پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

ابتدا باید به چند نکته توجه شود:

الف - "ولایت" به معنای "سرپرستی"، امری است که جریان دارد، حال خواه ولایت الهی باشد و یا ولایت ابلیس لعین و شیاطین جنّ و انس! چنان که در قرآن مجید به هر دو ولایت متذکر گردید و فرمود:

«اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» (البقره، 257)

- خداوند، ولى و سرپرست كسانى است كه ايمان آورده‌اند؛ آنها را از ظلمتها، به سوى نور بيرون مى‌برد (اما) كسانى كه كافر شدند، اولياى آنها طاغوتها هستند؛ كه آنها را از نور، به سوى ظلمتها بيرون مى‌برند؛ آنها اهل آتشند و هميشه در آن خواهند ماند.

ب - بنابراین، یک موقع مسأله «ولایت فقیه و اختیاراتش»، به لحاظ اعتقادی و فقهی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد که البته بسیار مفصل است و در این مجال قابل طرح و شرح به تفصیل نمی‌باشد، چنان که هیچ یک از مباحث فقهی را نمی‌توان در فرصت و مجالی کوتاه، طرح نمود و شرح داد؛ اما خلاصه‌اش همان است که امام خمینی رحمة الله علیه فرمودند که «اختیارات ولی فقیه، همان اختیارات رسول الله صلوات علیه و آله می‌باشد».

امام خمینی رحمة الله علیه:

1- «تمامی اختیاراتی که در زمینه حکومت و سیاست برای پیامبر اکرم(ص) و ائمه علیهم السلام ثابت است، برای فقیه عادل نیز ثابت است.‌» (امام خمینی، البیع، ج 2، ص 467)

2- «اموری که از طرف رسول الله(ص) و ائمه علیهم السلام واگذار شده، برای آنان (فقها) نیز ثابت است و باید تمام کارهای رسول خدا (ص) را انجام دهند، چنان که حضرت امیر(ع) انجام داد.» (امام خمینی، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، ص 65)

3- «این توهم که اختیارات حکومتی رسول اکرم(ص) بیش‌تر از حضرت امیر(ع) بود یا اختیارات حکومتی حضرت امیر(ع) بیش از فقیه است، باطل و غلط است.» (امام خمینی، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، ص 40)

4- «از آن چه گذشت، این نتیجه حاصل می‌شود که معصومین علیهم السلام در همه اموری که از جهت حاکم بودن بر امت دارای ولایت بودند، فقها نیز دارای همان ولایت از جانب آن‌ها هستند» (امام خمینی، البیع، ج 2، ص 488)

قانون اساسی

اما، از منظری دیگر، "ولایت فقیه" به لحاظ حکومتی، سیاسی و قانون مورد توجه قرار می‌گیرد.

ابتدا دقت نماییم که "فقیه" همیشه در احکام ولایت دارد، چرا که "فقه - شرع" اسلام، بر تمامی شرایع و قوانین ولایت دارد؛ لذا تمامی شیعیان [و حتی سنّی‌ها و البته با تعریف خودشان]، یا باید مجتهد و فقیه باشند و یا از مجتهد و فقیه واجد شرایط [اعلم] تقلید نمایند؛ و البته اصول دین تحقیقی است و تقلید در آن جایز نمی‌باشد.

●- اما، مقولۀ "ولایت فقیه" به لحاظ اجرایی، در عرصۀ سیاست و حکومت مطرح می‌شود؛ یعنی در یک جامعه‌ای حکومت اسلامی تشکیل شده است و رهبری و ادارۀ کشور [که همه باید منطبق با اسلام و احکام باشد]، به یکی از فقها واگذار می‌شود.

بدیهی است که هر کشوری که از حکومتی مشخص برخوردار شود، "قانون اساسی" تدوین می‌کند و در آن تمامی وظایف و اختیارات مسئولان و نهادها را تبیین می‌نماید؛ و در حکومت اسلامی و ولایی، باید نحوۀ انتخاب، شرح وظایف و حدود اختیارات "ولی فقیه" تبیین شود که البته همه از همان احکام فقهی اخذ شده است.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

آیا وظایف و اختیارات رهبری محدود به قانون اساسی است؟ لطفا به تفصیل توصیح بفرمایید.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/12073.html

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه