سروش: از دلایلی که باعث شد امام حسین، حرکتش را آغاز کند عبارت بودند از فضای رعب‌آور امنیتی، سازش‌ناپذیری با یزید، و جستجو به دنبال جای امن؛ هیچ سند معتبری هم وجود ندارد که هدف امام حسین قیام و انقلاب بوده است این واژه‌ها ترمولوژی زمانه‌ی ما هستند و ابداً ارتباطی با انگیزه‌ی امام حسین ندارند! واقعه‌ی عاشورا بزرگ شده است چرا که شیعیان نیاز داشتند از این واقعه یک اسطوره بسازند و با پیوند زدن خود به این اسطوره، هم کسب هویت نمایند، هم ابراز مظلومیت کنند و هم از مخالفان خود هویت‌ستانی کنند»؟!

سوالات و شبهات

امام خامنه‌ای: شرح حدیث - «نزدیک‌ترین افراد به پیامبر در روز قیامت»
موضوع سوال مربوطه به بحث توحید در ربوبیت و اختیار و جبر است. اگر ما مختاریم پس دیگه تدبیر خدا چه معنایی داره؛ وقتی که خداوند به هر چیز و هرکسی توانایی‌های لازمه‌اش رو داده دیگه چه نیازی به تدبیر خدا هست؟ اصلا این چه تدبیریه که انسان هرکاری می‌خواد انجام میده چه گناه و جنایت چه ثواب! درواقع انسان در دنیا مختاره و شیعیان در این مورد غلو میکنن، خدا ما رو گذاشته ببینه چطوری رفتار می‌کنیم و تا قیامت باما برخورد بشه و هیچ تدبیری در جهان نیست... (علوم انسانی، کرمانشاه)
اگر فردی دچار ضلالت باشد و متوجه نباشد یعنی جاهل باشد، و امکانات درک حقیقت و تشخیص حق از باطل هم برایش فراهم باشد ولی اقدامی برای خروج از ضلالت نکند، یعنی علاوه بر جاهل مقصر هم باشد، تکلیف او در قیامت چیست؟ آیا بابت تقصیری که در جهل خویش دارد به جهنم می‌رود؟ اگر پاسخ مثبت است ممکن است پس از مدتی کیفر پاک شود و از جهنم رهایی یابد؟