پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)

عوامل کشف حقیقت، یکی دو تا نیستند که بشود که تمامی آنها را بر شمرد و اظهار داشت همین است و غیر از این نیست. بنابراین، فقط به چند عامل مهم اشاره می‌شود.

الف – اولین عامل، میل و ارادۀ کشف حقایق می‌باشد. اگر کسی اولاً مایل نباشد که حقیقتی را کشف کند و ثانیاً اراده ننماید که بشناسد، هرگز اقدامی برای شناخت نخواهد نمود؛ پس نخواهد شناخت.

ب – گام بعدی، "توجه" می‌باشد؛ چرا که هیچ حقیقتی [مادی یا معنوی] بدون توجه به آن شناخته نمی‌شود. چنان که خداوند متعال حقیقت دین را در فطرت قرار داد و فرمود: «به آن توجه کن، جهتت را به سوی فطرت کن، که دین قیم همین است»:

«فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ» (الرّوم، 30)

ترجمه: پس روى [توجه و جهت] خود را متوجّه آيين خالص پروردگار كن! اين فطرتى است كه خداوند، انسانها را بر آن آفريده؛ دگرگونى در آفرينش الهى نيست؛ اين است آيين استوار؛ ولى اكثر مردم نمى‌دانند!

آیا می‌توانید بدون توجه به خودتان، اعضا و اجزای بدن‌تان، زمین، بذر، گیاه، رود، دریا و یا آسمان، خورشید، ماه، ستاره، ابر و ...، شناختی حاصل نمایید؟!

ج – پس از توجه، کنار زدن پرده‌ها (حجاب‌ها) لازم است؛ کسی که در یک اتاق مبحوس است، هر چقدر هم روی خود را متوجه آسمان کند، نه آسمان را می‌بیند و نه خورشید و ماه و ستارگان را می‌بیند؛ و اگر کسی همین پلک کوچک را ببندد، دیگر هیچ نمی‌بیند، حتی ظواهر را نیز نمی‌بیند.

بنابراین، "تزکیه" لازم است تا پرده‌ها کنار رود، که با خلوص در بندگی و رعایت تقوا به دست می‌آید.

●- وقتی حضرت ابراهیم علیه السلام، برای رشد بندگان دعا نمود، "تزکیه" را پس از "علم" درخواست نمود و عرض کرد:

«رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ» (البقره، 129)

ترجمه: پروردگارا! در ميان آنها پيامبرى از خودشان برانگيز، تا آيات تو را بر آنان بخواند، و آنها را كتاب و حكمت بياموزد، و پاكيزه كند؛ زيرا تو توانا و حكيمى (و بر اين كار، قادرى)!»

اما، خداوند متعال در پاسخِ اجابت و شرح حکمت و چرایی ارسال پیامبران، "تزکیه" را مقدم بر "علم" بیان نمود، چرا که اگر "تزکیه" نباشد، علم نه تنها فایده‌ای نمی‌رساند، بلکه مانند چراغ در درست دزد، یا سلاح در دست جنایتکار می‌باشد:

«هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ» (الجمعة، 2)

ترجمه: اوست آن که در ميان جمعيت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى‌خواند و آنها را تزكيه مى‌كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى‌آموزد هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند!

●- با توجه به آیه مذکور، می‌توان مراتب کشف حقایق را به ترتیب زیر بیان داشت:

1- توجه به نشانه‌ها (نشانه شناسی)، چون هر چیزی با نشانه‌هایش شناخته می‌شود.

توجه به این نشانه‌ها و شناخت آنها نیز باید مبتنی بر آموزه‌های فرستادۀ خدا باشد [بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ]، وگرنه انسان خودش با نگاه به زمین و آسمان و هر چه در آنهاست، فقط مادیات و آن هم بخش کوچکی از ظواهرشان را می‌بیند و راه نمی‌یابد.

3- "تزکیه"، یعنی پاک و خالص نمودن خود از آلودگی‌های شرک و گناه و بندگی مخلصانه؛ تا پرده‌ها و زنجیرها از عقل، قلب، سمع و بصر برداشته شود. و این تزکیه نیز فقط با تربیت پیامبران و بالتبع اولیای الهی حاصل می‌گردد «َيُزَكِّيهِمْ».

4- آموختن وحی [وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ]؛ چرا که کتاب الهی، تجلی علم خداوند سبحان است؛ کتاب مبدأ و معادشناسی، پیامبر و وحی شناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی، دوست و دشمن شناسی، حقوق و احکام، تاریخ عبرت‌آموز، کتاب استدلال‌های عقلی، فهم‌ها و باورهای قلبی، وسوسه‌های نفسانی و ... می‌باشد؛ در واقع، تعریف عالم هستی و به ویژه انسان می‌باشد.

«لَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكُمْ كِتَابًا فِيهِ ذِكْرُكُمْ أَفَلَا تَعْقِلُونَ» (الأنبیاء، 10)

ترجمه: به راستى ما كتابى براى شما فروفرستاديم كه يادآورى شما در آن است آيا نمى‌انديشيد؟!

5- "فراگیری حکمت"، حکمت، محکم سازی علم، با دانستن "علل، عوامل، چرایی‌ها و آثار" می‌باشد. حکمت سبب می‌گردد تا علوم به صورت حتمی و قطعی شناخته شوند و هیچ تردیدی و شبهه‌ای به آنها راه نیابد.

حکمت را خداوند متعال باید بیاموزد که توسط رسولانش تعلیم داده است، پس باید از آنها آموخت. «وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ».

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان.

پرسش:

به هنگام تحقیق، چه عواملی سبب کشف حقیقت و یا نرسیدن به آن و گمراهی می‌گردد؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shortanswer/11216.html

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه