بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم
حضرت امام سجاد علیه السلام:
يَا مَنْ يَرْحَمُ مَنْ لَا يَرْحَمُهُ الْعِبَادُ؛
ای آن که رحم میکند به کسی که بندگان به او رحم نمیکنند!
وَ يَا مَنْ يَقْبَلُ مَنْ لَا تَقْبَلُهُ الْبِلَادُ؛
ای آن که میپذیرد کسی را که کشورها نمیپذیرند!
وَ يَا مَنْ لَا يَحْتَقِرُ أَهْلَ الْحَاجَةِ إِلَيْهِ؛
ای آن که نیازمندان درگاهش را حقیر و کوچک نمیشمرد!
وَ يَا مَنْ لَا يُخَيِّبُ الْمُلِحِّينَ عَلَيْهِ؛
ای آن که اصرار کنندگان به پیشگاهش را ناامید نمیکند!
وَ يَا مَنْ لَا يَجْبَهُ بِالرَّدِّ أَهْلَ الدَّالَّةِ عَلَيْهِ؛
ای آن که دست ردّ به سینۀ کسانی که عمل خود را در برابر حضرتش بزرگ میشمارند نمیزند!
وَ يَا مَنْ يَجْتَبِي صَغِيرَ مَا يُتْحَفُ بِهِ، وَ يَشْكُرُ يَسِيرَ مَا يُعْمَلُ لَهُ؛
ای آن که ارمغان و هدیه کوچک را میپذیرد، و اندک کاری که برایش انجام میگیرد، سپاس مینهد!
وَ يَا مَنْ يَشْكُرُ عَلَى الْقَلِيلِ وَ يُجَازِي بِالْجَلِيلِ؛
و ای آن که عمل کم را قدرشناسی میکند، و پاداش بزرگ میدهد!
وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ؛
و ای آن که هر که به او نزدیک شود، به او نزدیک میشود!
وَ يَا مَنْ يَدْعُو إِلَى نَفْسِهِ مَنْ أَدْبَرَ عَنْهُ؛
و ای آن که هر که را از او روی گردانده، به سوی خود میخواند!
O He who has mercy upon him toward whom the servants show no mercy!
O He who accepts him whom the cities will not accept!
O He who looks not down upon those who have need of Him!
O He who disappoints not those who implore Him!
O He who slaps not the brow of the people of boldness toward Him with rejection!
O He who collects the little that is given to Him, and shows gratitude for the paltry that is done for Him!
O He who shows gratitude for the small and rewards with the great!
O He who comes close to him who comes close to Him!
O He who invites to Himself him who turns his back on Him!
شرح مختصر:
خداشناسی و ارتباط با خداوند سبحان، به این نیست که کسی او را فقط به عنوان خالق، مالک و حتی ربّ بشناسد! طبق آیات قرآن مجید، تا این حدّ را کفار نیز میشناختند و میشناسد و هر عقلی که محجوب و معیوب نشده باشد، به این مقدار از معرفت، گواهی میدهد.
مگر ابلیس لعین و سایر شیاطین جنّ و انس، خدا را نمیشناختند و نمیشناسند؟! فراماسونها و سایر شیطانپرستان، هم خداوند متعال را میشناسند و هم ابلیس لعین را میشناسند، اما بر این موضع قرار گرفتهاند که با پیروی از شیطان، به جنگ خدا بروند و مغلوبش سازند!
●- این که ما بدانیم، اقرار و قبول نماییم که زمین و آسمانها و هر چه در آنهاست، از جمله انسان را خداوند علیم، حکیم و قادر خلق نموده است، مقدمهای لازم برای شناخت حق تعالی میباشد، اما بسنده نمودن به همین مقدار از شناخت، نه راهی به ما نشان میدهد، نه مشکلی از ما بر طرف میسازد، و نه امید و اطمینانی حیاتبخش ایجاد مینماید؛ بلکه همانگونه که در آیات قرآن مجید تأکید شده و اهل عصمت علیهم السلام آموزش دادهاند، باید در امر خدا و فعل خداوند سبحان، تفکر و تعقل نمود و دانست که رفتار او با بندگانش چگونه است؟! باید بدانیم و توجه داشته باشیم و خود را متذکر گردیم که او، با ما و برای ما چه میکند؟
●- این مرتبه از شناخت است که به غیر از شور و شوق بندگی، محبّت ایجاد میکند؛ سبب جذب بیشتر میشود و امیدافزا میباشد.
*- خداوند منّان را باید اینگونه شناخت و اینگونه خواند: «ای خدایی که رحم میکنی به کسی که هیچ کسی به او رحم نمیکند - ای خدایی که نه تنها نیازمندان به خودش را حقیر نمیشمارد و تحقیر نمیکند، بلکه برای آنان مقام و مرتبهای ویژه قائل میشود، آنان را بزرگ میشمارد و به آنان عزّت میدهد».
«ای خدایی که خدایی، اما به کمترین آورده، بزرگترین پاداشها را میدهی، در حالی که هیچ نیازی به عبادات و آوردههای بندگانت نداری!» نماز (صلاة) را محکمترین وسیله برای اتصال به رحمت واسعۀ خودت قرار دادی، با یک استغفار و توبۀ جدی و مخلصانه، تمامی گناهان را یکجا میبخشی، و به هر کسی که تو را بخواند، لبیک میگویی، سخنش را میشنوی و به آن چه در قلب دارد و به زبان نمیآورد نیز علم داری و ... .
پس، اگر خداوند منّان را اینگونه بشناسیم و بخوانیم، نه تنها مراتب شناختی ما ارتقا مییابد، بلکه در عین بندگی، رابطهای عاشقانه با او برقرار خواهیم نمود؛ و او از ما همین را میخواهد، تا خودمان رشد کنیم و به قُرب بیشتر برسیم.
*- تمامی فرازهای این دعا، از یک سو معرفی خداوند سبحان، و فعل و رفتار او با بندگانش میباشد و از سویی دیگر (مانند سایر ادعیه)، چگونگی خواندن او و راز و نیاز با او را میآموزد.
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم؛
وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین؛
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
کلمات کلیدی:
صحیفه سجادیه