ایکس – شبهه: منظور از عدوان و ظلم در این آیه که شما به تجاوز و ستم ترجمه نمودید، قتل عمد است. چه قتل عمد مستقیم و چه قرار دادن خود به عمد در معرض حوادث و شرایطی که احتمال کشته شدن دارد. امام صادق علیه السلام در خصوص این آیه می‌فرمایند: «هر کس به عمد خود را بکشد تا ابد در جهنم خواهد بود» سپس این دو آیه را تلاوت نمودند.

البته که ممکن است انسان خود را در شرایط کشته شدنی قرار دهد که جنبه تجاوز و ستم هم نداشته باشد، بلکه از روی تکلیف باشد. مثل کسی که در راه خدا به جنگ می‌رود و حتی ممکن است که عمداً روی مین نیز برود. و یا برای نجات کسی خود را وسط آتش هم بیاندازد. این دیگر از روز ظلم و ستم نیست.

در حقیقت تجاوز و ستم، وارد شدن و از بین بردن نعمت خداوند است که به ما اعطا فرموده است. هر چند که حیات حق ماست، اما فقط در استفاده کردن از آن مجازیم و نه در از بین بردن آن. به همین علت قتل عمد نوعی تجاوز، یعنی وارد شدن نا مشروع در حریم نعمت الهی قلمداد می‌گردد و نیز نام ظلم‌ به خود می‌گیرد، چرا که قتل عمد ستم نمودن به خود نیز هست.

پس نه تنها نوع دیگری از قرار دادن خود در خطر مرگ وجود دارد (تکلیف، ایثار و ...)، بلکه خداوند در این آیات قید دارد که بدانید خودکشی ظلم و تعدی به حریم الهی، حقوق خود و جامعه است. چرا که هیچ کس مالک خودش نیست، همه متعلق به خدا هستند و نقش و تکلیفی در زنجیره کارگاه هستی دارند.

توضیح: این سبک بیان در آیات، یکی از روش‌های بیان منظور در ادبیات عرب است و اصطلاحاً این دو واژه قیود توضیحی هستند. یعنی قصد توضیح، حالت و صفت آن نوع از کشتن است که ظلم محسوب می‌گردد. نه آنکه نوع و اقسام آن را بیان کنند.

در ادبیات فارسی «قید» بیشتر برای تحذیر و جدا نمودن یک قسم از موضوع از بخش‌های دیگر آن است اما در ادبیات عرب دو قسم قید داریم که یک نوع آن قیود توضیحی است یعنی می‌خواهد صفت و حالت این کار را توضیح دهد. بگوید این کشتن خود ، کشتن ظالمانه و متجاوزانه است، نه این که نوع آن را بیان کند. در قرآن از این سبک بیان استفاده شده است. مثلاً می‌فرمایید انبیاء را به غیر حق نکشید. به قطع منظور این نیست که کشتن انبیا به حق هم وجود دارد، ولی به ناحق نکشید. بلکه قید دارد که این فعل به ناحق است.

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   سوره نسا