اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! آن گونه كه حق تقوا و پرهيزكارى است، از خدا بپرهيزيد! و از دنيا نرويد، مگر اينكه مسلمان باشيد * و همگى به ريسمان خدا [قرآن و اسلام، و هر گونه وسيلۀ وحدت]، چنگ زنيد، و پراكنده نشويد ... .

***

آیاتی که با «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» شروع می‌شود، خطاب خداوند سبحان به بندگان مؤمنش می‌باشد؛ چرا که تثبیت و تقویت ایمان آنها و نیر رشد، کمال و سعادت دنیوی و اخروی آنان را می‌خواهد.

بنابراین، بندگان مؤمن خداوند متعال، باید به این اوامر، نواهی و توصیه‌ها توجه ویژه داشته باشند و آنها را رعایت کنند، تا از "اخلاق = موضع‌گیری" الهی و مورد رضایت او برخوردار گردند.

در آیۀ نخست، بندگان مؤمنش را به "تقوا" سفارش می‌کند، چرا که ممکن است مؤمن در امر یا اموری، بی‌تقوایی کند و خود را از گزندها و آسیب‌ها محافظت ننماید. سپس می‌فرماید: «نمیرید، مگر آن که مسلمان باشید»؛ یعنی همیشه باید تسلیم امر او باشید، تا هر گاه که زمان عروج شما رسید، در جرگه مسلمانان باشید.

اما نکتۀ بعدی، دعوت و تأکید بر "وحدت" می‌باشد؛ ولی هیچ وحدتی، بدون جمع شدن حول محوری واحد صورت نمی‌پذیرد، لذا تصریح نمود که "بِحَبْلِ اللَّهِ" اعتصام بجویید.

"حَبل الله" یعنی چه و چیست؟! پیامبر اکرم و اهل عصمت علیهم السلام، خودشان "حَبل الله" و محور اصلی "وحدت الهی" می‌باشند و هر چه خداوند متعال برای هدایت نازل و فرموده باشد، مانند قرآن مجید، نماز ...، همه "حَبل الله" می‌باشند، اما اعتصام به آنها نیز منوط به اعتصام به "ولایت" می‌باشد. وگرنه خوارج نیز قرآن می‌خواندند، سپاهیان یزید نیز نماز می‌خواندند و امروزه وهابی‌ها، داعشی‌ها، منافقین و نفوذی‌ها هم دم از اسلام و مسلمانی می‌زنند!

اما نکتۀ مهم دیگر، تأکید بر "جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا" می‌باشد که متذکر می‌گردد که "اعتصام به حبل الله"، باید به صورت جمعی محقق گردد؛ وحدت یعنی همه حول یک محور باشند، توحید یعنی تمامی قوای تو، متوجه او باشد و در بندگی او به کار گرفته شود.

بنابراین، مؤمنان می‌کوشند که حول محور "حَبل الله" که شاخص آن "ولایت" می‌باشد، متحد شوند؛ نه خودشان پراکنده شوند و نه به "تفرقه افکنان"، فرصت نفوذ و ایجاد دو یا چند قطبی در بین ملت دهند.  

"اخلاق = مواضع"، رویکرد و عملکرد مؤمنان، اینگونه می‌باشد.

 

کلمات کلیدی:  اخلاق   سوره آل عمران