پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):

"نعمت" در لغت، به هرگونه دادۀ دیگری که خیر و نیکی باشد گفته می‌شود؛ چه مادی باشد و چه معنوی، چه ظاهر باشد و یا پنهان؛ در قبال چیزی یا کاری داده شود و یا بدون سابقه اعطا گردد. به تعبیری، هر چه که به انسان داده شود و برای رشد، پیشرفت و کمال او مفید باشد، نعمت است.

بنابر این، هر نعمتی، ابتدا مُعرّف مُنعم (دهنده نعمت)، و سپس مُعرّف خودش (خیر و نیکی) می‌باشد؛ و "شکر نعمت"، یعنی انسان مُنعم و نعمت را بشناسد، قدردان مُنعم باشد، از نعمت درست استفاده نماید و آن را ضایع نکند و به "نقمت" مبدل نسازد.

●- خداوند متعال در قرآن کریم، به انواع و اقسام نعمت‌های مادی و معنوی و نیز پیدا و نهان، تصریح نموده است، مانند:

1- در سورۀ حمد، از خداوند می‌خواهیم که ما را به "صراط مستقیم"، یعنی بزرگراه آنان که به مشمول "نعمت" والای الهی شده‌اند، هدایت نماید: «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ * صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ»؛ و خداوند سبحان، خود فرموده این افراد چه کسانی هستند:

«وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا» (النساء، 69)

- و كسى كه خدا و پيامبر را اطاعت كند، (در روز رستاخيز،) همنشين كسانى خواهد بود كه خدا، نعمت خود را بر آنان تمام كرده؛ از پيامبران و صدّيقان و شهدا و صالحان؛ و آنها رفيقهاى خوبى هستند!

2- «فَكُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلَالًا طَيِّبًا وَاشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ» (النّحل، 114)

- پس، از آنچه خدا روزيتان كرده است، حلال و پاكيزه بخوريد؛ و شكر نعمت خدا را بجا آوريد اگر او را مى‌پرستيد  !

سه دستور در برابر نمعت

از آنجا که آدمی از خود هیچ ندارد، هر چه خداوند متعال به صورت مستقیم و مستقیم به او داده نعمت است، چنان که در احادیث به نعمت وجود، عقل، علم، بدن، اعضا، پدر و مادر، همسر، فرزند، خانه، مرکب، مال و دارایی حلال، شهرت و اعتبار سالم، دوستان خوب، همسایه خوب ... و در رأس همه نعمت ولایت،  نبوت، وحی، هدایت، وحدت و ... تصریح شده است.

اما، می‌توان گفت دست کم سه دستور معین و روشن در برابر نعمات الهی به انسان داده شده  است:

الف – یادآوری نعمت

«وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ – نعمت خداوند بر خود را یاد کنید / آل عمران، 103»

یادآوری نعمات به خود، از یک سو سبب شناخت و محبت بیشتر به خداوند منّان می‌گردد و از سویی دیگر سبب می‌گردد آدمی متوجه نعمت‌هایش شود و قدر آنها را بداند و مراقبت نماید و به هدر ندهد.

یادآوری نعمات به خود، از یک سو سبب شناخت و محبت بیشتر به خداوند منّان می‌گردد و از سویی دیگر سبب می‌گردد آدمی متوجه نعمت‌هایش شود و قدر آنها را بداند و مراقبت نماید و به هدر ندهد.

ب – ذکر نعمت

«وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ – و اما، نعمت‌های پروردگارت به خود را بازگو کن / الضّحی، 11»

برخی گمان دارند که باید نعمت خدا را پنهان دارند و به بهانۀ پرهیز از "ریا"، آنها را آشکار نمی‌کنند! و البته این اصلش از بُخل است؛ خداوند متعال می‌فرماید: نعمت‌های من به خودتان را بازگو کنید، به مردم بگویید، تا آنها نیز متوجه نعمت‌های خدا به خودشان به شما شوند و قدردان باشند.

ج - شکر نعمت

« وَاشْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ – و شکرگذار نعمت‌های خدا باشید/ النّحل، 114»؛ و توضیح داده شد که شکر نعمت یعنی چه؟

یک قانون الهی

«وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» (ابراهیم علیه السلام، 7)

- و (همچنين به خاطر بياوريد) هنگامى را كه پروردگارتان اعلام داشت: «اگر شكرگزارى كنيد، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسى كنيد، مجازاتم شديد است».

این یک قانون الهی است که «شکر نعمت، نعمتت افزون کند - کفر نعمتت از کفت بیرون کند».

اگر مُنعم شناخته و حمد نشود، نعمت نیز شناخته نشود و ضایع گردد، هم نعمت بازپس گرفته می‌شود و هم مبدل به "نقمت" می‌گردد؛ و اساساً محرومیت از نعمت، خودش نقمت است.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

نعمت یعنی چه و منظور از نعمت چیست؟ – [سه دستور خداوند منّان در برابر نعمت]

پاسخ (نشانی لینک):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/11686.html

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   شکر