پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): هر کاری برای رسیدن به نتیجه در آینده انجام می‌شود، پس چگونه در زمان حال، از نتیجه‌ای که هنوز به دست نیامده، لذت ببریم؟!

در قرآن مجید و احادیث، به اهمیت هر سه زمان "گذشته – حال و آینده" تصریح شده است، اما متناسب با موضوعات گوناگون.

●- گوینده، در نظر داشته که "لذت‌گرایی" را ترویج کند؛ یا به نوعی "اومانیسم" را که کمال را در منفعت و لذت شخصی می‌بیند تبلیغ و القا کند، اما چون سوادش را نداشته، "خلط مبحث" کرده است؛ چنان که در پرسش قبلی گفته بود: «نباید به نیازها توجه کنیم، بلکه باید به لذت توجه کنیم»!

الف - گاهی باید به زمان گذشته توجه نمود، تا درس و عبرت شود، راه رفته شده مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد و در نقاط ضعف و قوت، یا درستی و نادرستی آن دقت شود. اهمیت تاریخ و مطالعۀ آن نیز به همین دلیل است. وگرنه برای ما چه فرقی دارد که هزار سال پیش، صد سال پیش، یا یک روز گذشته، و حتی ساعتی پیش، چه اتفاقی افتاده است؟!

●- اگر هم اکنون [در زمان حال] در یک نقطه، یک موقعیت و شرایط خاصی قرار گرفته‌ایم، همه نتیجۀ گذشته‌های دور و نزدیک می‌باشد. اگر کسی در حال حاضر احساس دل‌درد کند، زود به خاطر می‌آورد که در گذشته [هر چند نیم ساعت پیش] چه خورده است – کسی که اکنون در یک رتبه و مقام علمی قرار گرفته و یا تخصصی به دست آورده، همه نتیجۀ تلاش او در گذشته می‌باشد.

ب – به صورت مدام و مستمر، باید "آینده" را در نظر داشت و اگر کسی به آینده فکر نکند، هیچ حرکتی نخواهد کرد؛ چرا که حرکت برای رسیدن است و این وصال در آینده رخ می‌دهد.

●- همین‌قدر که می‌گویند: «خواسته‌ها» و نیز تأکید به کار کردن برای رسیدن به خواسته‌ها دارند، یعنی "نگاه به آینده"، نه به زمان حال. چرا که هر کاری، برای رسیدن به اهداف و خواسته‌ها در آینده انجام می‌پذیرد. نه کسی برای گذشته کار می‌کند و نه کسی برای زمان حال کاری می‌کند؛ چرا زمان حال، فقط یک لحظه است و به سرعت مبدل به زمان گذشته می‌شود.

ج – "انسان"، هستی و کمال محض نیست، اما عاشق کمال است. بنابراین، با تمام وجود "نیازمند" و سراسر "نیاز" است؛ و تمامی تلاش او، برای رفع نیازها و رسیدن به کمال در آیندۀ دور یا نزدیک می‌باشد. بنابراین نمی‌تواند به گذشته، حال و آینده فکر نکند و فقط از زمان حال لذت ببرد!

●- به طور کلی، "لذت" در رفع "نیاز" است؛ خواه مادی باشد یا معنوی. وقتی انسان تشنه می‌شود، یک "نیاز" شدید پیدا می‌کند و وقتی آبی گوارا را می‌نوشد و نیازش مرتفع می‌گردد، از آن "لذت" می‌برد. کسب علم، اخلاق، تقوا و عبادات نیز لذات روحی و معنوی را به همراه دارند، چرا که سبب جبران نیاز، مرتفع نمودن نقص و نیاز، و ارتقای مراتب وجودی و قُرب به محبوب می‌گردند.

نکات:

در احادیث راجع به چگونگی توجه به "گذشته، حال و آینده"، نکات بسیار قابل توجه، تأمل و تفکری بیان شده است. به عنوان نمونه:

امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام:

«لا تُشْعِرْ قَلبَكَ الهَمَّ على ما فاتَ ، فيَشْغَلَكَ عَمّا هُو آتٍ - براى آنچه از دست رفته است اندوه به دلت راه مده، كه تو را از آنچه مى‌آيد [آینده] باز مى‌دارد / غرر الحكم : 10434»

*- در این کلام، از "اندوه" برای گذشته منع شده، نه از "تفکر" در آن، به عنوان علل پیدایش وضعیت فعلی؛ مضافاً بر این که به اهمیت و ضرورت نگاه به آینده تأکید شده است.

حضرت امام صادق علیه السلام:

«اِصْبِرُوا على الدنيا فإنّما هِي ساعَةٌ ، فما مَضى مِنهُ فلا تَجِدُ لَهُ ألَما و لا سُرُورا ، و ما لَم يَجِئْ فلا تَدرِي ما هُو ؟ و إنّما هي ساعَتُكَ التي أنتَ فيها ، فاصبِرْ فيها على طاعَةِ اللّه ِ ، و اصبِرْ فيها عن مَعصيَةِ اللّه» (الكافي : 2/454/4)

ترجمه: در برابر دنيا شكيبا باشيد، كه آن ساعتى بيش نيست . آنچه از دنيا گذشته است، نه دردى از آن مى‌يابى و نه سُرورى، و آنچه هنوز نيامده است، نمى‌دانى كه چگونه خواهد بود . همانا دنيا ساعتى است كه تو در آن به سر مى‌برى ؛ پس در آن ساعت بر طاعت خدا شكيبا باش و در ترك معصيت خدا بردبار.

*- در این حدیث، بحث از توجه به دنیا و امور مربوط به زندگی دنیوی شده است و نه توجه به آینده و آخرت.

می‌فرماید: گذشته را که نمی‌توانی بازگردانی، از آینده هم خبر نداری؛ پس "زمان حال" را به عنوان تنها فرصتی که داری، مغتنم شمار و در آن به اطاعت خداوند بپرداز.

مرتبط:

●- می‌گویند: «به گذشته و آینده فکر نکنید و حال را دریابید»! این منطق چقدر صحیح می‌باشد و در قرآن و حدیث چگونه تبیین گردیده است؟ (30 خرداد 1395)

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان.

پرسش:

می‌گویند: «باید فقط به زمان حال تمرکز کنیم و کارهایی که پیش‌رو داریم و می‌تونیم انجام بدیم و از اون کارها برای رسیدن به خواسته‌هامون و زندگی کردن در زمان حال لذت ببریم»؟

پاسخ (نشانی لینک):

 

http://www.x-shobhe.com/shortanswer/11219.html

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   اندیشه و مباحث نظری