پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): معنا و مفهوم روشن است، بلکه بیشتر باید توجه داشت که "مقصود" چیست؟

خداوند متعال، در آیات بسیاری، به علیمانه، حکمیانه و عظمت خلقت، در همین طبیعتی که در آن زندگی می‌کنیم متذکر می‌گردد که البته خود بیانگر اهمیت علوم طبیعی و تجربی می‌باشد، منتهی مطالعه‌ای حکیمانه.  در این آیات نیز به ثمرات و فواید موجود در طبیعت و استفاده مستقیم یا غیر مستقیم انسان از آنها اشاره دارد:

وَاللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ

- خداوند از آسمان، آبی فرستاد؛ و زمین را، پس از آنکه مرده بود، حیات بخشید! در این، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که گوش شنوا دارند!

وَإِنَّ لَكُمْ فِي الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُسْقِيكُمْ مِمَّا فِي بُطُونِهِ مِنْ بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَبَنًا خَالِصًا سَائِغًا لِلشَّارِبِينَ

- و در وجود چهارپایان، برای شما (درس‌های) عبرتی است: از درون شکم آنها، از میان غذاهای هضم‌شده و خون، شیر خالص و گوارا به شما می‌نوشانیم!

وَمِنْ ثَمَرَاتِ النَّخِيلِ وَالْأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ 

- و از میوه‌های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می‌گیرید؛ در این، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که اندیشه می‌کنند!

یک – سوره‌ی النّحل، از سور مکی است و آیاتی که در مکه (سال‌های ابتدایی بعثت) نازل شده است، بیشتر در موضوع خداشناسی و معادشناسی (اصول عقاید) می‌باشد و کمتر شامل احکام (شریعت) می‌گردد. بنابراین، با اشاره به طبیعت [از باران گرفته، تا حیوانات و گیاهان، تا میوه‌ها و خواص آنها]، درس توحید و خداشناسی می‌دهد.

دو – بدیهی است که مردمان [به ویژه اعراب]، در آن دوران، عادت به شرابخواری داشتند، لذا "شراب‌سازی" کارشان بود و البته که شراب ناب را بیشتر از خرما و انگور به دست می‌آوردند.

خداوند متعال چه آنها [مخاطبان عصر وحی] و چه سایرین در اعصار، ازمنه و مناطق گوناگون را متذکر می‌گردد که صرفاً [مانند حیوانات] مصرف کننده نباشند، بلکه ضمن بهره‌برداری مصرفی و احیاناً مطالعات علمی برای مصرف بهتر و بیشتر، تفکر و تعقل نیز بنمایند.

●- ببینید که چه درست استفاده کنید و چه نادرست، استفاده از نعمتی است که خداوند متعال خلق کرده و در اختیار شما قرار داده است، پس او را بشناسید، به او ایمان بیاورید و شاکر باشد (درست استفاده کنید).

سه – می‌فرماید که شما از یک درخت و یک میوه‌ی واحد، دو محصول کاملاً متفاوت و به لحاظ فایده برای انسان، کاملاً متناقض به دست می‌آورید، مثلاً از میوه‌ی خرما و انگور، هم میوه‌های لذیذ برای خوردن و فروختن و ... به دست می‌آورید که از آن تعبیر به «رزق حسنه» شده است، و هم شراب مست کننده "مسکرات" به دست می‌آورید؛ بنابراین یک مطالعه‌ی علمی، و البته حکیمانه و همراه با بصیرت، تفکر و تعقل، عظمت خلقت و بالتبع عظمت خالقش را به شما نشان می‌دهد.

چهار – به دست آوردن الکل طبیعی از میوه‌ها، نه تنها چیز بدی نیست، بلکه بسیار هم مفید و ضروری می‌باشد و بی‌تردید در صنایع بسیاری نیز مصرف دارد، آن چه که بد است، نوشیدن آن می‌باشد که سبب مستی نیز می‌شود، لذا به آن "مُسکَر" یاد شده است که از "رزق حَسَنه" جدا شود.

نه تنها در آن زمان، بلکه در عصر امروز که عصر رشد علم و تکنولوژی می‌باشد نیز استفاده از الکل طبیعی، در شراب‌سازی به مراتب بیشتر از صنایع دیگر می‌باشد، لذا در آیه نیز به خواص سُکرآور اشاره شده است و ابتدا به آن اشاره شد و سپس به "خوردنی و لذیذ بودن" میوه‌ها، چون چه در دوران اعراب جاهلیت و چه امروزه و در دوران ادعای بشر در رشد علمی، جنبه‌ی شراب‌سازی و شرب خمر، برای صاحبان و مصرف کنندگان این محصول به مراتب بیشتر از "میوه‌ی خوردنی" بودن آنهاست.

نکته:

آیات اشاره‌ی بسیار ظریفی و دقیقی دارند که هر نعمتی می‌تواند دو خاصیت "مفید یا مضر" در برداشته باشد؛ چنان که از عناصر طبیعی و خواص شیمایی آنها، می‌شود کالاهای صنعتی گوناگونی ساخت و می‌شود بمب‌های شیمیایی و ... نیز ساخت – از تریاک هم می‌توان مواد مخدر برای استعمال به دست آورد و هم می‌توان مواد لازم برای داروسازی به دست آورد – و از خرما، انگور، سیب و ... نیز هم می‌توان خود میوه، آب میوه، کنستانتره و ... به دست آورد و هم می‌توان شراب مست کننده ساخت.

بنابراین، آن گروهی که عقل دارند « إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»، ضمن نشانه‌شناسی در طبیعت برای خداشناسی، بهره‌ها‌ی علیمانه، عاقلانه، حکیمانه و مفید را بر می‌گزینند و اگر الکل طبیعی از میوه‌های نیز حاصل کنند، برای مصارف مفید "رزق حَسنه" خواهد بود.

پنج (شراب) – در باره‌ی شراب، در آیه‌ی دیگری فرمود که هم منافع دارد و هم مضار، منتهی ضررهایش به مراتب بیشتر است، لذا نوشیدن آن گناه کبیره می‌باشد.

«يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ» (البقره، 219)

ترجمه: در باره شراب و قمار از تو سؤال می‌کنند، بگو: «در آنها گناه و زیان بزرگی است؛ و منافعی (از نظر مادی) برای مردم در بردارد؛ (ولی) گناه آنها از نفعشان بیشتر است. و از تو می‌پرسند چه چیز انفاق کنند؟ بگو: از مازاد نیازمندی خود.» اینچنین خداوند آیات را برای شما روشن می‌سازد، شاید اندیشه کنید!

اگر پرسیدند: «حال که هم مضرات قمار و شراب را می‌شناسیم و هم گناه کبیره است، پس فوایدش در چیست»؟ بفرمایید: هم ایجاد اشتغال می‌کنند و هم برای عده‌ای تفریح می‌باشند و هم ایجاد لذت می‌کنند، اگر چه کاذب و مضر!

شش - در قرآن کریم، به خواص چندگانه و گاه متضاد هر چیزی متذکر می‌شود؛ مانند همان مثلی است که می‌گویند: «با چاقو هم می‌توان پنیر را برید یا عمل جراحی نمود، و هم می‌توان شکم درید و مرتکب قتل شد».

تذکر به خواص چندگانه و حتی متضاد در قرآن کریم، اختصاصی به گیاهان، میوه‌ها و ... ندارد؛ حتی درباره‌ی توحید و یاد خداوند متعال و هم چنین خواص و تأثیر قرآن مجید بر افراد گوناگون به تناسب مواضع آنها، نیز متذکر گردیده که برای عده‌ای مفید، و برای عده‌ی دیگری مضر می‌باشد، تا آنجا که سبب نفرت بیشترشان شده و جز بر خسران‌شان نمی‌افزاید. و یا در طبیعت متذکر گردیده که در یک زمین واحد و خاک یکسان و آب مشترک، دو محصول شور و شیرین به دست می‌آید؛ پس اینها همه آیه، نشانه، درس و عبرت‌های علیمانه و حکیمانه می‌باشد، البته برای قومی که اندیشه می‌کنند و عقلانیت را در همه جا به کار می‌بندند.

«وَهُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انْظُرُوا إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ» (الأنعام، 99)

ترجمه: او کسی است که از آسمان، آبی نازل کرد، و به وسیله آن، گیاهان گوناگون رویاندیم؛ و از آن، ساقه‌ها و شاخه‌های سبز، خارج ساختیم؛ و از آنها دانه‌های متراکم، و از شکوفه نخل، شکوفه‌هایی با رشته‌های باریک بیرون فرستادیم؛ و باغ‌هایی از انواع انگور و زیتون و انار، (گاه) شبیه به یکدیگر، و (گاه) بی‌شباهت! هنگامی که میوه می‌دهد، به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که در آن، نشانه‌هایی (از عظمت خدا) برای افراد باایمان است!

 

مشارکت و هم افزایی (پرسش و نشانی لینک پاسخ)، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی   .

پرسش:

معنی و مفهوم آیه 67 سوره النحل (به دست آوردن خوردنی‌های لذیذ و شراب مست کننده از میوه‌هایی چون خرما و انگور) چیست؟

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9849.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

 

  

       

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره نحل