پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):
این پرسش را باید از دو منظر مورد مطالعه و بحث قرار داد که عبارتند از: 1- هم درجه و مساوی شدن؛ 2- با آنها محشور شدن و در جوار آنان جای گرفتن.
1- مساوی شدن
خداوند متعال، هیچ دو موجودی را از هر لحاظ مثل هم نیافریده است؛ لذا نه تنها هیچ دو انسانی از هر لحاظ مساوی و مثل هم نیستند، بلکه هیچ دو سلولی نیز از هر لحاظ مساوی و مثل هم نیستند؛ حتی پیامبران الهی و در میان آنها انبیای اولی العزم (صاحب کتاب و شریعت) نیز مثل هم نیستند و هر کدام نسبت به دیگران، تفاوتها و امتیازهایی دارند؛ چنان که فرمود: «تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ ... - از آن فرستادگان، برخی را بر برخی برتری بخشیدیم ...» (البقره، 253) - در مورد تمامی مؤمنان [اعم از مرد و زن] نیز فرمود: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ... - مردان و زنان با ايمان، برخی ولی (سرپرست و یار) يكديگرند» (التوبة، 71) - و در مورد کفار نیز فرمود که یکسان و مثل هم نیستند!
خداوند علیم و حکیم، هر کسی را با ویژگیها و قابلیتهای متفاوتی آفریده و برای هر کدام در کارگاه هستی و چرخۀ خلقت و هدایت، نقش، مسئولیت و آثاری معین نموده است.
بنابراین، هر چند لازم است که هر کسی برترینها الگو قرار دهد تا رشد نماید، اما کسی نباید خودش را با دیگران، به ویژه با اهل عصمت علیهم السلام مقایسه نماید، چه رسد که انتظار برابری و مساوات با آنان را نیز داشته باشد.
بیتردید، هر فیض و رحمتی که از جانب پروردگار عالم به بندگانش میرسد، به واسطۀ «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ»، یعنی پیامبر اکرم و سپس اهل عصمت صلوات الله علیهم اجمعین میباشد.
امیرالمؤمنین علیه السلام، برادر و وصیّ پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله بودند - تبعیت از ایشان را امر نمودند و مترادف اطاعت و تبعیت از خودشان که همان اطاعت از خداوند سبحان است بیان نمودند ...، اما در عین حال، مساوی هم نمیباشند؛ چنان که یکی پیامبر و امام امت بود، دیگری فقط امام، و فرمود: «من شهر علم هستم و علی دروازۀ آن» و ... .
محشور شدن و همجواری در بهشت
روز عظیم محشر، چنین نیست که ناگهان مُردگان را زنده کنند و همگی را در جایی به نام «محشر» جمع کنند و سپس فوری یک عده را مبتنی بر ایمان و عمل صالحشان به بهشت و بفرستند و یک عدۀ دیگر را در نتیجۀ کفر، شرک و گناهانشان به جهنم ببرند! بلکه مراحل گوناگونی دارد.
ابتدا هر کسی به تنهایی محشور میگردد و دیگر در آنجا خویشاوندی (نَسَب) وجود ندارند؛ اما روز قیامت «يَوْمُ الْفَصْلِ» نیز میباشد، یعنی روز جداسازی و گروه گروه نمودن مردمان.
این گروهبندی، ابتدا حول محور «امام» میباشد؛ هر رهبر، پیشوا و سرکردهای را میآورند و میفرمایند: «حالا هر کسی در دنیا، از هر کسی پیروی نموده، در اینجا نیز در گروه همان قرار گیرد».
«يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُولَئِكَ يَقْرَءُونَ كِتَابَهُمْ وَلَا يُظْلَمُونَ فَتِيلًا» (الإسراء، 71)
- [به ياد آوريد] روزی را كه هر گروهی را با پيشوايشان میخوانيم؛ آنها كه نامه عملشان به دست راستشان است آن را (با شادی و سرور) میخوانند و نخک هسته خرمایی (ذرهای) به آنها ظلم و ستم نمیشود.
به عنوان مثال: فرعون، معاویه، یزید، سران نظامات سلطه (طاغوتهای هر زمان)، جنایتکاران و فاسدان را میآورند و پیروانشان را نیز با آنها فرا میخوانند - پیامبر اکرم و اهل عصمت علیهم السلام تشریف میآورند و امتهایشان در طول زمان را با همانها فرا میخوانند. فرمان میرسد: «حجّت الله، حسین بن علی بیاید و حسینیان با او بیایند - حجّت الله امام مهدی بیاید و تمامی شیعیان، منتظران و سربازان در رکابش در غیبت و ظهور نیز بیایند ...؛ و سپس هر امّتی را به همانجایی میبرند که امامش در آنجا قرار دارد؛ اگر چه باز هم هیچکدام در یک درجه نمیباشند.
حدیث ثقلین
در این حدیث که منابع معتبر شیعه و سنی به تواتر نقل نمودهاند، پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند:
«إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ اَلثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي كِتَابَ اَللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ» (إرشاد القلوب، جلد۱،صفحه۱۳۱ - و ...)
- من در ميان شما دو شىء گرانبها گذاشتهام كه تا وقتى به آنها چنگ آويزيد هرگز پس از من گمراه نمىشويد و يكى از آن دو بزرگتر از ديگرى است: كتاب خدا كه ريسمانى است از آسمان به زمين كشيده و عترت و خاندان من. بدانيد كه اين دو هرگز از هم جدا نمىشوند تا كنار حوض [كوثر ]نزد من آيند.
و در احادیث دیگر شرح داده شده که تمامی مؤمنان و اهل بهشت، در کنار حوض کوثر، به آنها میپیوندند؛ هر چند باز هم تأکید میشود که درجات، حتی میان مؤمنان، متفاوتند و برخی نسبت برخی، فضلیت و درجۀ بالاتری دارند؛ چنان که در بارۀ مردان و زنان مؤمن فرمود:
«لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا» (النساء، 95)
- افراد با ايمانی كه بدون بيماری و ناراحتی (عذر موجه)، از جهاد باز نشستند با مجاهدانی كه در راه خدا با مال و جان خود جهاد كردند يكسان نيستند، خداوند مجاهدانی را كه با مال و جان خود جهاد نمودند بر قاعدان برتری بخشيده و به هر يك از اين دو دسته (به نسبت اعمال نيكشان) خداوند وعده پاداش نيك داده و مجاهدان را بر قاعدان برتری و پاداش عظيمی بخشيده است.
دقت در دعاها
اهل عصمت علیهم السلام، دعایی را که استجابت آن محال باشد ننمودهاند و به ما نیز تعلیم ندادهاند.
در دعاهای بسیاری از جمله زیارت عاشورا، میگویید: «ای امام حسین! حال که خداوند متعال مرا نیز به بزرگی شما بزرگ نموده، از او مسئلت دارم: «اَنْ یَجْعَلَنی مَعَکُمْ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ - حتماً مرا در دنیا و آخرت، با شما قرار دهد».
سپس، برتر از آن و برترین را مسئلت مینمایید: «وَ اَسْئَلُهُ اَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ - و از او خواهم که برساند مرا به مقام پسندیده (مقام محمود) شما در پیش خدا».
سپس، دعا میکنید و چنین مسئلت مینمایید:
«اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیایَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتی مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
- خداوندا! زندگی مرا، زندگی محمد و آل محمد (ص) قرار بده و مرگ مرا نیز مرگ محمد و آل محمد (ص) قرار بده.
بدیهی است کسی که زندگی و مرگش در پیروی از آنان باشد، خودش نیز با آنان محشور و همجوار میگردد.
پاداش
*- بهشت خدا، جای غم، غصه، ترس و حسرت نیست؛ لذا کسی آرزوی برخورداری از پاداش دیگران را نخواهد داشت و از این بابت حسرتی به دلش راه نمییابد.
*- در بهشت خدا، مؤمن هر چه بخواهد، برایش فراهم است، لذا «پاداش بیشتر»، موضوعیتی ندارد:
«لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خَالِدُونَ» (الأنبیاء، 102)
- آنها صدای آتش دوزخ را نمیشنوند و در آنچه بخواهند، جاودانه متنعم هستند.
*- خداوند رحمان و رحیم، در بهشتش، هم اجر و پاداشی را که وعده فرموده میدهد و هم از فضلش اضافه بر آن میدهد: «فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ... - اما كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند پاداششان را به تمام [و كمال] خواهد داد و از فضل خود به ايشان افزونتر مىبخشد ...» (النساء، 173)
●- بنابراین، باید بکوشیم که ایمانمان زیاد شود - تقوای ما شدت یابد و مستحکم گردد - امام شناس و پیرو امام باشیم - محبت ما به اهل عصمت علیهم السلام، در مودّت به ایشان ظهور یابد؛ یعنی مواضع، گفتار، کردار و رفتار ما در تمامی شئون زندگی فردی و اجتماعی، نشان از محبّت و پیروی از ایشان داشته باشد. اگر چنین شد، با همانها محشور میگردیم؛ هر چند درجات متفاوت خواهد بود.
مشارکت و همافزایی - لطفاً این پرسش و پاسخ را در راستای «همافزایی»، برای دوستان به اشتراک بگذارید؛ متشکر.
کلمات کلیدی:
گوناگون معاد بهشت و جهنم