پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

خداوند سبحان، هستی محض، کمال محض و خیر محض است؛ بنابراین، تمامی افعالش خیر می‌باشد و خلقت، فعل خداوند متعال می‌باشد.

بدیهی است که چیزی به عنوان شرّ، وجود مستقل و خارجی ندارد، یا به تعبیری دیگر، چیزی ذاتاً شرّ نمی‌باشد؛ بلکه هر چیزی در رابطه با اثرش بر انسان، به خیر و شرّ تقسیم می‌شود. یعنی اگر با طبع آدمی سازگاری داشت و به نفع آدمی بود، خیر محسوب می‌گردد و اگر نبود، شرّ محسوب می‌گردد.

به عنوان مثال: هم زمین خیر است و هم زلزله - هم طوفان خیر است و هم طغیان رودخانه‌ها - هم حیوانات اهلی خیر هستند و هم درّندگان و هم حشرات و ...؛ اما اگر مردم روی گُسل زلزله، خانه‌های سست بنیان ساختند، هنگام طوفان در مسیل اطراق کردند، بدون تجهیزات و مراقبت وارد جنگل شدند، خود را از گزند حشرات موذی حفظ نکردند، در خوردن و آشامیدن، مراقب پاکی و تمیزی و سلامتی نبودند، آسیل از اینها اینها، برای آنها شرّ می‌شود، نه این که آنها ذاتاً شرّ خلق شده باشند.

اما در عین حال، این خداوند است که آتش را سوزاننده و پوست و گوشت آدمی و یا چوب درختان در جنگل را سوزنده خلق نموده است؛ به مار و عقرب نیش زهر دار و به آدمی خون مسموم شونده داده است؛ پس خالق هر دو اوست؛ مضافاً بر این که اگر عقربی، کسی را بگزد و سم خود را وارد خون او کند، مسمومیت نیز خلق می‌شود - اگر در تصادفی، استخوان پای کسی بشکند، آن شکستگی و آثارش نیز خلق می‌شوند و چیزی نیست که مخلوق نباشد و خالق همه چیز خداوند متعال می‌باشد.

زلزله در اعماق زمین، درّندگی حیوانات وحشی، زهر نیش گزندگان، حرارت و سوزانندگی آتش و ...، همه لوازم حیات و بقای زمین و اهلش می‌باشند؛ پس خلقت آنها مبتنی بر علم، حکمت و مشیّت الهی و همه خیر می‌باشند؛ بشر نیز از آنها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، بهره می‌برد؛ اما می‌توانند سبب آسیب به بشر شوند و این آسیب، شرّ قلمداد می‌شود.

بنابراین، تمام خلقت، خیر است و خیر هر چیزی مقدم بر شرّ آن می‌باشد. «شرّ، عدم و نبود خیر است»، نه این که ماهیت عدمی داشته باشد؛ و مقصود آن است که به نبود کمال و خیر، شرّ گفته می‌شود، مانند آن که جهل، نبود عقل و علم است - زشتی، نبودن زیبایی است - ضعف، نبود قوّت است و ...؛ پس اگر از چیزی یا کاری خیری به انسان نرسد و ضرری برسد، به آن شرّ گفته می‌شود و این شرّ نیز برای انسان پدید می‌آید، پس بدین لحاظ مخلوق است.

جهنم، مخلوق است و خداوند آن را آفریده است. جهنم و آتش جهنم، برای اهلش شرّ است؛ در عین حال، خلقتش تماماً خیر است؛ سبب مراقبت و تقوای انسان می‌گردد - لازمۀ عدالت است - نتیجه و عاقبت است تا همه چیز بی‌حاصل، پوچ و مساوی نگردد و ... . پس خیر جهنم نیز مقدم بر شرّ آن می‌باشد.

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه