پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

جهان غرب در تلاش است تا تغییر کند و آن چه که هست نباشد، حال ما بکوشیم تا شبیه غرب شویم؟!

بسیاری از آنان که دم از "توسعه" می‌زنند، حتی مقامات بالای سیاسی کشور [به ویژه در دوران گذشته]، اصلاً معنای "توسعه" را نمی‌دانند و فرقش با "رشد" را تشخیص نمی‌دهند و گاه این جایگزینی نادرست، عمداً صورت می‌پذیرد!

"توسعه و رشد"، هر کدام معنای خود را دارند؛ چه در فرهنگ و ادبیات قرآنی، و چه در فرهنگ سیاسی و ... .

توسعه

"توسعه"، یعنی "گستردگی و گسترش"، چنان که فرمود: «وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ - كرسى (سلطه و ربوبيت) او آسمان‌ها و زمين را فرا گرفته است / البقره، 255» - و یا فرمود: «إِنَّمَا إِلَهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا - إله شما تنها الله است كه جز او إلهی نيست؛ و علم او همه چيز را فرا گرفته است / طه، 98».

"توسعه" در مصادیق دیگر نیز به کار می‌رود، مثل شخص، شرکت یا دولتی که زمین‌های کشاورزی‌شان را وسعت دهد – با تولید کننده‌ای کارخانه‌اش را وسعت دهد – یا بخش صنعت در کشور را با تأسیس کارخانجات گوناگون وسعت دهند – یا تجارت، وارادات و صادرات را وسعت دهند و ... .

رشد

"رشد"، به معنای "پیشرفت" می‌باشد و البته "پیشرفت"، رو به کمال دارد و در سیر تکاملی محقق می‌گردد. چنان که فرمود: «وَلَقَدْ آتَيْنَا إِبْرَاهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا بِهِ عَالِمِينَ - ما (امکان و وسيلۀ) رشد ابراهيم را از قبل به او داديم؛ و از (شايستگى) او آگاه بوديم / الأنبیاء، 51» - و یا فرمود: «لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ – در دین (پذیرش اصول عقاید) اجبار (و بدآمدنی) وجود ندارد، همانا راه رشد از گمراهی روشن گردید / البقره، 256»

بنابراین، "رشد" یک جامعه، با "توسعۀ" یک جامعه متفاوت است؛ راه‌کارها و لوازمش نیز فرق دارد.

برای توسعۀ جمعیت یک جامعه، باید ازدواج و فرزندآوری و مراکز درمانی و ...، زیاد شود؛ اما برای رشد یک جامعه، باید آموزش، پرورش، اطلاع‌رسانی، آگاهی، بصیرت، ایمان، تقوا و ... پیشرفت کیفی و کمّی بیابد.

برای توسعۀ صنعت یا کشاورزی، باید مکان، تجهیزات، ملزومات و نیروی کار زیاد شود، اما برای "رشد و حتی رشدِ در توسعه"، باید برنامه‌ریزی‌های علمی، ارتقای سطح آگاهی، تلاش صادقانه و ...، صورت پذیرد.

●- هر توسعه‌ای، الزاماً خوب و مفید نیست، حتی ممکن است که به ضرر و زیان و صدمه بینجامد، مانند توسعۀ برج‌سازی در یک شهر - اما هر رشدی، ارتقا دهنده و کمال بخش می‌باشد.  

توسعه و رشد فکری

"توسعه فکری" – هرگز تصور، تخیل و توهم را تفکر ندانیم! "فکر" یعنی کار ذهن روی معلومات، برای رسیدن و معلوم کردن مجهولات. پس تا داده‌های علمی اولیه و لازم نباشد، تفکر نیز غیر ممکن است. می‌توانید یک عدد 5 رقمی را در یک عدد 7 رقمی ضرب کنید، چرا که داده‌ها مشخص است، اما نمی‌توانید بگویید و یا بپرسید: «چند ضرب در چند، چند می‌شود»، چون داده‌ای وجود ندارد.

●- "توسعه فکری" به این است که تفکر آدمی [یا جامعه]، تک بُعدی، بسته و محدود به معلومات خودش نباشد. به عنوان مثال: اگر به برای آخرتش فکر و تدبیر (چاره اندیشی) می‌کند، دنیایش را فراموش نکند که مزرعۀ آخرت است و اگر برای آباد کردن دنیایش فکر می‌کند، از آخرتش غافل نشود تا از این آبادی موقتی و محدود، وارد ویرانی گسترده، عمیق و نامحدود نگردد.

"توسعه فکری" برای یک حکومت، یک دولت و نهادهای قانونی‌اش این است که همزمان با صنعت، به کشاورزی و بهداشت و ... نیز فکر کنند و هم ردیف آنها، برای تعلیم و تربیت نیز فکر و تدبیر نماید.. و خلاصه آن که "توسعۀ فکری"، یعنی "فکر" به عرصه‌های متفاوت و بیشتری "گسترش" یابد.

هر "فکری"، الزاماً خوب و مفید نمی‌باشد، چه بسا شخص یا حکومتی، برای ظلم و فساد "فکر، برنامه‌ریزی و تدبیر" نماید. چنان که فرمود:

«إِنَّهُ فَكَّرَ وَقَدَّرَ * فَقُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ * ثُمَّ قُتِلَ كَيْفَ قَدَّرَ»

- همانا او (برای مقابله با حق و قرآن مجید) فكر كرد و سنجيد * پس كشته باد (مرگ بر) او، كه چگونه سنجيد (تدبیر و برنامه‌ریزی کرد) * باز هم مرگ بر او، چگونه مطلب (و نقشۀ شيطانى خود را) آماده نمود.

●- "رشد فکری"، یعنی سطح بینش و دانش آدمی ارتقا یابد و از معلومات خود برای رسیدن به مراتب و درجات بالاترِ تکامل بهره ببرد. حضرت موسی علیه السلام، از عبد صالح، [حضرت خضر علیه السلام]، اجازه خواست تا با تبعیت از او، "علم رشد" را بیاموزد:

«قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا» (الکهف، 66)

- موسى به او گفت: «آيا از تو پيروى كنم تا از آنچه از علم رشد به تو تعليم داده شده، به من بياموزى؟

غرب و غرب‌زدگی

نمی‌شود یک جامعۀ بزرگ را چون دشمن است، به طور کلی فاقد هر گونه توسعه و رشدی قلمداد نمود، و نباید گمان نمود که آنان به اوج توسعه و رشد رسیده‌اند؛ و در ضمن باید دقت نمود که الگو برداری از موارد توسعه و رشد، با "غرب‌زدگی" متفاوت است.

صتعت در غرب، هم توسعه و هم رشد داشته است؛ کشاورزی در غرب، رشد علمی داشته، اما توسعه و رشد چندانی نیافته است [چون اولاً آفتاب کمی دارند، ثانیاً سود صنعت برایشان بیشتر می‌باشد]  شهرسازی، جاده‌کِشی، راه آهن، هواپیمایی و صنایع هوا - فضا، صنایع هسته‌ای و ... در غرب توسعه یافته است – در برخی از نظامات اجتماعی نیز رشد داشته‌اند، اما "فرهنگ غرب" نه تنها رشد نیافته، بلکه عقبگرد داشته و از قرون وسطی نیز ارتجاعی‌تر شده است!

●- از آغاز حق رأی به زنان در سوئیس، بیش از 50 سال نمی‌گذرد، اما در فحشا آزادند – انگلیس تازه دو ماه پیش تصویب کرد که نام مادر در شناسنامه فرزند ثبت شود، در حالی مادر همگان معلوم است، اما پدر نوزادان بسیاری نامعلوم می‌باشد – به رغم ترویج روابط جنسی آزاد، در امریکا از هر 4 زن و در اروپا از هر 5 زن، یکی تا سن 35 سالگی، دست کم یکبار تجاوز را تجربه کرده است – نژادپرستی نهادینه شده در امریکا و تا حدودی در اروپا، گسترش (توسعه) بیشتری نیز یافته است – قتل، آزار، اذیت، شکنجه و حتی تجاوز به کودکان، در مدرسه، باشگاه ورزشی، پارک، و حتی کلیسا و داخل خانه توسط اعضای خانواده، بسیار گسرتش [توسعه] یافته است، تا جایی که مقامات خود از این روند ابراز نگرانی می‌کنند – سرکوب پلیسی و خشن هر گونه اعتراضی، به ویژه در فرانسه که به مهد آزادی و تمدن مشهور شده است - جنگ‌افروزی در سرتاسر جهان - گسترش (توسعۀ) تروریسم دولتی و غیر دولتی که بارزترین نمودش در ایجاد گروه تروریستی داعش می‌باشد - تحمیل تحریم‌ها، کشتار مستقیم و غیر مستقیم زنان و کودکان و مردان غیر نظامی - تأسیس زندان‌هایی چون گوانتانامو و ابو غریب و این همه ظلم و جنایت گسترده (توسعه یافته) در سرتاسر، همه حاصل علم و تفکر توسعه یافته از یک سو، و انسان و جامعۀ رشد نیافته از سوی دیگر، در غرب می‌باشد.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

می‌گویند: توسعه نیافتگی فکری است‌، آیا ما از لحاظ فکری توسعه نیافته‌ایم‌؟ و آیا اگر شبیه غرب شویم توسعه یافته می‌شویم‌؟ [در پاسخ، تفاوت "رشد" با "توسعه" را بخوانید].

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/social/11410.html

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون