پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): بدیهی است که این گونه شبهات، که بسیار دقیق و ظریف نیز مطرح می‌شوتد، یک پدیده‌ی ذهنی نیستند که مثلاً فرض شود کسی مطالعه می‌نموده و ناگهان چنین سؤال یا شبهه‌ای، به ذهنش خطور نموده است، بلکه یک کار حرفه‌ای و کارشناسی شده در "شبهه‌سازی" می‌باشد که فرافکنی آن در فضای مجازی و آن هم در قالب قصه‌ای خیالی و بی‌سند، تحت عنوان برخورد شخصی به نام برقعی، با مرحوم آیت الله فلسفی، طرح می‌شود (مانند آن چه در متن سؤال آمده) دلیل بر مدعاست؛ و لابد می‌دانید که یکی به نام برقعی که دانشمند، عالم و نویسنده بود و یک برقعی دیگر که مبلغ  وهابیت بود، در ایران بود، شناخته شده هستند.

اما، هیچ اشکالی ندارد، طرح این شبهات، در نهایت به نفع اندیشه‌ی سالم تمام می‌شود، چرا که برخوردار از اندیشه‌ی سامل، هنگام مواجه با سؤال یا شبهه، می‌پرسد [مانند شما که پرسیدید] و با دانستن پاسخ، هم به علمش افزوده می‌گردد و هم خنّاس‌ها را بهتر می‌شناسد!

تناسب قیاس استدلالی

یک - رعایت تناسب در موضوع، سنخ، پیام و ...، برای هر قیاس و استدلالی لازم و واجب است. می‌گویند: «شخصی برای عیادت طلبه‌ی بیماری به بالینش رفت و چون قصد داشت که به او و سایر طلاب عیادت کننده نشان دهد که من هم یک چیزهایی از علوم دینی بلد هستم، به جای آن که مثلاً برایش حمد شفا بخواند، صلواتی بفرستد، دعایی کند و روحیه‌ای ببخشد، گفت: «هیچ ناراحت نباش عزیزم، در قرآن کریم آمده است که «كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ - هر جاندارى چشنده [طعم] مرگ است»! پس مهم است که برای چه موضوعی، به چه آیه یا حدیثی استناد می‌شود؟

دو – اگر علم امامان علیهم السلام در رحم مادر را به حدیث استناد کرده‌اند، ما در حدیث داریم که «هرگز ما را با خودتان مقایسه نکنید»؛ که البته این سخن نیز عجیب و غریبی نیست، چنان که مقایسه پدر با مادر، والدین با فرزند، معلم با شاگرد، پزشک با بیمار و ... نیز نادرست است. خداوند علیم و حکیم، هر کسی را بهر کاری خلق کرده است و قوای لازم جهت انجام آن کار را به او داده است و به همان تناسب، او را مکلف و مسئول نموده است؛ و به دیگری که آن قوا را نداده، مکلفش نیز ننموده است. نظام خلقت و نظام هدایت، بسیار عظیم است.

●- در میان ده‌ها میلیارد انسانی که تا  کنون خلق شده و به دنیا آمده‌اند، فقط 124 هزار نفر نبی بودند، و از میان آنها فقط 313 نفر رسول بودند، و از میان آنها فقط 5 نفر صاحب کتاب و شریعت بوده‌اند، و اگر هر کدام از آنها نیز 12 جانشین و امام داشته باشند، فقط شصت نفر برای این مسئولیت خلق شده‌ و سپس به دنیا آمده‌اند! پس نباید با عموم مقایسه شوند!

خداوند متعال در مورد حکمت و مأموریت بعثت رسولانش فرمود:

«كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ» (البقره، 151)

ترجمه: همان‌گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم،) رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند؛ و شما را پاک کند؛ و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد؛ و آنچه را نمی‌دانستید، به شما یاد دهد.

●- می‌دانیم که آیه یعنی نشانه، و امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که «علم چیزی جز نشانه‌شناسی نیست»! خب، حالا این رسولان با کدام علمی برای خواندن تمامی نشانه‌های الهی و تعلیم آن چه که ما نمی‌دانستیم ارسال شده‌اند و با کدامین نیرویی می‌توانستند که انسان را تزکیه کنند؟!

