پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): در این پرسش دو محور وجود دارد، تحت عناوین "صلوات و نیز صحابه"؛ و متأسفانه باید اذعان نمود که معرفت و توجه عموم ما نسبت به هر دو مقوله، بسیار ضعیف یا کم می‌باشد.

الف - صلوات:

صلوات به معنای درود و سلام است، اما مفاهیم و حقایق بسیاری را در بر دارد. در قرآن کریم تصریح شده که خداوند متعال و ملائکه، به پیامبر اکرم صلوات می‌فرستند [إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ]، سپس به تمام مؤمنان امر می‌فرماید که شما نیز "صلوات" بفرستید و کاملاً تسلیم او گردید [يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا / الأحزاب، 56].

●- خب، حال بیندیشیم که صلوات خدا یعنی چه؟ آیا مانند بندگانش ذکر صلوات می‌گیرد؟! چه معنایی دارد که خداوند متعال بفرماید: « اللَّهُمَّ » و سپس از خودش بخواهد که « صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ »؟! رمز این که ما از خداوند مسئلت داریم که او صلوات بفرستد «الّلهُمَّ صَلِّ» چیست؟!

بنابراین، فرموده‌اند: صلوات خداوند متعال، افاضه‌ی رحمت اوست - و از جانب فرشتگان، استغفار و دعاست و از جانب سایر مردمان، هم دعا است و هم تحفه‌ای از سفره‌ی ایشان به خودشان.

ما چه کاره‌ایم و چه داریم که بر محمد و آل محمد صلوات الله علیهم اجمعین، که خود از جانب او "رحمة للعالمین"، رحمت بفرستیم؛ در حالی که خود محتاج‌تر از همگان هستیم، لذا از او که ارحم الرّاحمین است می‌خواهیم که رحمت بفرستد. الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم.

صلوات بر دیگران:

صلوات، اختصاصی به پیامبر اکرم و اهل بیت ایشان صلوات الله علیهم اجمعین ندارد؛ چرا که نه رحمت خداوند متعال منحصر به ایشان است و نه استغفار و دعای فرشتگان فقط به ایشان اختصاص دارد و نه دیگران در سلام و درود و دعا جز ایشان را قصد نمی‌کنند، لذا برای دیگران [پدر و مادر، همسر و فرزند، همسایه، عالمان، معلمان، مجاهدان و ...] نیز سلام و درود و دعا دارند. لذا در کلام وحی، با همان لحن و سیاقی که فرمود خداوند متعال و ملائکه بر ایشان صلوات دارند، فرمودند بر شما مؤمنین نیز چنین صلواتی دارند:

« هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا » (الأحزاب، 43)

ترجمه: اوست كسى كه با فرشتگان خود بر شما درود مى‏ فرستد تا شما را از تاريكي‌ها به سوى روشنايى برآورد و به مؤمنان همواره مهربان است.

●- چنان که در این آیه مشهود است، صلوات خداوند متعال این است که به واسطه‌ی فرشتگان و فرستادگانش، بنده‌اش را از ظلمات به سوی نور می‌برد.

صلوات وصل است:

صلوات، صلاة (نماز)، صله ارحام، صله دادن در راه خدا و ...، همه از ریشه‌ی "صلّ"، به معنای وصل شدن می‌باشد. خداوند متعال پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم السلام را به رحمت خود متصل نموده است و رحمتش را به وسیله‌ی آنان شامل بندگانش می‌نماید، چنان که در طبیعت نیز به وسیله‌ی خورشید نور و گرما می‌دهد و به وسیله‌ی باران، سرزمین‌های خشک را آباد می‌نماید. از این‌رو، از بندگانش خواسته است که به وسیله وصل شدن به ایشان « صَلُّوا عَلَيْهِ » به رحمت واسعه‌ی الهی وصل شوند که آنها همان "حبل الله" هستند.

●- بنابراین، فرمود که بندگان من در دو گروه قرار می‌گیرند؛ یکی آن گروهی که به هر چه فرموده‌ام که وصل شوید، وصل می‌شوند و دیگر آن گروهی که هر چه دستور وصلش را داده‌ام،  قطع می‌کنند:

« وَالَّذِينَ يَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَيَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ » (الرّعد، 21)

ترجمه: و آنها که پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده، برقرار میدارند؛ و از پروردگارشان می‌ترسند؛ و از بدی حساب (روز قیامت) بیم دارند.

« وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ » (الرعد، 25)

ترجمه: آنها که عهد الهی را پس از محکم کردن می‌شکنند، و پیوندهایی را که خدا دستور به برقراری آن داده قطع می‌کنند، و در روی زمین فساد می‌نمایند، لعنت برای آنهاست؛ و بدی (و مجازات) سرای آخرت!

ب - صحابه:

●- مسئله دوم، معنای و مصداق حقیقی و واقعی "صحابه" می‌باشد.

برخی برای توجیه مقاصد و ادعاهایی گفتند: «صحابه یعنی هر کسی که هم صحبت بوده است»؛ و همین خطا سبب بروز انحرافات بسیاری در اذهان مسلمانان در طول تاریخ گردید؛ تا جایی که دوست و دشمن را تحت عنوان "عشره‌ی مبشره – ده نفری که به آنها بشارت بهشت داده شده است" در کنار هم قرار دادند! و بنابراین، حتی خودشان را نیز نمی‌توانند از امت و صحابه ایشان قلمداد نمایند!

ابوسفیان، ابوجهل، ابولهب و کفار سرشناس و لجوج دیگری نیز با پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله هم صحبت بوده‌اند، چنان که ابن ملجم لعین با امیرالمؤمنین – جعده‌ی قاتل با امام حسن، شمر و خولی و ... با امام حسین، هارون لعین با امام موسی کاظم و مأمون ملعون با امام رضا علیهم السلام ... هم صحبت بوده‌اند؛ و چنان که امروزه نیز بسیاری از دشمنان اسلام و مسلمین، هم عصر و هم صحبت (مستقیم یا غیر مستقیم) با اهل اسلام و ایمان می‌گردند؛ آیا همه‌ی اینها "صحابه" هستند؟! شاید دو نفر هم صحبت، یکدیگر را لعن کنند، آیا صحابه‌ی هم می‌شوند؟!

"صحابه"، آن هم صحبتی است که هم هدف، همسو، هم دل و همراه باشد، چه در عصر خود آنان و چه در اعصار بعدی. مانند کسی که امروز به ایشان سلام کند، نزد ایشان شهادت دهد، در رکاب و سپاه ایشان باشد، نه این که اگر کسی برای مقابله و دشمنی نیز روبرو ایستاد و صحبتی کرد، صحابه قلمداد گردد!

صحابه در قرآن کریم:

خداوند متعال، خود در کلام وحی، صحابه و ویژگی‌های آنان را توصیف نمود تا این لقب به هر کسی که زمانی را درک کرده و گفتگویی نموده، اطلاق نگردد. فرمود: "پیامبر و کسانی که با ایشان هستند"؛ حال در هر مکان و زمانی.

« مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا » (الفتح، 29)

ترجمه: محمّد (صلوات الله علیه و آله) فرستاده خداست؛ و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند؛ پیوسته آنها را در حال رکوع و سجود می‌بینی در حالی که همواره فضل خدا و رضای او را می‌طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است؛ این توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است، همانند زراعتی که جوانه‌های خود را خارج ساخته، سپس به تقویت آن پرداخته تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است و بقدری نموّ و رشد کرده که زارعان را به شگفتی وامی‌دارد؛ این برای آن است که کافران را به خشم آورد (ولی) کسانی از آنها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است.

●- بنابراین، مسلمانان (هم نوا با فرشتگان الهی) به تمامی کسانی که در طول تاریخ با ایشان بوده و می‌باشند، سلام و درود و صلوات دارند، و برای کسانی که با ایشان هم صحبت بوده، اما دشمنی کرده و می‌کنند، مسئلت لعن (دوری از رحمت الهی) دارند «اللّهمَّ العَن ...».

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

صحابه به کسانی  گفته می‌شود که پیامبر را دیده‌اند! ما در دعاها، برای صحابه نیز درود و سلام می‌فرستیم؛ آیا امثال ابوسفیان را نیز شامل می‌شود؟!

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9235.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

    

 

کلمات کلیدی:  قرآن