آیت الله مصباح یزدی رحمة الله علیه:

... سؤالی که اول مطرح كردم این بود كه چه فایده‌ای دارد كه ما براى اهل‌بیت ‌صلوات‌‌الله ‌‌عليهم ‌‌اجمعين طلب رحمت كنيم؟! ما چه داريم كه تقديم آن‌ها كنيم؟! ما هر چه داريم از صدقه سر آن‌ها است، ما از خودمان که چيزى نداريم، اگر هدايتى هست، اگر توفيق عبادتى هست، اگر فهمى هست، اگر معرفتى هست، اگر محبتى هست رشحه‌‌اى از درياى عنايت و رحمت آن‌ها است، آن‌وقت ما بياييم براى اهل‌بیت ‌صلوات‌‌الله ‌‌عليهم ‌‌اجمعين يك چيزى تقديم كنيم! صلوات و رحمت خدا را تقديم آن‌ها كنيم! اين يعنى چه؟!

زمانی که من طلبه‌ای جوان بودم اين سؤال براى من مطرح بود. اولين بار كه اين سؤال را از كسى پرسيدم از مرحوم حاج ميرزا على هسته‌‌اى اصفهانى بود. خدا ایشان را رحمت كند. نمى‌‌دانم اسم ايشان را شنيده‌ايد يا نه؟ ايشان يكى از علمايى بودند كه منبر هم مى‌‌رفتند. معمولاً مجتهدان و كسانى كه به مقامات والاى فقه و فلسفه و این‌ها می‌رسند كمتر منبر مى‌‌روند. ايشان كسى بود كه خودش استاد اسفار بود، حكيم بزرگوارى بود و منبرى معروفى هم بود. به‌خصوص آن‌وقت‌هایی كه ما ايشان را درك كرديم اواخر عمرشان بود و در ماه رمضان در مسجد حاج عزيزالله تهران منبر مى‌‌رفتند. من بعد از منبر رفتم و از ايشان سؤال كردم كه آقا اين صلوات چه فايده‌‌اى دارد؟! مگر ما چه داريم كه به اهل‌بیت علیهم ‌السلام تقديم كنيم؟! مگر آن‌ها چه كمبودى دارند كه ما به آن‌ها بدهيم؟!

ايشان براى من يك مَثلى زد كه هم شيرين بود و هم دلنشين و هم شايد در آن سطحى كه من بودم و در آن جوانى‌‌اى كه من داشتم ظرفيت ذهنم بيش از اين اقتضا نمى‌‌كرد. به‌هرحال جواب زيبايى داد. من هنوز هم جوابى بهتر و قشنگ‌تر از اين پيدا نكرده‌ام. شايد بيش از پنجاه سال مى‌‌گذرد كه من اين جواب را از ايشان شنيده‌ام، بیش از نيم قرن! ايشان فرمود كه صاحب مِلكى را در نظر بگیرید که باغبانى داشته باشد و اين باغبان، گل‌کار باشد و در باغ صاحب ملك، گل‌کاری كرده باشد و در آنجا گل‌هایی را پرورش داده باشد. فرض كنيد که باغبان، غلام زرخريد خودش هم است که آنجا باغبانى كرده و گلى پرورش داده است. يك روز صاحب باغ برای تماشاى باغ خودش مى‌‌آيد. اين باغبانى كه خودش مملوك و غلام صاحب باغ است، از باغى كه مملوك اوست، از گلى كه باز مملوك اوست، گلی را مى‌‌چیند و به صاحب باغ می‌دهد. هم مِلك مال خودش است و هم باغبان، اما اين يك ادبى است كه از ملك خود او يك گلى مى‌‌چيند و به خود او تقديم مى‌‌كند. اين کار او باعث مى‌‌شود كه او استحقاق يك احسنت، آفرين و پاداشى پيدا مى‌‌كند و الا چيزى بر مِلك او افزوده نمى‌‌شود. گلى است که از گلبن خود صاحب باغ، تقديم خود او مى‌‌كند. تازه خود تقديم‌كننده هم غلام و مملوك اوست ولى اين کار او باعث مى‌‌شود كه پيش صاحب باغ احترام پيدا كند و او ديگر بسته به كرم خودش پاداشى به او بدهد، حالا يا تشكر لفظى مى‌‌كند يا يك انعام ديگرى هم به او مى‌‌دهد.

●- صلواتى كه ما مى‌‌فرستيم، خود ما در واقع يك نوع مملوكيت نسبت به اهل‌ بیت‌ صلوات‌‌ الله‌‌ع ليهم‌‌ا جمعين داریم. اصلاً وجود ما به طفيل وجود آن‌ها آفريده شده و معرفت و هدايتى كه داريم به بركت آن‌ها است. اگر آن‌ها ما را هدايت نكرده بودند، چه داشتيم؟! گمراهى مثل ساير گمراهان عالم بوديم! خود آن‌ها هم به ما ياد دادند كه صلوات بفرستيد. اگر آن‌ها به ما ياد نداده بودند ما اين كار را بلد نبوديم. پس مايى كه مملوك آن‌ها هستيم، از باغ خودشان، چيزى كه خودشان به ما ياد دادند را انجام مى‌‌دهيم و درعین‌حال استحقاق پاداش پيدا مى‌‌كنيم! چه‌کاری از اين پرسودتر و چه رحمتى از طرف آن‌ها بالاتر؟!

مظاهر تجلّی رحمت الهی

ببينيد خدا چگونه از الطاف خودش به بندگانش مرحمت مى‌‌كند؛ هر چه هست مال اوست اما مى‌‌گويد از اين اموال خودتان به من قرض بدهيد! همه عالم مال اوست، وجود ما هم از اوست، اموالى هم كه داريم مال اوست؛ چه چيزى در عالم هست كه مال خدا نباشد؟! اما خدا از باب رحمتى كه دارد، براى اينكه ما استحقاق رحمت جديدى پيدا كنيم مى‌‌فرمايد از اين اموالى كه من به شما دادم و الان هم مال من است، اگر هم بخواهم مى‌‌گيرم، از اين اموال به من قرض بدهيد؛ مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا؛[2] شما قرض بدهيد، من چند برابر به شما سود مى‌‌دهم!

قرض‌های ديگری كه مى‌‌دهند، مثلاً بيست درصد سود دارد- البته من نرخ ربا را بلد نيستم که در بازار چند است اما شايد همين حدود باشد!- اما خدا مى‌‌فرمايد شما اگر به من قرض بدهيد، چندين برابر اصل سرمايه به شما سود مى‌‌دهم؛ فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً. اين يك رحمت بسيار فوق‌العاده الهى است كه از مالى كه خودش به ما داده و الان هم تحت تصرف اوست و هر آن ممكن است از دست ما برود و در واقع امانتى در دست ماست، باز از ما استقراض مى‌‌كند؛ مى‌‌گويد به من قرض بدهيد! منظور از قرض دادن به خدا اين است كه در راه خدا انفاق كنيد، به بندگان خدا كه احتياج دارند بدهيد تا شما به اين وسيله استحقاق رحمت مضاعفى را پيدا كنيد. خدا چند برابر آنچه را که داديد هم در دنيا و هم در آخرت به شما پس مى‌‌دهد.

نظير اين رحمت الهى كه خداوند متعال براى بندگانش قرار داده، مظهرش در اهل‌ بیت علیهم ‌السلام است. با اينكه همه چيز ما از آن‌ها است بااین‌حال مى‌‌گويند براى ما دعا كنيد، براى ما از خدا طلب رحمت كنيد. خود طلب رحمت كردن ما رحمتى از ناحيه آن‌ها است، آن‌ها هستند كه به اين وسيله دارند به ما لطف مى‌‌كنند و وسيله تكامل ما را فراهم مى‌‌كنند اما به چه زبانى ما را وادار مى‌‌كنند كه بيشتر به‌طرف خدا برويم و استحقاق رحمت بيشترى پيدا كنيم؟

منبع:

سخنرانی در جمع همسران اساتيد، كارمندان و دانش‌‌پژوهان در تاریخ 03/08/1380

پایگاه حفظ و نشر آثار آیت الله مصباح یزدی (ره).

 

 

کلمات کلیدی:  در محضر استاد