پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

دعا، خواندن خداوند کریم و خواستن از اوست؛ پس آن کسی که در کار شما گشایش ایجاد نموده، خداوند منّان است که دعای شما را مستجاب نموده است.

در واقع می‌پرسید: «به خداوند متعال روی آوردم و مورد لطف واقع شدم و در کارهایم گشایش حاصل شد؛ حال اگر به او پشت کنم و مرتکب گناه شوم، چه می‌شود؟!»

از خود بپرسید: «آیا نظر لطف الهی، به بندۀ پاکش با بندۀ آلوده و نافرمانش، یکسان است؟!»

تفاوت‌ها

خداوند متعال خود در قرآن مجید، پاسخ این پرسش را به بندگان عاقلش داده است و فرموده:

«قُلْ لَا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» (المائدة، 100)

- بگو (هيچگاه) ناپاك و پاك مساوی نيستند اگر چه كثرت ناپاكها تو را به شگفتی بيندازد، از (مخالفت) خدا بپرهيزيد، ای صاحبان خرد، تا رستگار شويد.

●- به مواضع خودتان توجه نمایید. آیا در نظر شما عاقلان با جاهلان یکسان می‌باشند و آنان که می‌دانند با آنان که نمی‌دانند مساوی هستند؟ «قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ - بگو آيا كسانى كه مى‏‌دانند و كسانى كه نمى‌دانند يكسانند» (الزّمر، 9)

آیا نزد شما، دوست و دشمن - خائن و وفادار - و انسان سالم و درستکار، با انسان آلوده و خطاکار، یکسان است؟!

بدیهی است که نزد خداوند سبحان، مؤمن با کافر و مشرک - متقی با فاسد - و فرمانبردار با عصیانگر و گناهکار، یکسان نمی‌باشند.

امتحان‌ها

انسان در تمامی لحظات زندگی و هر امری، در حال امتحان شدن است و تا در یک مرحله قبول نشود، به مرحلۀ بالاتر رشد و صعود نمی‌نماید. از جمله امتحان‌ها، مواضع و رویکرد و عملکرد آدمی، هنگام نیازمندی و پس از برطرف شدن آن می‌باشد.

برخی هنگام گرفتاری، خدا را می‌خوانند و از او گشایش می‌خواهند و پس از گشایش، با بندگی بیشتر شکر او را به جای می‌آورند؛ اما برخی دیگر، پس از گشایش و رفع نیاز، به او پشت می‌کنند و به بندگی شیاطین جنّ و انس و هوای نفس خویش می‌پردازند!

«وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنِيبِينَ إِلَيْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِيقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ يُشْرِكُونَ» (الرّوم، 33)

- هنگامی كه ضرر و ناراحتی به مردم برسد پروردگار خود را می‏خوانند و به سوی او باز می‏گردند اما هنگامی كه رحمتی از خودش به آنها بچشاند، گروهی از آنان نسبت به پروردگارشان مشرك می‏شوند.

اخلاص در دعا

آن چه سبب می‌گردد خداوند منّان دعای بنده‌اش را مستجاب گرداند، الفاظ و کلمات دعا نیست، بلکه باور و اخلاص بنده به هنگام خواندن او و خواستن از اوست.

انسان هنگام گرفتاری، بیچارگی، به بن بست رسیدن و بسته دیدن تمامی راه‌ها، به یاد خدا می‌افتد و او را مخلصانه می‌خواند و از او گشایش می‌خواهد، و خداوند متعال نیز دعای خالصانۀ او را مستجاب می‌گرداند؛ اما برخی پس از رفع مشکل، نه تنها ناشکری می‌کنند، بلکه مشرک می‌شوند، یعنی شیاطین و هوای نفس را در بندگی و اطاعت، شریک می‌گردانند!

«‌فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ» (العنکبوت، 65)

- هنگامی كه سوار بر كشتی شوند (و با خطر مواجه گردند) خدا را با اخلاص می‏خوانند (و غير او را فراموش می‏كنند) اما هنگامی كه خدا آنها را به خشكی رسانيد و نجات داد، باز مشرك می‏شوند!

خدا چه می‌کند؟

آدمی، اگر عاقل، مؤمن و بصیر نباشد، بسیار نادان، کوتاه‌بین و سطحی‌نگر می‌شود! او گمان می‌کند که تنها گرفتاریش همین بوده که مرتفع شده! گمان می‌کند که به اصطلاح، «دیگر خرش از پُل گذشته است»! گمان می‌کند که زندگی، همین چند روز دنیاست و گمان می‌کند که «نعمت خدا»، همین مادیات و اندکی چرب و شیرین دنیاست! اما نه فقط نیاز همین مقدار نیست - نه فقط تمامی مشکلات با برخورداری از کار، درآمد و ثروت برطرف نمی‌شود، بلکه زندگی با تمامی نیازها، فراز و فرودهایش، پس از مرگ نیز ادامه دارد و آخرتی در پیش است.

از این‌رو، برخورد خداوند سبحان، با بندگان طغیان کننده، پشت کننده، نافرمان و ناشکرش متفاوت است. در یک جمله فرمود:

«وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ» (ابراهیم علیه السلام، 7)

- بخاطر بياوريد هنگامی را كه پروردگارتان اعلام داشت كه اگر شكر گزاری كنيد (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر كفران كنيد مجازاتم شديد است.

عذاب خداوند سبحان به این نیست که نعمتی را که داده، بازپس گیرد و یا سنگی از آسمان بر سر بندۀ نافرمانش فرود آورد و او را فوری به جهنم ببرد؛ بلکه:

1- نعمت هدایت، رشد، کمال، عاقبت به خیری و قُرب به خودش را از او می‌گیرد؛

2- نظر رحمت و مغفرت خودش را از او برمی گرداند؛

3- ولایت (سرپرستی) او را بر عهده نمی‌گیرد تا تحت سرپرستی طاغوت درون (هوای نفس) و طاغوت‌های بیرونی، یعنی شیاطین جنّ و انس، به زندگی و راهش ادامه دهد.

4- هنگام مواجه با دشمنان و انواع گرفتاری‌ها، نصرتش نمی‌نماید تا برای نجات، به این در و آن در بزند و گمراه‌تر شود.

5- دیگر برای دعاهایش [که بیشتر لفظی می‌باشند، نه قلبی]، ارزشی قائل نمی‌شود؛

6- چه بسا نعمات دنیویِ بیشتری به او بدهد، تا به آنها مشغول شود و کاملاً از یاد خدا، معاد و خودش غافل گردد.

7- ...

شرابخواری و سایر گناهان

خداوند علیم و حکیم و بی‌نیاز، هیچ امری را واجب ننموده، مگر این که به نفع انسان باشد و سبب رشد و کمال او گردد؛ و هیچ امری را حرام ننموده، مگر این که به ضرر انسان باشد و سبب سقوط و هلاکت او گردد؛ لذا فرمود:

«قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ» (یونس علیه السلام، 108)

- بگو ای مردم! حق از طرف پروردگارتان به سراغ شما آمده، هر كس (در پرتو آن) هدايت يابد برای خود هدايت شده، و هر كس گمراه گردد به زيان خود گمراه شده، و من ماءمور (به اجبار) شما نيستم.

«إِنَّا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَكِيلٍ» (الزّمر، 41)

- ما اين كتاب آسمانی را برای مردم به حق بر تو نازل كرديم؛ هر كس ‍ هدايت را پذيرد به نفع خود او است، و هر كس گمراهی را برگزيند تنها به زيان خود او خواهد بود، و تو مامور اجبار آنها به هدايت (وکیل آنها) نيستی.

●- خداوند سبحان، به آدمی نعمت عقل شریف را که به نور علم می‌بیند موهبت نموده است، و کتاب وحی را که سراسر علم است، در اختیار انسان قرار داده است، چنان که کتاب خلقت و نظم حاکم بر آن را پیش روی انسان گشوده و امر به مطالعۀ هر دو کتاب، با تفکر و تعقل نموده است.

●- حال، چرا آدمی به جای بهره‌مندی هر چه بیشتر از این نعمات، کفران نعمت کند و خلاف عقل، علم و وحی عمل نماید و چرا به جای حرکت، طبق نقشۀ راهی که او در اختیار گذاشته، به بیراهه رود و خودش را به گمراهی و هلاکت اندازد و چرا به جای بندگی و اطاعت از خداوند رحمان و رحیم، که بهترین‌ها را برای او خواسته، از هوای نفس خودش و دیگران و وسوسه‌های شیطان لعین پیروی کند و به بدترین نتایج و عقوبت‌ها برسد؟!

مشارکت و هم‌افزایی - لطفاً این پرسش و پاسخ را در راستای «جهاد تبیین»، برای دوستان به اشتراک بگذارید؛ متشکر.

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   عبادت