پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): معنای ساده‌زیستی این نیست که آدمی از همسر و خانواده‌ای نامناسب، خانه و محل اسکانی کوچک (مثل یک آپارتمان 50 تا 70 متری برای چهار تا پنج نفر)، یا مرکبی اسقاطی برخوردار باشد و یا اصلاً همین را هم نداشته باشد.

خداوند متعال برای بنده‌ی مؤمنش، عزت، توانمندی، فراخ و راحتی خواسته است، نه فقر، بدبختی و فلاکت. پس بدیهی است که همسر خوب، خانه‌ی بزرگ و مرکب خوب برای مؤمن نعمت و البته برای دیگران می‌تواند موجب نقمت و گمراهی باشد. همین قید «مؤمن»، یعنی کسی که تقوا دارد و حدود و ثغور و شأن ایمان و بندگی را رعایت می‌نماید.

معنای این حدیث این نیست که کسی قصر و کاخ و خانه‌ی چند میلیاردی بسازد یا بخرد و بگوید حدیث داریم که خانه‌ی بزرگ نعمت است، یا حتماً مرسدس، الگانس، فراری، پورشه و خودروهای انگشت‌نما بخرد و بگوید حدیث داریم که مرکب خوب نعمت است! این خودفریبی است و طبق صریح احادیث: خداوند متعال راجع به بهشتش گول نمی‌خورد.

دقت شود که این حدیث، تنها حدیث وارده نیست که نتوان حدود و ثغور آن را تشخیص داد. طبق آیات صریح قرآن کریم، اسراف حرام است و خدا مسرفین را دوست ندارد – امر فرموده است که با نخوت و تکبر و خودبزرگ‌بینی روی زمین راه نروید (یعنی منش و مشی‌تان چنین نباشد)، دستور به انفاق از اموالی که خدا عطا نموده داده است ... و در حدیث دیگری تصریح شده است:

الامام الصادق علیه‌السلام: «کَفَی بالمَرء خِزیاً أن یَلبَسَ ثوباً یَشهَرُهُ أو یَرکَبَ دابَّهً تشهَرُهُ» (کافی، ج 6 ، ص 44)

ترجمه: امام صادق علیه‌السلام: برای رسوایی و خواری انسان همین بس که جامه‌ای بپوشد که او را انگشت نما کند یا مرکبی انگشت نما سوار شود.

و هم چنین بسیار تأکید شده است که اولاً مراقب باشید که نعمت را به نقمت مبدل نکنید و ثانیاً آن رزق، برکت و زیادتی را بخواهید که موجب خیر دنیا و آخرت شما باشد، نه آن که موجب کوردلی، دنیاگرایی، تجمل گرایی و در نهایت هلاکت شما شود. چنان چه امام باقر علیه‌السلام دعا می‌نمودند:

«امام باقر علیه‌السلام: اَللَّهُمَّ ارزُقنى رِزقاً حَلالاً يَكفينى وَ لا تَرزُقنى رِزقاً يُطغينى وَ لا تَبتَليَنّى بِفَقرٍ اَشقى‏ بِهِ مُضَيِّقاً عَلَىَّ.» (فضائل الشهر الثلاثة، ص 108)

ترجمه: خداوندا! مرا روزیِ حلالى بده كه كفايتم كند، و روزى‏‌ای نده كه به طغيانم كشانَد و به فقرى گرفتارم نكن كه با آن بدبخت شوم و به تنگنا افتم.

و حضرت رسول اعظم صلوات الله علیه و آله فرمودند: «مومن حقیقی کسی است که مالش را با مستمندان در میان نهد و درباره مردم انصاف دهد.‌« (نصایح، صفحه 72)

و صدها حدیث و روایت دیگر که حدود و ثغور استفاده از نعمات را به گونه‌ای که مؤمن دچار نخوت، تکبر، انگشت‌نما شدن، رفاه‌زدگی، بی‌دردی، معصیت ... و در یک کلمه «انحراف» نگردد بیان شده است.

دقت شود که «ساده زیستی» در مقابل «تجمل‌گرایی» قرار می‌گیرد و نه در مقابل رفاه منطقی به حد شأن یک مؤمن در رفع نیازهایش.

بدیهی است آن مؤمنی که از راه حلال به سرمایه‌ای قابل توجه دست یافته است، اما برای عقد و ازدواج فرزند خود مراسم ساده و در شأنی برپا می‌کند، مصداق ساده زیست است، اما کسی که پول و سرمایه‌ای هم ندارد، اما از هر کجا که شده پول تهیه می‌کند تا مراسمی آن چنانی برپا کند یا لباسی آن چنانی، جواهراتی آن چنانی، جهیزیه‌ای آن چنانی و ... تهیه نماید، تجمل‌گرا می‌باشد.

پس همسر خوب، خانه‌ی بزرگ و مرکب خوب برای مؤمن نعمت است و دعا می‌کنیم خداوند متعال همه ما و از جمله جوانان را از این نعمت [که وقتی از راه حلال به دست آید، نعمت و رزق الهی است]، متنعم گرداند. با ذکر صلواتی امین بگویید.

 

کلمات کلیدی:  قرآن   رزق و روزی