بدیهی است که به همان علم الهی، علم لدنی، علم بدون معلم، تعلیم دیده بودند و به حول و قوه‌ی الهی متصل و متکی بوده‌اند. چنان که حضرت شعیب علیه السلام به امت و مخاطبانش فرمود:

«... وَمَا أُرِيدُ أَنْ أُخَالِفَكُمْ إِلَى مَا أَنْهَاكُمْ عَنْهُ إِنْ أُرِيدُ إِلَّا الْإِصْلَاحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِيقِي إِلَّا بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ» (هود علیه السلام، 88)

ترجمه: ... من هرگز نمی‌خواهم چیزی که شما را از آن باز می‌دارم، خودم مرتکب شوم! من جز اصلاح -تا آنجا که توانایی دارم- نمی‌خواهم! و توفیق من، جز به خدا نیست! بر او توکّل کردم؛ و به سوی او بازمی‌گردم!

آیه مورد بحث:

«وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» (النّحل، 78)

ترجمه: و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج نمود در حالی که هیچ چیز نمی‌دانستید؛ و برای شما، گوش و چشم و عقل قرار داد، تا شکر نعمت او را بجا آورید!

در این آیه نفرموده که شما در بطن خود هیچ نمی‌دانستید، بلکه فرموده که وقتی از بطن مادر خارج می‌شوید، چیزی نمی‌دانید و مقصود همان علوم اکتسابی است که آدمی از بیرون اخذ کرده و فرا می‌گیرد، چنان که تأکید بر چشم، گوش برای دریافت از بیرون و قلب برای فهم «وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ» دلیل بر مدعاست. چرا که چشم و گوش، ابزار دریافت از بیرون می‌باشند، نه  از درون.

●- آدمی وقتی به دنیا می‌آید، هم بدیهیات اولیه عقلی و هم فطریات در او نهادینه شده است که با رشد او ظهور می‌یابند و اگر پرده بر آنها بیفتد، هیچ گاه ظهور نمی‌یابند و یا پرتو ضعیفی دارند؛ و هم چنین است غرایز طبیعی که از همان ابتدا و به تناسب رشد و تکامل ظهور می‌یابند. چه کسی به نوزاد مکیدن شیر را یاد داده است، چه کسی گریه و یا لبخند، یا احساس ترس و امنیت را به او یاد داده است، در حالی که هنوز چند روزی یا یکی دو ماهی از تولدش نگذشته است؟! آیا اینها را با چشم و گوش از بیرون دریافت کرده و با قلبش فهم کرده است؟!

بنابراین، اگر نوزاد یا کودکی کامل‌تر باشد، علومش نیز زودتر به ظهور می‌رسد. بو علی سینا گفته است که «من بیاد دارم که هنگام نوزادی، مادرم آبکشی روی من می‌گذاشت تا جانوران به من آسیبی نرسانند و من آسمان را به شکل سوراخ سوراخ می‌دیدم». آیا همگان روزها و ماه‌های نخست زندگی را به یاد می‌آورند؟! پس نباید نوادر را با عموم مقایسه نمود.

آیه تطبیقی:

بنابراین، اگر می‌خواهند علم امامان علیهم السلام در رحم مادر را به آیه‌ای تطبیق دهند، آیه‌ی مذکور نیست که مختص به علوم اکتسابی در دنیاست و مربوط به عموم است و نه نوادر (پیامبران و امامان)، بلکه به آیه‌ی مربوط به حضرت عیسی علیه السلام باید تطبیق دهند که نه تنها دقایقی پس از تولد، در گهواره سخن گفت، بلکه فرمود: من نبی هستم و به من کتاب داده شده است و و بر من شریعت (بایدها و نبایدها) نازل شده است.

«قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا * وَجَعَلَنِي مُبَارَكًا أَيْنَ مَا كُنْتُ وَأَوْصَانِي بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ مَا دُمْتُ حَيًّا * وَبَرًّا بِوَالِدَتِي وَلَمْ يَجْعَلْنِي جَبَّارًا شَقِيًّا» (مریم علیها السلام، 30 تا 32)

ترجمه" (ناگهان عیسی زبان به سخن گشود و) گفت: «من بنده خدایم؛ او کتاب (آسمانی) به من داده؛ و مرا پیامبر قرار داده است * و مرا -هر جا که باشم- وجودی پربرکت قرار داده؛ و تا زمانی که زنده‌ام، مرا به نماز و زکات توصیه کرده است * و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده؛ و جبّار و شقی قرار نداده است!

مشارکت و هم افزایی (موضوع و نشانی لینک متن یادداشت)، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

می‌گویند: شما شیعیان معتقدید که امامان در رحم مادر نیز علم داشتند، در حالی که قرآن می‌فرماید: شما در حالی متولد می‌شوید که هیچ نمی‌دانید (فضای مجازی)

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9978.html 

 

 پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

  

  

          

کلمات کلیدی:  قرآن   آیات قرآن   علم