«ایکس – شبهه»: اگر چه انجام هر تحقیقی مستلزم مطالعه کتب نیز هست، اما معرفی یک یا چند کتاب بدون اطلاع از سن مخاطب، میزان تحصیلات او، پیش زمینه‌های ذهنی او، میزان اطلاعات و آگاهی‌اش نسبت به دین خود و اسلام ... و نیز ذوق و علاقه‌ی مخاطب، منطقی به نظر نمی‌رسد و چه بسا نه تنها موجب حصول نتایج مطلوب نگردد، بلکه گاهی نتیجه‌ای معکوس در بر داشته باشد! اما می‌توان این محققین گرامی را راهنمایی نمود که از کجا باید آغاز نمایند؟

بدیهی است که ادیان الهی دیگر نیز مانند «اسلام»، یک محور دعوت دارند و محور دعوت همه‌ی ادیان الهی «توحید» و یکتاپرستی است. چنان چه خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:

«وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ نُوحي‏ إِلَيْهِ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدُونِ» (الأنبیاء - 25)

ترجمه: پيش از تو هيچ پيغمبرى نفرستاديم مگر آن كه به او وحى كرديم كه خدايى به جز من نيست پس تنها مرا عبادت كنيد.

پس قدم اول محقق آن است که بررسی کند هر کدام از ادیان چه تعریفی از «خدا» ارائه می‌دهند و آیا آن تعریف با عقل و فطرت بشر انطباق با سازگاری دارد یا خیر؟ آیا توصیفی که می‌کند از جامعیت لازم برخوردار است یا خیر؟ آیا آن خدایی که به نام دین الهی به آن دعوت می‌کنند، از توصیفات و مشخصاتی مانند سایر مخلوقات و بندگان برخوردار است (مثلاً به دنیا می‌آید، پدر و مادر و فرزند دارد، از دنیا می‌رود ...)، یا خالق جهان هستی است و هیچ چیز مثل او نیست و ...؟!

بی‌تردید چگونگی تعریف از خداوند متعال و شناخت اوست که تعاریف دیگر از اصول (مانند: معاد، نبوت و ...)  و سپس چه باید کردها و چه نباید کردها را تبیین و توجیه می‌کند. پس قدم اول (حتی در دین فعلی خودشان)، همان خدا شناسی است.

البته برای خداشناسی از دیدگاه اسلام می‌توان کتب متفاوتی را معرفی نمود، اما اطلاع از سطح معلومات فعلی مخاطب شرط است. در هر حال اگر از سطح متوسط به بالا از معلومات برخوردار باشند، جلد اول از سری کتاب‌های «جهان‌بینی» شهید مطهری – کتاب توحید حجت الاسلام قرائتی – شناخت اسلام از شهید بهشتی معرفی می‌گردد.

اما، بهترین روش شناخت افراد مطمئن و آگاه نسبت به هر دین و گفتگوی با آنها و تفکر، تأمل و تعقل در زمینه‌ی گفتارها و استدلال‌های آنان می‌باشد و هم چنین می‌تواند با یکی از طلاب یا روحانیون یا محققین مسلمان که مطالعاتی جامعی نسبت به ادیان دارد گفتگو نماید و ادعاهای آنان را با علمای دین دیگر در میان بگذارد و نتیجه بگیرد. إن شاء‌الله

کلمات کلیدی:  گوناگون