پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): خیر، هیچ تناقضی وجود ندارد، چرا که "تناقض" در مطالعۀ موضوع یا شیء واحد، از منظر واحد مورد بحث قرار می‌گیرد؛ پس هر تفاوتی، "تناقض" نیست. به عنوان مثال اگر بگویید: «روز روشن است، اما چون ابر آمده، هوا تاریک شده است»، تناقض نیست.

بله، نه فقط در یک آیه، بلکه در آیات متعددی متذکر شده است که «ما زمین، آسمان‌ها و شما را بیهوده، بازیچه و برای سرگرمی نیافریده‌ایم»؛ چرا که حتی انسان عاقل، عالِم و حکیم، کار بیهوده نمی‌کند، چه رسد به خداوند سبحان! و هم چنین در آیات بسیاری فرموده است که حیات دنیا، چیزی جز بازیچه نیست.

دقت به این مهم ضروری است که در آیات دستۀ اول، بحث از "خلقت هدفمند" دارد و در آیات دوم، راجع به "حیات" به معنای "زندگی" بحث می‌نماید.

●- "خلقت"، فعل خداوند علیم، حکیم، قادر (اندازه‌گذار) و سبحان است؛ پس او کار بیهوده انجام نمی‌دهد، لذا تمام خلقت، منظم، مرتبط، حسابشده و هدفدار می‌باشد.

●- "زندگی"، فعل و کار بشر است که به تناسب شناخت، باور، اهداف، آمال و آرزوها، برنامه‌ریزی و تلاش می‌کند تا به خواسته‌هایی برسد.

●- می‌فرماید: اگر مبدأ و مقصد و ربّ را فراموش کنید، و اگر معاد را هدف نگیرید، و یا به قولی دنیاگرا (ماتریالیست) باشید، تمام عمر خودت را به بازی، سرگرمی و پوچی می‌گذرانید و یک موقع متوجه می‌شوید که «زندگی بازی نبود»، که دیگر دیر شده است، چون در قید حیات نیستید که بخواهید برگردید و جبران نمایید!

●- می‌فرماید: من این آسمان‌ها، زمین و هر آن چه در هست و از جمله خودت را به بازی و پوچی نیافریدیم که تو بخواهی حیات خود را به پوچی و بازی بگذرانی؛ پس به خلقت با تعقل و تفکر بنگر و با تعقل، تفکر، بصیرت و تدبر زندگی کن. چنان که زندگی عاقلان و مؤمنان این چنین است:

«الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» (آل عمران، 191)

ترجمه: همانها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آن گاه كه بر پهلو خوابيده‌اند، ياد مى‌كنند؛ و در اسرار آفرينش آسمانها و زمين مى‌انديشند؛ (و مى گويند:) بار الها! اينها را بيهوده نيافريده‌اى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!

●- در تمامی آیاتی که به بازیچه  بودن زندگی برای برخی اشاره نموده، حقایق هستی و زندگی را نیز متذکر شده است، تا آدمی هوشیار، عالمانه و مدبر زندگی کند و از حیات معقول بهره‌مند گردد.

«وَ مَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلَا تَعْقِلُونَ» (الأنعام، 32)

ترجمه: و زندگى دنيوى جز بازيچه و سرگرمى نيست و مسلّما خانۀ آخرت براى كسانى كه پروا پيشه مى‌كنند بهتر است، آيا نمى‌انديشيد؟!

«وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ» (العنکبوت، 64)

ترجمه: اين زندگى دنيا چيزى جز سرگرمى و بازى نيست؛ و زندگى واقعى سراى آخرت است، اگر مى‌دانستند!

الْحَيَاةُ الدُّنْيَا:

معنا و مقصود از "الْحَيَاةُ الدُّنْيَا"، زندگی در این دنیا نیست، بلکه "حیات دنیوی = ماده‌گرایانه" می‌باشد.

می‌فرماید: بدانید و علم بیابید که اگر توحید و معاد را کنار بگذارید، در این دنیا به بازی جهت ازدیاد مال و فرزند و نیز ارضای غرایز حیوانی مشغول می‌گردید، در حالی که در هر نفس پیرتر می‌شوید و بالاخره می‌میرید و هیچ کدام از اینها برای شما نمی‌ماند، پس عمر خود را به بازی و پوچی گذرانده‌اید و متاع (منافع، اسباب و لذت‌های) دنیا، برای شما اسباب فریب شده است؛ اما پس از مرگ متوجه می‌شوید که عالم  هستی و شما و زندگی شما، برای بازی و پوچی نبوده است و عالم آخرت عظیمی در پی دارد!

«اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ» (الحدید، 20)

ترجمه: بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمّل پرستى و فخرفروشى در ميان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است، همانند بارانى كه محصولش كشاورزان را در شگفتى فرو مى‌برد، سپس خشك مى‌شود بگونه‌اى كه آن را زردرنگ مى‌بينى؛ سپس تبديل به كاه مى‌شود! و در آخرت، عذاب شديد است، يا مغفرت و رضاى الهى؛ و (به هر حال) زندگى دنيا چيزى جز متاع فريب نيست!

نعمت زندگی، با ارزش‌ترین است:

بنابراین، زندگی برای اهل دنیا که جز ماده و مادیات چیزی نمی‌شناسند، چیزی نمی‌بینند و چیزی نمی‌خواهند، پوچ، بی‌هدف و بازیچه می‌شود؛ چون آخرش مرگ است و به گمان آنان، مرگ همان رسیدن به انتهای پوچی می‌باشد.

اما، آیا زندگی برای انبیاء، اوصیاء، اولیاء و مؤمنان و اهل عمل صالح برای خدا، و کسانی که خدا و بازگشت به سوی او، حساب کتاب، عقاب و ثواب، و بهشت و جهنم را شناخته و به آن ایمان دارند نیز پوچ و بازی می‌باشد؟! یا دانشگاه، اردوگاه و بستر رسیدن به رشد و کمالات می‌باشد.

●- اگر زندگی در هر حالتی، پوچ و بازی باشد که دیگر ارزش هدایت درونی با عقل و فطرت، و بیرونی با ارسال انبیاء و نزول وحی را ندارد! تمامی طرق و اسباب هدایت، برای درست زندگی کردن و رسیدن به رشد، کمال و قرب الی الله و بالتبع سعادت ابدی می‌باشد.

پس، اصل "زندگی"،  نه تنها پوچ و بازی نیست، بلکه بهترین فرصت، امکانات و شرایط، برای رشد در دوران حیات در دنیا می‌باشد.

آن چه تناقض دارد، زندگی دنیاگرایانه، با سعادت ابدی در زندگی اخروی می‌باشد؛ آن چه که غیر معقول و مذموم می‌باشد، زندگی برای دنیا و دل بستن به متاع دنیا می‌باشد که همه گذرا و فانی می‌باشند

پس، آن چه تناقض دارد، زندگی دنیاگرایانه، با سعادت ابدی در زندگی اخروی می‌باشد؛ آن چه که غیر معقول و مذموم می‌باشد، زندگی برای دنیا و دل بستن به متاع دنیا می‌باشد که همه گذرا و فانی می‌باشند و این زندگی اخروی است که همیشگی و پایدار است؛ لذا زندگی یک سفر است،  و کسی که بی‌مقصد سفر کند و خودش را برای مقصدی که در هر حال به آن خواهد رسید آماده و مهیا نکرده باشد، سفرش را به پوچی و بازی گذرانده و هنگام رسیدن به مقصد، گرفتار و معذب خواهد شد؛ اما کسی که مقصد را شناخته و با برنامه‌ای متناسب سفر را انجام می‌دهد، خوشحال، مسرور و روسفید به لقاء معبودِ محبوب می‌رسد و به سعادت ابدی می‌رسد.

«وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ * ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ * وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ * تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ * أُولَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ» (عبس، 38 تا 42)

ترجمه: چهره‌هايى در آن روز گشاده و نورانى است * خندان و مسرور است * و چهره‌هایی در آن روز غبارآلود (مکدر و تیره) است * سياهى و تاريكيى آن را فرا گرفته و پوشانده است * آنان همان كافران فاجر (بدکار) هستند!

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

در آیه‌ای می‌فرماید: ما آسمان‌ها و زمین را و آنچه میان آن دو است به بازیچه نیافریدیم، اما در آیه‌ای دیگر می‌فرماید: زندگی دنیا چیزی جزء بازی و سرگرمی نیست. آیا تناقضی وجود دارد؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10869.html 

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   آیات قرآن   سوره آل عمران   سوره انعام   سوره عنکبوت