پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

اگر مقصود این است که در قرآن مجید، احوال سیارات، دوری و نزدیک و ارتباط آنها با یکدیگر، اثر وجودی، وضعی و حرکتی هر کدام در سایر سیارات و ...، مانند مباحث فیزیک یا حتی فلسفه، آن هم با ذکر جزئیات و چگونگی‌ها بیان شده باشد، خیر چنین نیست؛ چرا که قرآن حکیم، کتاب هدایت انسان می‌باشد، نه کتاب فیزیک، جغرافیا و ...؛ لذا اگر به زمین و آسمان‌ها و هر چه در آنهاست اشاره و تصریح نموده، با ذکر خالقش، اثرش، حکمتش و آخرش می‌باشد و استنباط‌ها و فهم چگونگی آنها، بر عهدۀ مردم عاقل، عالِم، فکور و بصیر می‌باشد.

بنابراین، اگر تصریح و تعلیم نمود و متذکر گردید که زمین را قابل سکونت قرار داده و از آسمان آبی ثمربخش و زنده کننده می‌فرستد و ...، مقصود اصلی خداشناسی و ربوبیت اوست و چگونگی پیدایش و وقوع این حالات که مستلزم ارتباط منظم تمامی اجزا و عناصر عالم می‌باشد، با اهل عِلم، تفکر و تعقل می‌باشد:

«الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (البقره، 22)

- آنكس كه زمين را بستر شما قرار داد و آسمان (جو زمين) را همچون سقفی بر بالای سر شما و از آسمان آبی فرو فرستاد، و بوسيله آن ميوه‏‌ها را پرورش داد، تا روزی شما باشد؛ بنابراين برای خدا شريكهائی قرار ندهيد در حالی كه می‏دانيد (هيچ يك از اين شركاء و بتان، نه شما را آفريده‏‌اند و نه شما را روزی می‏دهند).

به عنوان مثال از یک سو می‌فرماید:

«وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ» (ص، 27)

- ما آسمان و زمين و آنچه را در ميان آنها است بيهوده نيافريديم، اين گمان كافران است؛ وای بر كافران از آتش (دوزخ).

و از سویی دیگر می‌فرماید:

«هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» (البقره، 29)

- اوست آن كه آنچه در زمين است همه را براى شما آفريد سپس به [آفرينش] آسمان پرداخت و هفت آسمان را استوار كرد و او به هر چيزى داناست.

و نیز فرمود:

«وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومُ مُسَخَّرَاتٌ بِأَمْرِهِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ» (النّحل، 12)

- او شب و روز و خورشيد و ماه را مسخر (رام و مفید) شما ساخت، و نيز ستارگان به فرمان او مسخر شمايند، در اين نشانه‏ هائی است (از عظمت خدا) برای گروهی كه عقل خود را بكار می‏گيرند. 

بنابراین، اگر هر چه در آسمان‌ها و زمین است، برای انسان خلق شده، باید یک نظم و ربط علمی و معین بین همه آنها با یکدیگر و با انسان وجود داشته باشد و البته آدمی با تفکر و تعقل به آن پی‌ می‌برد.

●- در آیه‌ای دیگر می‌فرماید که در زمین و آسمان‌ها، همه چیز رام و مفید شما آفریده شده است و اینها نشانه‌هایی است برای «اهل تفکر».

آیه یعنی نشانۀ هدایت کنند و «فکر» یعنی کار ذهن روی داده‌ها و معلومات، برای معلوم ساختن مجهولات و دانستن ندانسته‌ها؛ لذا در قرآن کریم توجه می‌دهد و می‌فرماید: «حالا باید روی این داده‌ها فکر کنید تا علوم بیشتری را کشف و کسب نمایید:

«وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ‌» (الجاثیه، 13)

- او آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است همه را از سوی خودش مسخر (رام و مفید) شما ساخته است؛ در اين نشانه‏‌های مهمی است برای كسانی كه اهل فكرند.

پس، اگر همه چیز برای رفع نیازها، رشد و کمال به سود انسان خلق شده، باید یک ارتباط منظم، علمی و معینی بین آنها باشد که این دیگر با همان «فکر» به دست می‌آید.

●- در آیۀ دیگری می‌فرماید: با چشم سر، چشم مسلح، چشم علمی، تعقل و تفکر و ... تا هر کجا که می‌توانی به آسمان‌ها (جمیع کهکشان‌ها و سیارات) نگاه کن، تا ببینی هیچ شکافی (خلأیی) بین آنها نیست؛ لذا معلوم می‌شود که تمام خلقت یکپارچه، به هم پیوسته و مرتبط می‌باشند:

«الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِنْ فُطُورٍ * ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ كَرَّتَيْنِ يَنْقَلِبْ إِلَيْكَ الْبَصَرُ خَاسِئًا وَهُوَ حَسِيرٌ» (المُلک، 3 و 4)

- همان كسی كه هفت آسمان را بر روی يكديگر آفريد، در آفرينش ‍ خداوند رحمان هيچ شکاف (و عيبی) نمی‏بينی، بار ديگر نگاه كن، آيا هيچ شكاف و خللی مشاهده می‏كنی‌؟ * بار ديگر (به عالم هستی) نگاه كن؛ سرانجام چشمانت (در جستجوي خلل و نقصان ناكام مانده) به سوی تو باز می‏گردد در حالی كه خسته و ناتوان است (خللی نیافته است).

●- در آیۀ دیگری می‌فرماید که نظم حاکم بر خورشید و شب و روز به هم نمی‌ریزد؛ یعنی نه تنها خودشان ارتباطی علمی و منظم دارند، بلکه همین ارتباط با کهکشان‌ها و سیارات دیگر وجود دارد؛ وگرنه همه چیز منهدم می‌شد:

«لَا الشَّمْسُ يَنْبَغِي لَهَا أَنْ تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ» (یس، 40)

- نه برای خورشيد سزاوار است (امکان دارد) كه به ماه رسد و نه شب بر روز بر یکدیگر پيشی می‏گيرد و هر كدام از آنها در مسير خود شناورند.

خلقت:

خالق علیم، حکیم، قادر و قوی، هر چیزی را با اندازه‌های علمی و معین آفریده است «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ - مائیم که هر چیزی را به اندازه (و با اندازه‌هایش آفریدیم» - عالَم هستی [اعم از مادی و غیر مادی] را یکپارچه و هدفمند آفریده است، پس باید بین تمامی اجزا و عناصر آن، ارتباطات مستقیم و غیر مستقیم بر قرار باشد.

●- شاید در نزدیک به 150 آیه، از زمین و آسمان‌ها و هر چه در آنهاست، یاد شده است که همه گواه بر اندازه‌های علیمانه، خلقت حکیمانه و بالتبع ارتباط آنها با یکدیگر می‌باشد؛ اما تفکر و تعقل در آیات (نشانه‌های هدایت کننده) لازم است؛ نه این که توقع این باشد که به تمامی جزئیات نیز تصریح شده باشد که با توجه به وسعت عالَم هستی و چگونگی اندازه‌ها، نظم و ارتباط آنها، در هزاران کتاب نیز نمی‌گنجد!

 مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا در قرآن کریم، آیه‌ای هست که در آن گفته شده باشد «سیارات با ستارگان در ارتباط با یکدیگر عمل می‌کنند؟»

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/Al-Baqarah/12782.html

  

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره بقره