرار می‌گیرد، معنای واقعی خودش را دارد، به ویژه اگر متن قرآن یا حدیث باشد.

الف - گمان ما بر این است که "وصی" یعنی کسی که جانشین دیگری پس از مرگ می‌شود و یا به تعبیری "وارث" مادی یا معنوی او می‌گردد. اما این معنی درست نیست؛ بلکه معنای اصلی وصیت «سفارش کردن » به دیگری است [همان معنایی که ما از توصیه کردن می‌فهمیم] و "وصی" به کسی گفته می‌شود که مأمور انجام سفارش می‌گردد؛ و بر همین اساس به جانشین نیز در برخی از موارد "وصی" گفته می‌شود، یعنی کسی که مأمور به انجام سفارشات شده است.

ب - به عنوان مثال دقت کنید که در قرآن کریم چند آیه وجود دارد که خدا در آن به انسان "وصیت" می‌کند؟

*- در یک آیه می‌فرماید که به انبیا (علیهم السلام) توصیه کردم:

«شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَن يَشَاء وَيَهْدِي إِلَيْهِ مَن يُنِيبُ» (الشوری، 13)

ترجمه: از [احكامِ‏] دين، آنچه را كه به نوح در باره آن سفارش كرد، براى شما تشريع كرد و آنچه را به تو وحى كرديم و آنچه را كه درباره آن به ابراهيم و موسى و عيسى سفارش نموديم كه: «دين را برپا داريد و در آن تفرقه‏اندازى مكنيد.» بر مشركان آنچه كه ايشان را به سوى آن فرا مى‏خوانى، گران مى‏آيد. خدا هر كه را بخواهد، به سوى خود برمى‏گزيند، و هر كه را كه از در توبه درآيد، به سوى خود راه مى‏نمايد.

*- در آیه دیگر به کل انسان‌ها [اعم از مؤمن و کافر و ...] وصیت می‌نماید:

« وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ » (لقمان، 14)

ترجمه: و انسان را در باره پدر و مادرش سفارش كرديم مادرش به او باردار شد، سستى بر روى سستى. و از شير بازگرفتنش در دو سال است. [آرى، به او سفارش كرديم‏] كه شكرگزارِ من و پدر و مادرت باش كه بازگشت [همه‏] به سوى من است.

ج – همین طور است معنای وصی، در امر وصیت هر کسی برای پس از مرگ خود. بدیهی است که وصیت کننده، برای خود جانشین انتخاب نمی‌کند، بلکه کسی را انتخاب می‌کند تا سفارشات مندرج در وصیت‌نامه او را به انجام رساند و چه بسا "وصی" از میان وراث نباشد.

وصایت هارون علیه السلام:

پس اگر هاورن علیه السلام، وصی برادرش حضرت موسی علیه السلام بود، به معنای جانشینی ایشان پس از رحلت نمی‌باشد، بلکه در زمان حیات نیز "وصی" بودند، یعنی مأمور به انجام سفارشات ایشان بودند، چنان که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام، حتی در زمان حیات پیامبر عظیم الشأن صلوات الله علیه و آله، وصی ایشان بودند.

انجام امور وصایت انسان به انسان، منوط به درگذشت وصیت کننده نمی‌باشد، بلکه در بسیاری از موارد، در حال زنده بودن انجام می‌شود؛ چه وصیت کننده در آن هنگام در معرکه حضور داشته باشد و یا زنده باشد، اما حضور نداشته باشد (به تعبیری غایب باشد).

به عنوان مثال: اگر پدری وصیت کرد که پسرم نماز را اول وقت اقامه کن، منظورش این نیست که پس از مرگ من این کار را بکن. یا اگر کسی به دیگری وصیت (سفارش) کرد که اگر به فلان شهر رفتی، و ملاقات فلانی رفتی یا ...، چنین بکن و چنین بگو، منظورش پس از مرگ نمی‌باشد.

از این رو، حضرت هارون علیه السلام در دوران حیات ایشان نیز وصی بودند، چه هنگام حضور ایشان در معرکه و قرار گرفتن در کنار ایشان (مثل بارگاه فرعون)؛ و یا غیبت ایشان، مثل رفتن ایشان به میقات که چهل روز به طول انجامید.

جانشینی حضرت موسی علیه السلام:

همان طور که در قرآن کریم تصریح شده است، حضرت موسی علیه السلام، دوازده نقیب داشتند و البته در احادیث نیز تصریح نشده که همه وصی بوده و یا پس از رحلت، یکی پس از دیگر جانشین شده باشند.

برخی گفته‌اند که پس از رحلت حضرت موسی علیه السلام، حضرت هارون جانشین او گردیدند. اما شیخ صدوق (ره) از امام صادق علیه السلام روایت نموده که همراه موسی علیه السلام به کوه طور رفتند و آنجا هارون به امر موسی (ع) روی تخت خوابید و سپس قبض روح شد.

هارون برادر بزرگتر موسی علیهماالسلام بود. برخی از منابع تاریخی، عمر حضرت موسی علیه السلام را 120 سال و عمر حضرت هاورن علیه السلام را 123 سال بیان داشته‌اند؛ و در برخی دیگر از منابع عمر موسی علیه السلام 126 سال و عمر هارون 133 سال ذکر شده است.

طبق حدیثی از پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله: « وصی موسی (ع)، یوشع بود که مدت سی سال بعد از ایشان زندگی کرد ». (بحار الانوار، ج۱۳، ص۳۶۷).

پس چنان که ملاحظه فرمودید، هیچ تناقضی وجود ندارد.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

جانشین حضرت موسی (ع) هارون بود یا یوشع؟ حل تناقض حدیثی چیست؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7407.html

 

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن