ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: البته "نظافت" شرط لازم است، نه شرط کافی. ممکن است خانهی یک کافر، مشرک، منافق یا ظالم، بسیار هم تمیز باشد. به طور حتم کاخ سفید با آن عظمت ظاهری و آن همه خدمه و حشمه و هزینه، کثیف نیست، اما به یقین و به طور حتم آنجا محل توجه رحیمانه حق تعالی و رفت و آمد امام زمان علیه السلام یا ملائکهی رحمت الهی نمیباشد.
الف - همیشه، چه در آیات و احادیث و چه در هر امر و موضوع دیگری، به "ظاهر و باطن" دقت کنیم؛ هر چیزی و هر سخن و حکمتی، ظاهر و باطنی دارد.
این کعبهای که در ظاهر میبینیم، «بیت الله» و «حرم الله» است، پس باید چه ظاهرش از آلودگیهای ظاهری و چه باطنش از آلودگیهای باطنی (ظاهر بُت و یا نفس بتپرستی و ...) پاک شود، تا محل آمد و شد و طواف ملائکه و انسانها شود. لذا به حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام فرمود:
«وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ» (الحجّ، 26)
ترجمه: و چون براى ابراهيم جاى خانه را معين كرديم [بدو گفتيم:] «چيزى را با من شريك مگردان و خانهام را براى طوافكنندگان و قيامكنندگان و ركوعكنندگان [و] سجده كنندگان پاكيزه دار.»
ملاحظه: در این آیه، هم به پاکی و طهارت "قلب" با توحید و دوری از شرک تصریح کرده است و هم به طهارت ظاهر و باطن "بیت الله" و هم به آمد و شد طواف کنندگان و نمازگزاران.
ب – خانه دِل نیز همینطور است. قلب بیت الله و حرم الله است و باید پاک باشد. قلب محل آمد و شد ملائکة الله و اولیاء الله است. از معصوم علیه السلام نقل شده است که فرمود: «قُبورُنا قُلُوبُ شیعَتُنا»، یعنی قبرهای ما، قلوب شیعیان ماست.
پس اگر این خانهی قلب، تمیز و طاهر شد، نور ولایت و امامت از آن ساطع گردید، البته که ملائک و اولیاء الله برای زیارت قبر آن معصوم، برای الهام، برای بالا بردن دعا و بازگردان اجابت و ...، وارد این قلب میشوند. زائر نیز احساس میکند که بسیار منقلب شده است. این به خاطر همان آمد و شدهای پاکان است.
ج – بالاتر از این؛ در احادیث میخوانید که نه تنها زیارت معصومین علیهم السلام، بلکه زیارت برادر مؤمن نیز "زیارت الله" است، خب چرا؟ چون قلب او مملو از نور معرفت و عشق به خداست. خدا در قلب مؤمن تجلی میکند.
«مَا زارَ مُسلِم اخاهُ المُسلِم فِی الله وَ لله الاّ ناداهِ الله عزوجل: ایّهَا الزائِر طَبّت وَ طابَت لَکَ الجَنّة» (اصول کافی، ج2، ص 177)؛
ترجمه: هیچ مسلمانی برادر مسلمانش را در راه خدا و برای خدا زیارت نمیکند، مگر آنکه خدای متعالی به او ندا میدهد: ای دیدار کننده! خوش به حالت، بهشت برای تو سزاوار و گوارا باد!»
پس این خانهی باطن، که طهارتش نیز باطنی است، اگر تمیز بود، میشود آینهی تجلی انوار الهی؛ میشود قبور اهل بیت علیهم السلام؛ میشود مخزن اخذ الهامات غیبی و درک وحی؛ میشود محل آمد و شد ملائک، انبیا، اولیا و پاکان و خلاصه میشود منوّر به نور ایمان، ولایت و مودت اهل عصمت علیهم السلام. اما اگر تطهیر نشد، میشود محل آمد و شد پلیدها و پلیدیها. خواه از نوع جنّ (مثل ابلیس و سایر شیاطین جن) باشند، میخواهد از نوع انسان و شیاطین انسی باشند.
آیا تا به حال دیدهاید که بلبل گُل را رها کند و به لنجزار درآید – یا مگس تعفن را رها کند و از شیرهی گُل تغذیه نماید – یا لاشخور به حیوان زنده حملهور گردد؟!
مساجد نیز بیتالله هستند:
مساجد نیز مانند کعبه معظمه و قلب مؤمن، «بیت الله و حرم الله» هستند، اما آیا هر مسجدی؟! حتی اگر برای ضرر رساندن به مسلمانان بنا شده باشد؟! خیر، میفرماید اصلاً در این "مسجد ضرار"، نماز نگذار. خدا در خانه طاهر تجلی دارد – رسول خدا صلوات الله علیه و آله نیز به خانهی پاک قدم میگذارد و خدا پاکی را دوست دارد. پس ظاهر و باطن باید پاک باشد.
«وَالَّذِينَ اتَّخَذُواْ مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِّمَنْ حَارَبَ اللّهَ وَرَسُولَهُ مِن قَبْلُ وَلَيَحْلِفَنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلاَّ الْحُسْنَى وَاللّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ» (التّوبة، 107)
ترجمه: و آنهايى كه مسجدى اختيار كردند كه مايه زيان و كفر و پراكندگى ميان مؤمنان است، و [نيز] كمينگاهى است براى كسى كه قبلًا با خدا و پيامبر او به جنگ برخاسته بود، و سخت سوگند ياد مىكنند كه جز نيكى قصدى نداشتيم. و [لى] خدا گواهى مىدهد كه آنان قطعاً دروغگو هستند.
«لاَ تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ» (التّوبة، 108)
ترجمه: هرگز در آن جا مايست، چرا كه مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده، سزاوارتر است كه در آن [به نماز] ايستى. [و] در آن، مردانىاند كه دوست دارند خود را پاك سازند، و خدا كسانى را كه خواهان پاكىاند دوست مىدارد.
نکته: دقت شود که نفرمود در آن مسجد اقامه نماز نکن، بلکه فرمود: «لاَ تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا»، یعنی ابداً در آن نایست. یعنی ایشان ابداً به مکان ناپاک وارد نمیشوند.
تمیز کردن خانه ظاهر:
ظاهر مؤمن نیز باید مثل باطنش [که دائماً با ذکر خدا و استغفار و توبه و بیرون ریختن بتها و کسب علم و فضیلت و اخلاق و عشق و محبت، پاک و نورانی میشود]، پاک و تمیز باشد. [البته پاکی با تمیزی فرق دارد. ممکن است چیزی پاک باشد، اما تمیز نباشد – ممکن است چیزی تمیز باشد و حتی تمیز کننده باشد، اما پاک نباشد. آب روان در جوی آب پاک است، اما تمیز نیست، الکل تمیز کننده و حتی میکروب کُش است، اما پاک نیست.]
البته که خانهی ظاهری مؤمن نیز محل آمد و شدِ ملائک و اولیاء الله و مؤمنین است و البته که پاکان، جای ناپاک نمیروند و اهل نظافت، از بینظافتی خوششان نمیآید. شما برای میهمانی که نزد شما عزیز است، هم دل را با محبت و صفا و صمیمت و اخلاص به او پاک میکنید و هم ظاهر خانه را تمیز میکنید.
منتهی دقت کنیم که اگر فرمود: «النّظافة مِن الإیمان»، یعنی یکی از شروط و نمودهای ایمان نظافت است، نه این که ایمان یعنی نظافت.
پس تظافت و تمیزی، برای مؤمنین و ارتباطات مادی و معنوی آنها، شرط لازم است، نه شرط کافی. وگرنه خانهها، سالنها و بناهای تمیز بسیاری وجود دارد که نه تنها محل رفت و آمد شیاطین و جنّ و انس است، بلکه قرارگاه آنان میباشد.
حدیث نظافت:
قال رسول الله صلوات علیه و آله: إِنَّ اللهَ تَعالى جَميلٌ يُحِبُّ الجَمالَ، سَخىٌّ يُحِبُّ السَّخاءَ، نَظيفٌ يُحِبُّ النَّظافَةَ. (نهج الفصاحه ص293)
ترجمه: خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد، بخشنده است و بخشش را دوست دارد، پاكيزه است و پاكيزگى را دوست دارد .
قال رسول الله صلوات علیه و آله: تَنَظَّفوا بِكُلِّ مَا استَطَعتُم فَإِنَّ اللهَ تَعالى بَنَى السلامَ عَلَى النَّظافَةِ وَ لَن يَدخُلَ الجَنَّةَ إِلاّكُلُّ نَظيفٍ. (نهج الفصاحه ص391، ح 1182)
ترجمه: خودتان را با هر وسيله اى كه مى توانيد پاكيزه كنيد، زيرا كه خداى متعال اسلام را برپايه پاكيزگى بنا كرده است و هرگز به بهشت نمى رود، مگر كسى كه پاكيزه باشد.
قال رسول الله صلوات علیه و آله: طَهِّرُوا هَذِهِ الْأَجْسَادَ طَهَّرَكُمُ اللَّهُ فَلَيْسَ مِنْ عَبْدٍ يَبِيتُ طَاهِراً إِلَّا بَاتَ مَعَهُ مَلَكٌ فِي شِعَارِهِ لَا يَنْقَلِبُ سَاعَةً مِنْ لَيْلٍ يَسْأَلُ اللَّهَ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ إِلَّا أَعْطَاهُ إِيَّاه (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ج1، ص 297)
این بدنها را پاكيزه كنيد، خداوند پاكيزه تان كند، زيرا هيچ بنده اى نيست كه شب با بدنى پاكيزه بخوابد مگر اينكه فرشته اى با وى مى خوابد و هيچ لحظه اى از شب از اين پهلو به آن پهلو نمى شود، از خدا چیزی از امور دنیا و آخرت می خواهد مگر اعطا کندبه او.
پس ملائک نیز میآیند.
کلمات کلیدی:
گوناگون