ایرانپیان – یادداشت/ منصور ح.: کار پسندیده است، هر چند که خبرش ابتدا دستاویز رسانههای زنجیرهای صهیونیستی چون بیبیسی قرار گرفت و گفتند: بالاخره ایران دارای حقوق شهروندی مدون گردید(؟!) و در داخل نیز سر و صدای بسیاری ایجاد شد.
هاشمی رفسنجانی نیز سریع اظهار نظر کرد و گفت: «منشور حقوق شهروندی تهیه شده توسط دولت حسن روحانی یادآور اصول قانون اساسی است تا کسی با توجیهات امنیتی، به مردم تهمت نزد و برایشان شنود نگذارد» (ظاهراً از یاد برده بود و پس از این تدوین دوباره به یاد قانون اساسی افتاده است) و افزود: «هیچکس حق ندارد با سلب حقوق کامل شهروندی مطابق قانون اساسی و یک زندگی کامل، در نان مردم خرده شیشه بریزد.» امین.
نمیتوان مدعی شد که تدوین حقوق و قوانین، کار رییس قوه مجریه و دولت است. قوه قضاییه و مجلس قانونگزار برای همین کارها است و ای کاش هر مقامی وقت و امکانات عمومی را صرف وظیفهی خود نماید.
البته به هیچ وجه نمیتوان مدعی شد که ایران حقوق مدون شهروندی نداشت و ایشان تدوین کرد و نمیتوان مدعی شد که تدوین حقوق و قوانین، کار رییس قوه مجریه و دولت است. قوه قضاییه و مجلس قانونگزار برای همین کارها است و ای کاش هر مقامی وقت و امکانات عمومی را صرف وظیفهی خود نماید. اما در هر حال و به هر هدفی، مجموعهای تحت عنوان حقوق شهروندی تدوین شده است. امید است در مقام اجرا مؤثر بیافتد. یعنی دست کم خودشان این کتاب را بخوانند و عمل کنند.
*** مباحث حقوقی و قانونی جای خود، منتهی درک و خواست مردم از حقوق شهروندی مسائل دیگری است و آنان مانند سیاسیون حقوق شهروندی را فقط در خصوص ادیان، سیاسیون مخالف، احیاناً مجرمین، ایرانیهای خارج از کشور و ... نمیدانند، بلکه رعایت سادهترین و ابتداییترین حقوق شناخته شدهی خودشان را طالبند. به عنوان مثال:
*- اولین حقوق شهروندی هر ایرانی این است که مسئولین منتخبشان در هیچ زمینهای و به هیچ وجه به آنان دروغ نگویند. البته نمیگوییم هر راستی را بگویند، اما اصلاً نیازی به دروغ نیست.
حق و انتظار بعدی نیز این است که مسئولین از جریانسازی و جوّسازی و تشنج آفرینی خودداری کنند. بس است دیگر خسته شدیم. فشار عصبی این جریانسازیها بر روان مردم، به مراتب بیشتر از فشار تحریم اقتصادی و یا حتی جنگ است.
*- حق و انتظار بعدی نیز این است که مسئولین از جریانسازی و جوّسازی و تشنج آفرینی خودداری کنند. بس است دیگر خسته شدیم. فشار عصبی این جریانسازیها بر روان مردم، به مراتب بیشتر از فشار تحریم اقتصادی و یا حتی جنگ است. پس فقط خالصانه و البته با درایت و تدبیر و نیز بصیرت برای مردمی که به آنها اعتماد کرده و انتخابشان نمودهاند کار کنند. یک مرور ساده نشان میدهد که مردم هیچگاه با خودشان و نظام و کشورشان مشکلی نداشتهاند و همیشه جلوتر و بیشتر و دقیقتر و بصیرتر و ایثارگرتر از مسئولین در صحنه بودهاند. و گرنه این کشور با این درایتها و مدیریتها از یک سو و این دشمنیهای داخلی و خارجی از سوی دیگر، چند ماه بیشتر باقی نمیماند.
*- حق بعدی این است که رانتخواری و رشوهخواری به صورت جدی و واقعی جمع شود. سیستم پارتیبازی جای خود را به یک نظام قانونمند دهد و واقعاً ضوابط جایگزین روابط گردد، تا حقوق طبیعی و بدیهی مردم، از اشتغال گرفته تا اخذ وام مصوب بانکی و حتی بستری شدن در بیمارستان یا ثبت نام در مدارس دولتی و غیر دولتی، نیاز به پول و پارتی و احیاناً پرداخت رشوه نداشته باشد. معاملات و تجارت داخلی و خارجی به انحصار در نیاید و حتی دریافت مواد اولیه جهت تولید داخلی، دچار این بازیها نگردد. این حقوق شهروندی است، نه این که حالا فلان فراری میتواند راحت به مملکت برگردد و تحت تعقیب قرار نگیرد و با سلامت و دماغ چاق به وطن اصلی خود (خارج) برگردد یا نه؟
*- حق بعدی همان حق شهروندی به مفهوم کلمه است. مردم باید حق داشته باشند در شهرهایی زندگی کنند که تمامی اصول شهرسازیاش بر اساس «پول و درآمد شهرداریها و ...» تدوین نشده باشد.
چرا باید شهرداری مجاز باشد در هر کجا که دلش خواست درختان را قطع کند، فضای سبز را نابود کند، در کوچههای کم عرض اجازه برجسازی دهد، در خیابانهای پر تراکمی که فضایی برای تردد ندارد، مجوز چندین مجتمع تجاری بسیار بزرگ صادر کند - حتی تپهها را (مثل منطقه یک - شمیرانات) بفروشد و یا هر کجا دلش خواست، اگر چه در پیادهرو (مثل تجریش)، پارکینگ اختصاصی شهرداری ایجاد کند؟!
تا هوا آلوده میشود، خودروهای شخصی محکوم میشوند و مقرراتی چون زوج و فرد که برخی مدعی شدند قانونی نیست اعمال میگردد، اما آیا این روش غیر اصولی نابود کردن فضاهای سبز و آپارتمان و برجسازیها، راه تنفس شهرها را نمیبندد و مردم را بیمار نمیکند و حتی سبب مرگ و میر نمیشود؟! چه کسی پاسخگوست؟!
*- آلودگی صوتی کمتر از آلودگی تنفسی مردم را بیمار نمیکند و از پای در نمیآورد. آیا [مانند اغلب کشورها]، قانونی هست که از خالی کردن تیرآهن و میلگرد در ساعت 12 شب یا 1 بامداد، که موجب تشنج و حتی سکته و نیز وحشت و تشنج کودکان میگردد جلوگیری کند؟ آیا قانونی هست که حقوق شهروندی را رعایت کرده و اجازه ندهد در روزهای تعطیل و نیز ساعتی در نیم روز که وقت و حق طبیعی استراحت مردم است، عملیات پر سر و صدای ساختمانی انجام نپذیرد؟ این همه به اروپا سفر میکنند، چرا این حقوق را یاد نگرفته، تدوین و رعایت نمیکنند؟!
*- حقوق شهروندی این است که با دو ساعت بارش باران نعمت، شهرها و خیابانها را آب برندارد و کمک فنر خودروها، آن هم در این گرانی قیمت قطعات، در دستاندازها و چالههای بسیار و نیز بیحفاظ نشکند و هر ادارهی بیربطی، سر کوچه و جلوی ساختمان خود حفاظ نکشد و ... – حالا همه این مشکلات را رها کنیم و نگران این باشیم که حقوق اقلیتهای مذهبی یا فراریان چه میشود؟ و حال آن که خودشان مشکلی ندارند!
*- حقوق ابتدایی شهروندی به این است که از یک سو مسئولین آمار فنی «نقطه به نقطه» که مردم نمیفهمند یعنی چه ندهند و از سوی دیگر مانند اصحاب کهف شب بخوابند و صبح با 10 تا 30 درصد تورم در نرخ شیر، ماست، سیبزمینی، پیاز و همه کالاهای مصرفی خود مواجه شوند.
*- حقوق شهروندی در بازی نکردن با نرخ طلا و ارز و خودرو است – دستخوش سیاست قرار ندادن روزی مردم و حتی مواد غذایی و دارو است، در نظارت بر تولید، توزیع و قیمتگذاری کالاها و محصولات است.
تدوین کتاب اندر حقوق، کار سختی نیست. آن موقعای که اروپاییها همدیگر را میخوردند، ما از جامعترین حقوق (اسلام) برخوردار شدیم که خداوند علیم و حکیم برایمان وضع کرد. آن موقعی که از سرهای مسلمانان و به ویژه شیعیان و سادات، برج میساختند، ما از رسالهی حقوق امام سجاد علیهالسلام برخوردار شدیم.
*** تدوین کتاب اندر حقوق، کار سختی نیست. آن موقعای که اروپاییها همدیگر را میخوردند، ما از جامعترین حقوق (اسلام) برخوردار شدیم که خداوند علیم و حکیم برایمان وضع کرد. آن موقعی که از سرهای مسلمانان و به ویژه شیعیان و سادات، برج میساختند، ما از رسالهی حقوق امام سجاد علیهالسلام برخوردار شدیم. اکنون نیز در قانون اساسی و سایر زمینههای حقوقی، بیقانون نیستیم – بلکه آن چه سخت است، قانونمندی، ملتزم بودن به حقوق و اجرای آن است.
وظیفه قوه مجریه، اجرای احسن قوانین است و نه تدوین حقوق. الحمدلله اغلب مسئولین مملکت هم مسلمان هستند و هم انقلابی و چه بسا بسیاری از آنان مجتهد نیز هستند، مابقی هم که همه اسلام شناس و تئوریسن هستند، لذا همین حقوقی که قبل از هر تصویبی شرع مقدس اسلام بر آنان واجب نموده و نیز همین حقوقی که در قانون اساسی و مصوبات مجلس آمده است را رعایت کنند، ما را بس است.