پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): محبوب‌ها جایگزین می‌شوند. درست است که از امکانات فضای مجازی می‌شود بهره‌های خوبی برد، اما هدف اصلی "فضای مجازی"، جایگزین کردن "جهان مجازی" و دور کردن از حقایق هستی، محبوب حقیقی، ارتباط‌های حقیقی و کار حقیقی می‌باشد.

کُندی، تنبلی، کم شدن شوق یا لذت و ...، راجع به هر موضوعی و از جمله عبادت (بندگی خدا)، دلایل و علل بسیار گوناگونی دارد و در هر کس نیز می‌تواند متفاوت باشد، از علل طبیعی و فیزیکی (بدنی) گرفته (مثل کسی که اختلالات فیزیکی و مادی در بدنش، سبب بی‌حالی و تنبلی او گردیده)، تا فکر و خیال و دغدغه‌های روانی، تا تألمات روحی و ...؛ لذا نمی‌شود به یک، دو یا چند علت اشاره نمود و به صورت قطعی گفت که علل همین است و برای آن نیز نسخه‌ی واحدی داد. اما در عین حال، اصول ثابتی در همگان و تمامی موارد متعدد و گوناگون نیز وجود دارد که می‌توان به آنها اشاره نمود؛ اصولی که خودشان ثابت هستند، اما در گزینتش مصادیق بیرونی، "بدل" پذیر می‌باشند:

الف – اصل اول "توجه" است، انسان به هر چه که "توجه" کند، عقل، قلب، فکر، خیال و میلش، بدان جهت سمت و سو می‌گیرد. یعنی این توجه، «جهت‌گیری» انسان را شکل می‌دهد. در این امر، فرقی ندارد که موضوع مورد توجه، خدا باشد، یا دنیا – باقی باشد یا فانی – مفید باشد، یا مضر – امری جدی باشد و یا بازی، ورزش تن باشد و یا پرورش روح و ...؛ اصل ثابت است.

 از این رو فرمود بسیار به یاد خدا باشد – بسیار به او توجه کنید – جهت‌گیری‌ها در هر امری خدایی باشد – وجه ظاهری‌تان (در عباداتی چون نماز و ...) قبله باشد – وجه باطنی‌تان همان قلبی باشد که سرشار از عشق خداست؛ حرم الله و بیت‌الله است؛ جهت‌گیری‌تان به سوی فطرت‌تان باشد که خداشناس، خداجو، خدا دوست و خدا پرست است.

« فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ » (الرّوم، 30)

ترجمه: پس روى (توجه و جهت) خود را با گرايش تمام به حق، به سوى اين دين كن، با همان سرشتى كه خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرينش خداى تغييرپذير نيست. اين است همان دين پايدار، ولى بيشتر مردم نمى‌دانند.

ب – تکرار، هیچ گاه سبب یک نواختی نمی‌گردد. به غیر از تکرارهای فیزیکی، مانند نفس کشیدن، خوابیدن، بیدار شدن و ...، تکرارهای رفتاری بسیاری نیز در میان تمامی (یا اکثریت قریب به اتفاق) مردمان وجود دار که هیچ گاه سبب یکنواختی نشده است. بیشتری مردمان، هر روز صبحانه میل می‌کنند و صبحانه‌ی اکثریت از دیر هنگام همان نان و مقداری لبنیات می‌باشد – سال‌های طولانی، هر روز افراد ثابتی را می‌بینند و اگر یک روز نبینند، دلتنگی می‌کنند و حتی نگران نیز می‌شوند – سالیان طولانی به کسب علم (تحصیل) و یا اشتغار به کار یکنواختی می‌پردازند – اگر عادت به نرمش یا پیاده‌وری در ساعت معینی داشته باشند، حتماً آن را انجام می‌دهند و هزاران کار و موضوع دیگر.

نماز، در شبانه روز، فقط 5 بار تکرار می‌شود که هر کدام نیز بیش از ده دقیقه به طول نمی‌انجامد، اما ممکن است افرادی باشند که روزانه چندین ساعت در فضای مجازی سیر می‌کنند، بازی می‌کنند، حرف‌های یک نواختی با مخاطبین شناخته شده و نشده دارند ... و برای‌شان خسته کننده و تکراری هم نمی‌شود.

ج – پس ریشه، به اصل دومی به نام «محبت و دوست‌داشتن» بر می‌گردد که شاید هم اصل اول این باشد، چرا که هر کسی به محبوبش "توجه" می‌کند.

در توجه به خدا، ذکر و یاد خدا، سخن گفتن و راز و نیاز با خدا در قالب نماز، دعا و ...؛ اصل این است که انسان چقدر "خدا" را می‌شناسد و چقدر او را دوست دارد و سپس چقدر خود را، اول و آخرش را، رشد و کمالش را و بالاخره رفاه و سعادتش را می‌شناسد، دوست دارد و بدان توجه می‌کند.

خودفراموشی، خود دگر بینی (الینه شدن):

پس، در نتیجه، آن که خدا را فراموش کرده، خالق و ربّ و محبوب حقیقی‌اش را فراموش کرده، روز وعده داده شده برای ملاقات با معبود و محبوب را فراموش کرده و بالتبع به آن توجه ندارد و شوق و میلی نیز بدان ندارد، قطعاً خودش را نیز فراموش می‌کند و در این غفلت عمیق، به بازی مشغول می‌شود؛ چرا که انسان، با خدا تعریف می‌شود، با إله و معبودش، با ربّ، محبوب و معشوقش تعریف می‌شود، با غایت اهدافش تعریف می‌شود، پس اگر اینها همه کاذب و دروغین و فانی بودند، تعریف حقیقت خودش را نیز گم و فراموش می‌کند. لذا فرمود:

« وَلَا تَكُونُوا۟ كَٱلَّذِينَ نَسُوا۟ ٱللَّهَ فَأَنسَىٰهُمْ أَنفُسَهُمْ ۚ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ » (الحشر، 19)

ترجمه: و چون كسانى مباشيد كه خدا را فراموش كردند و او [نيز] آنان را دچار خودفراموشى كرد؛ آنان همان نافرمانانند.

هدف‌داری، برنامه‌ریزی، اقدام و عمل:

با توجه به آن چه به صورت مختصر و خلاصه عرض شد، همه چیز به چگونی و کمّ و کیف توجه به "هدف" و میل رسیدن به آن بر می‌گردد، که شدت این میل را "محبّت" می‌گوییم و ظهور و بروز این "محبت"، برای رسیدن به "محبوب" نیز همان "مودت" است؛ لذا فرمود: بگو در اجر رسالت، به جز "مودت" اهل بیت علیهم السلام، چیزی از شما نمی‌خواهم. یعنی محبت شما به ایشان، باید ظهور و بروز داشته باشد.

اما، رسیدن به هر هدفی، حتماً و یقیناً مستلزم "برنامه‌ریزی" درست و صحیح می‌باشد و البته که کار به صرف "هدف‌گزاری" و سپس "برنامه‌ریزی" برای رسیدن به آن، به پایان نمی‌رسد، بلکه "اقدام و عمل به موقع و درست" لازم است. چنان که در قرآن کریم، همیشه "ایمان و عمل صالح"، با هم آمده است.

خداوند سبحان، برنامه می‌دهد:

چه کسی می‌تواند برای انسان، با تمامی پیچیدگی‌ها، میل‌ها و نیازهایش از یک سو – عظمت عالمی که در آن قرار گرفته از سوی دیگر – و عدم اشراف علمی‌اش به کل جهان هستی، برنامه بدهد؟! پس خداوند علیم و حکیم که هادی است، برنامه می‌دهد.

ابتدا می‌فرماید که مرا هدف بگیر - تمامی جهت‌گیری‌هایت در هر امری، به سوی رضایت و تقرب به من باشد – از صراط مستقیم خارج نشو – به من توجه داشته باش و یاد مرا فراموش نکن.

دستور العمل‌ها و نیز برنامه‌های لازم را که به کثرت تمامی شئون و امور آدمی می‌باشد نیز ابلاغ می‌نماید و در رأس آنها "نماز" را به عنوان "ستون" برای خیمه‌ی "یاد و بندگی" قرار داده و می‌فرماید:

« إِنَّنِىٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعْبُدْنِى وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكْرِىٓ » (طه، 14)

ترجمه: منم، من، خدايى كه جز من خدايى نيست، پس مرا پرستش كن و به ياد من نماز برپا دار.

و همین‌طور سایر برنامه‌ها و دستورالعمل‌ها و بایدها و نبایدهای دیگر که همه برای "ذکر = یاد" خداست:

« اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاء وَالْمُنكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ » (العنکبوت، 45)

ترجمه: آنچه از كتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار كه نماز از كار زشت و ناپسند باز مى‏دارد و قطعا ياد خدا بالاتر است و خدا مى‏داند چه مى‏كنيد.

ضرورت تمرین:

تکرار، نه تنها یکنواخت کننده نیست و سبب از بین رفتن شوق و ذوق نمی‌گردد، بلکه سبب تبحر و احساس امید به موفقیت بیشتر در رسیدن به اهداف و هدف غایی نیز می‌گردد.

آیا یک محقق از تکرار تحقیقات و مطالعات خود خسته و دلزده می‌شود؟ آیا یک ورزشکار از تکرار تمرینات خسته می‌شود – آیا برای یک نویسنده، تکرار نوشتار، یکنواختی و خستگی می‌آورد – آیا برای یک مهندس ساختمان، یک هنرمند، یک پزشک و جراح متخصص، یک آشپز، یک خیاط و ...، تکرار ملال آور است؟ یا به شوق و ذوق او می‌افزاید؟

همان‌طور که قدرت‌های بدنی، نیاز به تمرین دارند، قدرت‌های روانی و روحی نیز نیاز به تمرین و استمرار دارند؛ و همان‌طور که گاهی انسان بدن را وادار به تمرینی می‌کند، باید روح و نفس خود را نیز وادار به تمرین، بر اساس برنامه‌ی هدفدار نماید.

پس، همان‌طور که یک نفر خود را ملزم می‌کند، حتماً در روز ده دقیقه پیاده‌روی و نرمش کند - یا دو ساعت در فضای مجازی سیر کند – یا حتماً روزانه چند پیام دریافت و یا ارسال کند – یا حتماً روزانه به پدر و مادر سری بزند – یا حتماً سر ساعت معین، در مجموعه‌ای که به آن توجه و علاقه دارد حاضر شود و ...؛ می‌تواند و باید که روح، روان، نفس و بدن خود را ملزم نماید که حتماً نماز خود را اول وقت اقامه کند – حتماً روزی چند آیه هم که شده از قرآن کریم تلاوت نماید – حتماً روزی چند سطر هم که شده کتاب مناسب با اهداف غایی و برنامه‌هایش را مطالعه کند تا علمش افزایش یابد – حتماً روزانه چند دقیقه هم که شده، با خدایش خلوت کند و راز و نیازهایش با محبوب را به دل و زبان بیاورد – حتماً روزانه چند دقیقه هم که شده، به خودش، به دنیایش، به اهداف کوتاه‌مدت و بلند مدتش، به خوشایندها و ناخوشایندها و چرایی‌ها و آثارش، به آخرتش و ...، فکر کند؛ و این تمرین، اگر چه ابتدا سخت به نظر آید، اما به سرعت مبدل به شوق و ذوق بیشتر می‌گردد.

پس، تکرارها، همه تمرینی در تقویت نیز هستند، حالا چه تکرار کار یا رفتاری ستوده باشد و چه باطل و نکوهیده؛ هر کدام که باشد، انسان به همان خو کرده و در همان متبحر می‌شود و این سیر و تبحر نیز سبب توجه، کشش و علاقه‌ی بیشتر او می‌گردد.

پس یاد خدا، اطاعت و بندگی، عشق ورزی به او را زیاد تمرین کنیم.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

*- مدتی‌ست که کُند و تنبل شده‌ام، از نماز و عبادات لذتی نمی‌برم، به ویژه از وقتی در فضای مجازی مشغول هستم ... ؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7657.html 

 

  

کلمات کلیدی:  گوناگون   عبادت   نماز