بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

سلام به محضر شریف امام مهدی علیه السلام و سلام خدمت شما بزرگواران؛

بله؛ البته که نعمات الهی را نمی‌توان به شمارش در آورد؛ در قرآن کریم متذکر گردید:

«وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» (النّحل، 18)

- و اگر (بخواهید) نعمت‌های خدا را بشماريد، هرگز نمی‏توانيد آنرا احصا كنيد، خداوند غفور و رحيم است.

در احادیث و دعاها نیز بسیار به غیر قابل شمارش بودن نعمات الهی تصریح شده است. سیدة النساء العالمین، حضرت فاطمة الزهراء علیها السلام در بیان توحید فرمودند: «جَمَّ عَنِ الاِحْصاءِ عَدَدُها - نعمت‌هایى که از شماره و احصا بیرون است.»

ما حتی اگر فقط به همین ظاهر بدن مادی و جسم خود نگاه کنیم، نمی‌توانیم تمامی نعماتی که خدا به ما داده را بشماریم؛ چه رسد به نعمات زمانی، مکانی، محیطی، زمینی، آسمانی و برتر از همه، نعمات غیر مادی، مانند امکان و نیروی تفکر، تعقل، تدبر، اراده، اختیار، قلب، حبّ و بغض و وحی؛ نعمت وجود اولیای الهی، دوستان خوب و تمامی امکانات رشد.

اما، نباید غیر قابل شمارش بودن نعمات الهی، بهانه‌ای شود که هرگز آنها را تا جایی که امکان دارد به یاد نیاوریم و نشمریم! اگر نعمات را نشناسیم و به آنها توجه نکنیم، چگونه می‌توانیم شاکر نعماتش باشیم.

خداوند متعال به جمیع بندگانش فرمود: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ - اى مردم! نعمت‏ خدا را بر خود ياد كنيد» (فاطر، 3) - به ویژه به بندگانش مؤمنش تأکید نمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ - اى مؤمنان! نعمت‏ خدا را بر خود ياد كنيد» (الأحزاب، 9)

به آن دسته از دعاهای اهل عصمت علیهم السلام که بیشتر مردم می‌خوانند توجه کنیم که چقدر به نعمات مادی و معنوی که خداوند منّان موهبت نموده، اشاره شده است.

در دعای کمیل به نعمات مستمر الهی که کمتر به ذهن کسی خطور می‌کند نیز اشاره شده است:

«اللّٰهُمَّ مَوْلَاىَ كَمْ مِنْ قَبِيحٍ سَتَرْتَهُ، وَكَمْ مِنْ فَادِحٍ مِنَ الْبَلَاءِ أَقَلْتَهُ‌، وَكَمْ مِنْ عِثَارٍ وَقَيْتَهُ، وَكَمْ مِنْ مَكْرُوهٍ دَفَعْتَهُ، وَكَمْ مِنْ ثَنَاءٍ جَمِيلٍ لَسْتُ أَهْلاً لَهُ نَشَرْتَهُ»

- خدایا! ای سرور من چه بسیار زشتی مرا که پوشاندی و چه بسیار بلاهای سنگین و بزرگی که از من دور کردی و چه بسیار لغزشی که مرا از آن نگهداشتی و چه بسیار ناپسندی که از من دفع کردی و چه بسیار ستایش نیکویی که شایسته آن نبودم و تو در میان مردم پخش کردی.

و همین‌طور در دعای عرفه از سیدالشهداء علیه السلام که به نعمت چشم، گوش و زبان و سایر اعضا نیز اذعان می‌نمایند و عرض می‌نمایند: «أَنْتَ الَّذِی مَنَنْتَ، أَنْتَ الَّذِی أَنْعَمْتَ، أَنْتَ الَّذِی أَحْسَنْتَ، أَنْتَ الَّذِی أَجْمَلْتَ، أَنْتَ الَّذِی أَفْضَلْتَ ...»

این دعای جوشن صغیر را حتماً بخوانیم، حتی شده هر روز یا هر هفته یک فراز بخوانیم و در معانی‌اش دقت کنیم. می‌گوییم: «ای خدا، چه بندگانی که از من بهتر و مؤمن‌ترند، اما شب و روز می‌گذرانند، در حالی که بیمارند و دستشان به جایی بند نیست، حسرت یک خوردن و آشامیدن راحت را می‌کشند - یا کسانی که زندانی هستند، اسیر شدند، در بیابان‌ها گم شدند و غریب و تنها مانده‌اند، حسرت دیدار خانه و خانواده را می‌کشند، اما من بدور از این اذیت‌ها و دغدغه‌ها هستم و زندگی می‌کنم. الحمدلله.

پس، مبادا با یک جملۀ کوتاهِ «خدایا! برای همه نعماتت شاکرم» که خوب و لازم هم هست، اما کافی نیست؛ از شمارش نعمات خدا بر خودت باز بمانی! یکبار چند دقیقه وقت بگذار و بگو: «خدایا! می‌خواهم چند تا از نعمات مادی و چند تا از نعمات معنوی‌ات که به من عطا کردی را بشمارم». اگر این کار را بکنی، تازه کمی متوجه می‌شوی چه چقدر غرق در نعمت شده‌ای؛ قدر نعمات را نیز می‌دانی و شاکر خواهی بود.

رابطۀ شمارش نعمات با محبّت

حالا، شمارش این نعمات چه فایده‌ای دارد؟ خدا که خودش می‌داند چه نعماتی به من داده و نیازی هم به شمارش من ندارد. اگر می‌خواهد من بدانم که نمی‌توانم نعماتش را بشمارم، خب می‌دانم؛ پس چه ضرورتی دارد که به شمارش درآورم؟!

پس، شمارش نعمات، باید فایده‌ای برای خودم داشته باشد. 

فایدۀ اصلی این است که وقتی نعمات را برشمردی، محبّت تو به خداوند سبحانی که این همه نعمت به تو داده، بیشتر، شدیدتر و عمیق‌تر می‌شود.

به این حدیث قدسی از پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله توجه نمایید:

«قالَ اللّه ُ عزّ و جلّ لداوودَ عَليهِ السّلام‌: أحْبِبْني و حَبِّبْني إلى خَلْقي‌. قالَ‌: يا رَبِّ‌، نَعَم أنا اُحِبُّكَ‌، فكيفَ اُحَبِّبُكَ إلى خَلْقِكَ‌؟ قالَ‌: اذْكُرْ أيادِيَّ عِندَهُم‌، فإنَّكَ إذا ذَكَرْتَ لَهُم ذلكَ أحَبّوني‌.» (قصص الأنبياء : 205/266)

- خداوند عزّ و جلّ به داوود عليه السلام فرمود: مرا دوست بدار و نزد خلقم نيز محبوب گردان. عرض كرد: پروردگارا! من كه دوستت دارم اما چگونه تو را نزد بندگانت محبوب گردانم؟ فرمود: نعمتهايى را كه به آنان داده‌ام گوشزدشان كن كه اگر خوبيهايم را يادآورشان شوى مرا دوست خواهند داشت.

بازگویی نعمات الهی

برخی به بهانۀ این که «ریا» نشود، از بازگویی نعماتی که خدا به آنها داده، نزد دیگران خودداری می‌کنند! اما این وسوسه و القای ابلیس لعین و شیاطین انس و جنّ است که می‌خواهند نعمات خدا به زبان آورده نشود تا مردم از یاد خدا غافل شوند و محبّت مردم به او زیاد نشود.

بله؛ خداوند متعال فرمود که «ریا» نکنید و حتی راجع به نمازگزارنی که برای «ریا» نماز می‌خوانند فرمود: «فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ * الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ * الَّذِينَ هُمْ يُرَاءُونَ‌» - «پس واى بر نمازگزارانى * که نمازشان را سبک می‌شمارند (غفلت و فراموش می‌کنند) * آنان كه ريا مى‌كنند» (الماعون، 4 تا 6)

«ریا» یعنی: «نمایش دروغین به مردم، جهت فریب آنها»؛ پس هر اعلام و علنی کردنی «ریا» نیست، وگرنه نماز جماعت هم نباید برگزار کنیم که ریا نشود!

اما، نه تنها نفرمود که به بهانۀ «ریا»، نعمات مرا بازگو نکنید، بلکه با صراحت فرمود: «وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ - و اما نعمتهای پروردگارت را بازگو كن» (الضَحی، 11)

در قرآن کریم، آیات بسیاری دربارۀ چگونه سخن گفتن آمده است، از جمله آن که می‌فرماید: «بهترین سخن آن است که بگویی من از مسلمانانم»

«وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ» (فصلت، 33)

- گفتار چه كسی بهتر است از آنكس كه دعوت به سوی خدا می‏كند و عمل صالح انجام می‏دهد و می‏گويد: من از مسلمين هستم.

خب، این سخن هم ذکر نعمت است و هم بازگویی آن به دیگران و به هیچ وجه هم «ریا» نیست، مگر این که کسی به دروغ و برای مردم فریبی چنین بگوید.

مگر در روز عید غدیر نمی‌گویید:

«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلاَیَهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ»

- سپاس خدا را که ما را از کسانی قرار داد که به ولایت امیرالمومنین و ائمه اطهار علیهم السّلام تمسک می‌جویند.

آیا این ریاست، یا به یاد آوردن و بازگویی نعمت است؟

بنابراین، بسیار توجه داشته باشیم که نعمات الهی را به یاد بیاوریم، حتی تا جایی که امکان دارد، به شمارش درآوریم و هر کجا که لازم بود، بازگویی هم بنماییم؛ چرا که سبب شناخت بیشتر، محبّت عمیق‌تر و رشد خودمان و توجه دیگران می‌شود.

 

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم؛

وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین؛

 

والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته. 

کلمات کلیدی:  صوتی