ایکس – شبهه: به چند نکته‌ی بسیار مهم باید دقت کنیم:

الف – ما در دنیا بیشتر به دنبال تحقق آرزوهایمان می‌دویم که از شدت علاقه برایمان هدف شده‌اند. این اهداف یا الهی و در راستای هدف غایی هستند و یا صرفاً مادی هستند؛ و در رسیدن به اهداف مادی نیز کاملاً ناکام هستیم، چرا که مقابل هر چه به دست می‌آوریم، چیزهای دیگری از دست می‌دهیم (دست کم جوانی و عمر) و به هر چه برسیم نیز هم خودمان فانی هستیم و هم آن چیز. اما در بهشت آرزی مؤمن چنان چه گویی هر چه اراده نماید را خودش خلق می‌کند، برایش آماده است و دویدن و زحمت و هزینه مادی و معنوی ندارد.

ب – اهل بهشت هیچ گاه مقام‌شان تنزل نمی‌یابد و از بهشت اخراج نمی‌گردند، لذا در آن «خلود» و جاودانگی دارند، اما همه‌ی اهل جهنم در آن جاودانگی ندارند و بسیاری پس از آلایش شدن، از آن خارج شده و وارد بهشت می‌گردند و برخی نیز خلود دارند. لذا بیان شده که درهای ورودی جهنم، بلا فاصله پس از ورود اهل جهنم بسته می‌شود، اما درهای ورودی بهشت، همیشه باز است.

امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند: «مذنبو اهل التوحيد يدخلون في النار و يخرجون منها». یعنی: گناهکار اهل توحید وارد جهنم می‌شود و از آن خارج می‌گردد. (بحار الانوار، ج 8، ص 362)

ج – هدف از خلقت انسان که عبودیت بیان شده است، یعنی هدف گرفتن او و رشد کمالی به سوی او. چرا که هیچ کمالی به جز او وجود ندارد. همه نقص هستند و کاستی و نیستی، لذا همه فانی هستند و بقای‌شان قائم به اوست. در آخرت نیز همین هدف وجود دارد، و البته انتها نیز ندارد که کسی برسد و سکون نیز ندارد که حوصله‌ی کسی سر برود، چرا که کمال محدود نمی‌باشد.

ما انسان‌ها عاشق و مست «جمالیم»، زیبایی را دوست داریم و هر چه زیباست به سویش جذب می‌شویم و در جذبه‌ی او غرق می‌گردیم و از این استغراق لذت می‌بریم، لذا عاشق وصال و لقای محبوب هستیم. هر چند که برخی تعینات و تجلیات محبوب را خود او فرض می‌گیرند و بدین سبب از صراط منحرف شده و کافر و مشرک یا اهل معصیت می‌گردند. اگر انسان عاشق حیات، علم، قدرت، غنا، سلامت، زیبایی و سایر کمالات است، چون عاشق آن حی، علیم، قادر، سلیم، جمیل و ... می‌باشد.

در بهشت نیز معرفت و عشق که شوق قرب و لقاء را ایجاد می‌کند وجود دارد، به قول امام خمینی (ره): «شهید نظر می‌کند به وجه الله» و این نظر، معرفت، عشق، وصال، لقاء، محو شدن و لذت پایانی ندارد. البته اهل جهنم نیز نظر می‌کنند، منتهی وجهه‌ی غضب الهی را علم، حکمت، قدرت و ربوبیّتش می‌بینند، چرا که در دنیا چشم خود را به روی وجهه‌ی رحمانی اولوهیت و ربوبیّت او بسته بودند.

د – ابزار سازی انسان در دنیا که به آن پیشرفت علمی در صنعت یا تکنولوژی گفته می‌شود، از روی فقر و نیاز است. پس اهمیت، ارزش و کارآیی این تکنولوژی نیز به میزان فقر و نیاز است، لذا اگر چنین نیازی نباشد، آن صنعت و ابزار نیز اهمیت، ارزش و جاذبه‌ای ندارد.

مردمان در روزگاری موفق شدند که گاری بسازند و گمان کردند که دیگر به آخر علم و صنعت رسیده‌اند، اما امروزه گاری‌سازی فقط در میان بومیانی که فاقد امکانات هستند ادامه دارد و اگر به ما گفته شود که با گاری به محل تحصیل یا کار برویم، برایمان عذاب است.

انسان در این دنیا بیمار می‌شود و فقیر و نیازمند سالم شدن است، لذا از کشف علل یک بیماری خرسند می‌شود و از تولید یک داروی مؤثر یا دستگاهی برای عکسبرداری و ... به وجد می‌آید و گاه گمان می‌کند که دیگر به هیچ چیزی در دنیا و آخرت و حتی خالق نیازی ندارد، لذا حتی انبیاء و دین را به سخره می‌گیرد، چرا که به خُرده علمی دست یافته است:

«فَلَمَّا جَاءتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِندَهُم مِّنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُون» (غافر،83)

ترجمه: و چون پيامبرانشان دلايل آشكار برايشان آوردند به آن چيز [مختصرى] از دانش كه نزدشان بود خرسند شدند و [سرانجام] آنچه به ريشخند مى‏گرفتند آنان را فروگرفت.

اما در آخرت این نیازهای اندک مادی وجود ندارد که تکنولوژی و دستآوردهای دنیوی بشر به دردش بخورد، نه کسی برای نقل و انتقال سریع خود نیازمند به خودرو، جاده و هواپیما است و نه کسی خونریزی مغزی می‌کند که نیازمند به سی‌تی‌اسکن باشد و نه این معماری و برج‌سازی یا تکنولوژی ارتباطات به دردش می‌خورد. لذا حتی آرزوی این امکانات ناچیز و محدود حیات بدن در دنیا را ندارد، بلکه نعمات برای او موجود است و هر چه بیشتر بخواهد حاضر می‌شود و سلطنت می‌کند. بدون محدودیت در بُعد زمان و مکان و بدون حبس در زندان بدن.

 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   معاد