امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام:
وَ اصْطَفى سُبْحانَهُ مِنْ وُلْدِهِ اَنْبِياءَ اَخَذَ عَلَى الْوَحْىِ ميثاقَهُم وَ عَلى تَبْليغِ الرِّسالَةِ اَمانَتَهُمْ؛
خداوند سبحان از فرزندان او (آدم علیه السلام) پیامبرانى برگزید که در برنامه وحى، و امانتدارى در ابلاغ رسالت از آنان پیمان گرفت؛
لَمَّا بَدَّلَ اَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَ اللّهِ اِلَيْهِمْ، فَجَهِلُوا حَقَّهُ؛
آن زمان که اکثر انسانها عهد خدا را به امور باطل تبدیل نموده، و به حق او جهل ورزیدند؛
وَ اتَّخَذُوا الأنْدادَ مَعَهُ، وَ اجْتالَتْهُمُ الشَّياطينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ، وَاقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبادَتِهِ.
و براى او از بتان همتا گرفتند، و شیاطین آنان را از معرفت به خداوند بازداشتند و رابطه بندگى ایشان را با حق بریدند.
فَبَعَثَ فيهِمْ رُسُلَهُ، وَ وَاتَرَ اِلَيْهِمْ اَنْبِياءَهُ؛
پس خداوند رسولانش را برانگیخت، و پیامبرانش را به دنبال هم به سوى آنان گسیل داشت،
لِيَسْأْدُوهُمْ ميثاقَ فِطْرَتِهِ، وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِىَّ نِعْمَتِهِ،
تا اداى عهد فطرت الهى را از مردم بخواهند، و نعمتهاى فراموش شده او را به یادشان آرند؛
وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْليغِ،
و با ارائه دلایل (تبلیغ و ابلاغ) بر آنان اتمام حجت کنند،
وَ يُثيرُوا لَهُمْ دَفائِنَ الْعُقُولِ،
و نیروهاى پنهان عقول آنان را برانگیزانند، [گنجینههای پنهان و دفن شدهی عقول را بیرون بیاورند]،
وَ يُرُوهُمُ الاْياتِ الْمُقَدَّرَةَ:
و نشانههاى الهى را به آنان بنمایانند:
مِنْ سَقْف فَوْقَهُمْ مَرْفُوع، وَ مِهاد تَحْتَهُمْ مَوْضُـوع،
از این بلند آسمان که بر بالاى سرشان افراشته، و زمین که گهواره زیر پایشان نهاده،
وَمَعايِشَ تُحْييهِمْ، وَ آجـال تُفْنيهِمْ،
و معیشتهایى که آنان را زنده مىدارد، و اجلهایى که ایشان را به دست مرگ مىسپارد،
وَ اَوْصاب تُهْرِمُهُمْ، وَ اَحْداث تَتابَعُ عَلَيْهِمْ.
و ناگواریهایى که آنان را به پیرى مىنشاند، و حوادثى که به دنبال هم بر آنان هجوم مىآورد.
وَ لَمْ يُخْلِ سُبْحانَهُ خَلْقَهُ مِنْ نَبِىٍّ مُرْسَل، اَوْ كِتاب مُنْزَل، اَوْ حُجَّة لازمَة، اَوْ مَحَجَّة قائِمَة .
خداوند سبحان، بندگانش را بدون پیامبر، یا کتاب آسمانى، یا حجتى لازم، یا نشان دادن راه روشن رها نساخت.
رُسُلٌ لا تُقَصِّرُ بِهِمْ قِلَّةُ عَدَدِهِمْ، وَ لا كَثْرَةُ الْمُكَذِّبينَ لَهُمْ؛
پیامبرانى که کمى عددشان، و کثرت تکذیب کنندگانشان آنان را از تبلیغ باز نداشت؛
مِنْ سابِق سُمِّىَ لَهُ مَنْ بَعْدَهُ، اَوْ غابِر عَرَّفَهُ مَنْ قَبْلَهُ.
از پیامبر گذشتهاى که او را از نام پیامبر آینده خبر دادند، و پیامبر آیندهاى که پیامبر گذشته او را معرفى کرد.
عَلى ذلِكَ نُسِلَتِ الْقُرُونُ، وَ مَضَتِ الدُّهُورُ،
بر این منوال قرنها گذشت؛ و روزگار سپرى شد،
وَ سَلَفَتِ الاْباءُ، وَ خَلَفَتِ الأبْناءُ.
پدران درگذشتند و فرزندان جاى آنها را گرفتند.
مبعث پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)
اِلى اَنْ بَعَثَ اللّهُ سُبْحانَهُ مُحَمَّداً رَسُولَ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لإنْجازِ عِدَتِهِ، وَتَمامِ نُبُوَّتِهِ، مَأْخُوذاً عَلَى النَّبِيِّينَ ميثاقُهُ، مَشْهُورَةً سِماتُهُ، كَريماً ميلادُهُ.
تا آن که خداوند محمّد رسول اللّه صلّى اللّه علیه وآله را براى به انجام رساندن وعدهاش، و به پایان بردن مقام نبوت مبعوث کرد، درحالى که قبولى رسالت اورا ازتمام انبیاگرفته بود، نشانههایش روشن، و میلادش باعزت و کرامت بود.
وَ اَهْلُ الأرْضِ يَوْمَئِذ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ، وَ اَهْواءٌ مُنْتَشِرَةٌ، وَ طَرائِقُ مُتَشَتِّتَةٌ؛
در آن روزگار، اهل زمین مللى پراکنده، داراى خواستههایى متفاوت، و روشهایى مختلف بودند؛
بَيْنَ مُشَبِّه لِلّهِ بِخَلْقِهِ، اَوْ مُلْحِد فِى اسْمِهِ، اَوْ مُشير اِلى غَيْرِهِ.
گروهى خدا را تشبیه به مخلوق کرده، یا عدهاى در نام او [نشانههای او و اختصاص نامهایش به دیگران و بتها و ...] از حق منحرف بوده، برخى غیر او را عبادت مى نمودند.
فَهَداهُمْ بِهِ مِنَ الضَّلالَةِ، وَ اَنْقَذَهُمْ بِمَكانِهِ مِنَ الْجَهالَةِ.
و چنین مردمى را به وسیله پیامبر از گمراهى به هدایت رساند، و به سبب شخصیّت او از چاه جهالت به در آورد.
ثُمَّ اخْتارَ سُبْحانَهُ لِمُحَمَّد صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِقاءَهُ،
آن گاه خداوند سبحان، لقایش (دیدارش) را براى محمّد صلّى اللّه علیه وآله اختیار کرد،
وَ رَضِىَ لَهُ ما عِنْدَهُ، وَ اَكْرَمَهُ عَنْ دارِ الدُّنْيا، وَ رَغِبَ بِهِ عَنْ مُقارَنَةِ الْبَلْوى،
و جوار خود را براى او پسندید، با فراخواندنش از این دنیا به او اکرام نمود، و براى او فردوس اعلا را به جاى قرین بودن به ابتلائات وسختیها برگزید،
فَقَبَضَهُ اِلَيْهِ كَريماً صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ،
و او را کریمانه به سوى خودبرد؛ درود خدا براو وخاندانش باد.
وَ خَلَّفَ فيكُمْ مَا خَلَّفَتِ الأنْبِياءُ فى اُمَمِها،
و آن حضرت (به وقت انتقال به آخرت) هر آنچه را انبیای گذشته در امت خود به ودیعت نهادند، در میان شما به ودیعت نهاد [و جانشین گذاشت]؛
اِذْ لَمْ يَتْرُكُوهُمْ هَمَلاً، بِغَيْرِ طَريق وَاضِح، وَلا عَلَم قائِم.
که پیامبرانْ، امتها را بدون راه روشن، و نشانه پابرجا، سرگردان و رها نگذاشتند.
●- نهج البلاغه، خطبه اول، با برداشت از ترجمهی حجت الاسلام و المسلمین انصاریان
کلمات کلیدی:
نهج البلاغه مبعث