ش: میگویند: وقتی قانون اساسی عراق را نزد آیت الله سیستانی بردند نظر خواستند، ایشان هیچ دخالتی نمردند و فقط گفتند: «حرمت اسلام را نگه دارید» و نیز گفتهاند کسی عکس مرا در خانهها نصب نکند. پس چرا امام (ره) و ولی فقیه چنین مواضعی نگرفتند؟
«ایکس – شبهه»: به فرض آن که هر دو نقل از ناحیه ایشان باشد، پاسخ ذیل ایفاد میگردد:
الف – این طور نیست که ایشان در تدوین قانون اساسی هیچ دخالتی ننموده باشند و هیچ نظری نداده باشند، چرا که مکرر تذکرات لازم را ابلاغ نمودهاند، بلکه (احتمالاً) از صدور تأییدیه امتناع ورزیدند.
ب - علت عدم تأیید این است که نظام سیاسی عراق «حکومت اسلامی» نیست و معنا ندارد که یک مرجع تقلید شیعه، قانون اساسی حکومتی به غیر ازحتمالاً حکومت اسلامی را تأیید نماید.
ج – این که فرموده باشند «حرمت اسلام را نگه دارید» بدین معنا نیست که دخالت در امور سیاسی یا قانون اساسی بی حرمتی به اسلام است، بلکه تأکید بر این است که اگر چه نظام سیاسی عراق حکومت اسلامی نیست، اما دست کم سعی کنید چه در تدوین قوانین و چه در اجرای، حرمت اسلام را حفظ کنید.
د – گمان نشود که مثلاً ایشان دین و سیاست را جدا از هم میدانند: چرا که اولاً «جدا کردن دین از سیاست» نهایت بی حرمتی به اسلام است و نه تنها هیچ مرجعی، بلکه هیچ آشنا به اسلامی چنین اعتقادی ندارد، ثانیاً ایشان در عراق در بطن سیاست هستند. و هر کس جز را این مدعی شود، به ایشان افترا بسته است.
ھ – دقت شود که از نظر یک مرجع شیعی، فقط حکومت اسلامی به رهبری ولیفقیه مورد قبول و تأیید است و «ولی فقیه» نیز دو تا و سه تا نمیشود، بلکه فقط یک ولی فقیه است و همهی امت شیعه و حتی مراجع باید در امور حکومتی مطیع وی باشند. چنان چه ایشان در جریانات اخیر خطاب به هاشمی فرمودند: «فكر نكنید نظام جمهوری اسلامی فقط متعلق به ایران است، بلكه به كل عالم اسلام و شیعیان جهان تعلق دارد و لازم است شما و بقیه مسئولان نظام پشت سر رهبری نظام و در ظل هدایت ایشان به گونهای حركت كنید كه مؤید وحدت و یكپارچگی نظام باشد» (مرکز اسناد انقلاب اسلامی). لذا اگر شرایط و امکانات [مانند امروز عراق یا سایر کشورهای اسلامی و شیعی] برای تحقق این معنا مساعد نباشد، دلیل نمیشود که یک مرجع دینی، حکومت دیگری را بپذیرد و یا قانون اساسی آن را تأیید کند. بلکه در نهایت ممکن است به خاطر شرایط، مصالح، حفظ اسلام و حرمت اسلام، نظر ندهد و یا سکوت کند.
و – آیت الله سیستانی نیز یک مرجع شیعی است و نظری جز این ندارد که ذیلاً به برخی از پاسخهای ایشان به استفتائات ایفاد میگردد:
و/1: سؤال: نظر معظم له درباره ولایت فقیه چیست؟
جواب: ولایت در آن چه - به اصطلاح فقها - امور حسبیه خوانده می شود برای هر فقیهی كه جامع شرایط تقلید باشد ثابت است و اما در امور عامه كه نظم جامعه اسلامی بر آنها متوقف است هم در شخص فقیه و هم در شرایط به كار بستن ولایت امور دیگری معتبر است از جمله مقبول بودن نزد عامه مؤمنین.
و/2: سؤال: می خواستم بدانم اگر حكم مرجع تقلیدی با حكم ولی فقیه فرق داشت مقلد باید از كدام اطاعت كند هم در مورد حكومتی و هم غیر حكومتی پاسخ دهید.
جواب: حكم كسی [كه] ولایت شرعی دارد در امور عامّه كه نظام جامعه و معاش مردم بر آن مبتنی است بر همه نافذ است حتی بر مجتهدین دیگر.
و/3: سؤال: اگر ولى فقیه در هنگام جنگ حكم جهاد ولى پدر یا مادر مخالفت كنند و راضى نباشند در اینجا حكم كدامیك ارجح است؟ ولى فقیه یا پدر؟
جواب: اگر واجب تعیینى باشد حكم جهاد مقدم است.
ز: اما در مورد نصب عکس در خانه یا دفتر یا محل کار و ...، نیز دقت شود که هیچ یک از مراجع و فقها از مردم نخواستهاند که عکسشان نصب شود. بلکه مردم از روی میل و عشق خود به این کار مبادرت میکنند و هیچ مرجعی نیز تا احساس لزوم نشود، دخالت در میل مشروع مردم نمیکنند. پس اگر ایشان دخالت کردهاند، به این دلیل است که نصب این عکس در مملکت و شرایطی چون عراق، موجب دو دستگی، اختلاف، جنگهای شیعه و سنی، قبیلهای و ... میشود، اما در ایران اصلاً چنین نیست. پس منعی ندارد که مردم میل مشروع خود را محقق نمایند.
کلمات کلیدی:
گوناگون