پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه):  

اگر چه مضمون سؤال روشن است و پاسخ ایفاد می‌شود، اما همیشه دقت کنیم که در هر مکالمه یا نوشتاری، شناخت و گزینش کلمات و واژگان، نقش به سزایی در نوع نگاه، مفهوم و انتقال پیام دارند؛ به عنوان مثال همین کلمه "وظیفه" برای خداوند متعال.

*- خداوند سبحان، نسبت به هیچ یک از بندگان خود، وظیفه‌ای ندارد؛ چرا که او خالق، ربّ و مالک است و همه چیز مخلوق او و مال اوست و او به کسی بدهکار نمی‌باشد؛

* - خداوند متعال است که خلق می‌کند، مقدر می‌کند (اندازه‌ها را معین می‌کند و می‌بخشد) و به تناسب آنها "حقوق" را در تکوین و تشریع تبینن می‌نماید. پس او "حق" است و بر همه مخلوقاتش "حق" دارد و هیچ کس نسبت به او حقی ندارد که او را مکلف و موظف سازد.

« الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا »  (الفرقان، 2)

ترجمه: آن خدايى كه ملكيت (و مالکیت) و حاكميت آسمان‏ها و زمين از آن اوست، و فرزندى براى خود نگرفته و شريكى در مالكيت و حاكميت براى او نبوده است، و همه چيز را آفريده و هر يك را (در وجود و آثار و بقا و روابط فيما بين) به تناسب حال او اندازه‏گيرى كرده است.

الف – اما خداوند متعال بر اساس علم، حکمت، مشیّت، لطف، کرم، فضل، جود و رحمت خود، و نیز بر اساس مقدرات (اندازه‌ها) و بالتبع "قضا" (حتمی شدن)، و در یک جمله قوانینی که در بر خلقت و هدایت حاکم نموده است، تعهداتی نموده و وعده‌هایی داده است؛ و البته تمامی تعهدات او واقع شده و وعده‌هایش محقق می‌گردد.

« وَعْدَ اللَّهِ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ » (الرّوم، 6)

ترجمه: وعده خداست، خدا هرگز از وعده خود تخلف نمى‏كند، ولى بيشتر مردم نمى‏دانند.

ب – وعده‌های تکوینی حق تعالی، [مانند برپایی قیامت، محاسبه، جزا و پاداش و ...]، یقیناً آن به آن و به وقتش محقق می‌گردد، اما بسیاری از وعده‌های دیگر، مثل نصرت و ...، همه مشروط است. پس اگر شرایط محقق گردید (مقدر)، تحقق (قضا) حتمی می‌شود و اگر محقق نگردید، لابد شرایط دیگری محقق گردیده که پیامد خود را خواهد داشت.

ج – اصول و قواعد هدایت تکوینی و تشریعی، متفاوت و متغیر نیستند. به عنوان مثال: در قوانین حاکم بر عالم طبیعت، جوش آمدن آب، منوط به رسیدن حرارت در اندازه‌ی معین به آن است، پس گفته می‌شود که «اگر» آب صد درجه حرارت ببیند، بخار می‌شود و «اگر» زیر صفر درجه برودت ببیند، یخ می‌بندد.

قوانین حاکم بر هدایت تشریعی نیز همین طور (مشروط) می‌باشند؛ به عنوان مثال می‌فرماید: "اگر" مؤمن باشید، چنین و چنان می‌شود، و "اگر" کافر، مشرک و ناسپاس باشید، چنین و چنان ‌می‌شود.

د – پس خداوند متعال هیچ گاه وعده نداده که تا کسی قصد ظلم کرد، از آسمان عمودی، یا سنگی یا صاعقه‌ای بر سر او فرود آورد، که اگر چنین بود، "جبر" حاکم می‌شد و "اختیار" معنایی نداشت.

رب العالمین، نه هنگام قتل هابیل توسط قابیل چنین نمود، و نه هنگام قتل انبیایش علیهم السلام چنین نمود، نه در هنگام ترور امیرالمؤمنین علیه السلام در محراب، و نه در کربلا و ... .

ﮪ – منتهی با تبیین "بایدها و نبایدها" و دستور به یاری دین خدا و شرح چگونگی این یاری در هر امری، به مؤمنین (نه همگان) وعده‌ها‌ی مشروط داد که:

*- « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ » محمد صلوات الله علیه و آله، 7)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، اگر خدا را (پيامبر ،دين و كتاب او را) يارى نماييد خدا هم شما را (در رسيدن به اهدافتان) يارى مى‏كند و قدم‏هاى شما را استوار مى‏دارد.

*- « يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إَن تَتَّقُواْ اللّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ » (الأنفال، 29)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، اگر از خدا پروا داريد، براى شما [نيروى‏] تشخيص [حقّ از باطل‏] قرار مى‏دهد و گناهانتان را از شما مى‏زدايد و شما را مى‏آمرزد و خدا داراى بخشش بزرگ است.

« وَعَدَ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ » (المائده، 9)

ترجمه: خداوند كسانى را كه ايمان آورده و عمل‏هاى شايسته كرده‏اند وعده داده كه آنها را آمرزش و پاداشى بزرگ است.

« وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ » (التّوبة، 72)

ترجمه: خداوند به مردان و زنان با ايمان باغهايى وعده داده است كه از زير [درختان‏] آن نهرها جارى است. در آن جاودانه خواهند بود، و [نيز] سراهايى پاكيزه در بهشتهاى جاودان [به آنان وعده داده است‏] و خشنودى خدا بزرگتر است. اين است همان كاميابى بزرگ.

پس "ایمان و عمل صالح" شرط تحقق همه وعده‌های الهی می‌باشد.

« بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ » (البقره، 112)

ترجمه: آرى، هر كس كه خود را با تمام وجود، به خدا تسليم كند و نيكوكار باشد، پس مزد وى پيش پروردگار اوست، و بيمى بر آنان نيست، و غمگين نخواهند شد.

و – و همین طور وعده داد که اگر کفر بورزید، اگر مشرک شوید، اگر ولایت دشمنان من و خودتان را گردن نهید، اگر تابع شیاطین جنّ و انس گردید، اگر به جای محبت حقیقی به خدا، محب دنیا سراسر قلب و وجود شما را فرا گیرد، اگر عصیان کنید، اگر طغیان کنید، اگر گناه کنید، اگر علیه ظلم (به خاطر ترس و مطامع دنیا) قیام نکنید، اگر وحدت نداشته باشید، اگر طواغیت عصر خود را بندگی کنید، اگر خدا، رسول، قرآن و اهل عصمت علیهم السلام را پیروی نکنید، اگر یک دیگر را یاری نکنید و ....؛ در دنیا و آخرت در خسران خواهید بود؛ ظالمین بر شما حاکم می‌گردند؛ توان و قوت شما در اختلافات گوناگون بین خودتان ضایع می‌شود؛ جهنم در همین دنیا بر شما حاکم می‌گردد ...؛ و البته اگر مؤمنین نیز از دین خود برگردند، خداوند متعال سریعاً قوم دیگری را جایگزین آنها خواهد نمود که اولین و مهم‌ترین ویژگی آنها "مبحت به الله جلاله" می‌باشد.

« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ يَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ » (المائده، 54)

ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، هر كس از شما از دين خود برگردد (زيانى به خدا نمى‏زند) خداوند به زودى گروهى را خواهد آورد كه آنها را دوست دارد و آنها نيز او را دوست دارند، در برابر مؤمنان رام و خاضعند و در برابر كافران مقتدر و پيروز، در راه خدا جهاد مى ‏كنند و از سرزنش هيچ ملامت گرى نمى ‏هراسند. اين (ايمان و محبت و شهامت) فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى ‏دهد و خداوند (از نظر وجود و توان و رحمت) گسترده است و داناست.

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال کوتاه و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

آیا خداوند، متقابلاً در برابر بندگانش وظیفه‌ای ندارد؟ مثل جلوگیری از ظلم به آنها؟

http://www.x-shobhe.com/shobhe/7346.html

 

عضویت در کانال «پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)»

https://telegram.me/x_shobhe

 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   توحید