بسم الله الرحمن الرحیم

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم 

سلام بر امام زمان، بقیة الله فی ارضه، و سلام بر شما گرامیان؛ 

عبدالله چینی چیان هستم که چهارمین بحث از "قانون" را در پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه)، تقدیم می‌کنم. البته بحث "جاذبه و دافعه" در دو بخش تقدیم شد.

دراین جلسه می‌خواهیم بحول و قوه الهی، راجع به قانون     "اندازه‌ها یا همان مقدرات" صبحت کنیم که بر تمام عالم هستی حاکم است    . 

مبحث "مقدرات"، یکی از مباحث مهم و حاکم بر نظام هستی است که چون برخی معنای درست آن را نمی‌دانند، دچار اوهام و خیالات می‌شوند! به عنوان مثال: تا با اتفاقی که چند و چونش را نمی‌دانند، مواجه می‌شوند، می‌گویند: «لابد تقدیر ما این بود»! و البته بیشتر در پیشامدهای ناگوار چنین می‌گویند تا خودشان را توجیه کنند، وگرنه در موفقیت‌ها می‌گویند: «از علم، هنر و تلاش خودم بود»؛ یعنی دقیقاً همان اندیشه و تصور "قارونی"  که می‌گفت: «ثروت من، از علم و هنر خودم است»!

در هر حال، "قَدر" یعنی "اندازه"؛ و ما این معنا را در فارسی زیاد به کار می‌بریم. مثلاً می‌پرسیم: فاصله این شهر با آن شهر چقدر است؟ وزن این بار چقدر است؟ قیمت این کفش چقدر است؟ یا حتی می‌پرسیم: «صبر تو چقدر است»؟ یا می‌گوییم: وقت من این قدر (کم) است.

بی‌تردید همه چیز در نظام هستی بر اساس اندازه‌ها یا همان مقدرات خلق شده است و هر چیزی از هر جنبه‌ای، اندازه‌های معینی دارد که اگر چنین نبود، اساساً نظامی بر هستی حاکم نمی‌شد و هیچ چیزی باقی نمی‌ماند، چه رسد به این که انسان بتواند در این عالَم، به علوم گوناگون دست یابد و یا چیزی بسازد.

فرمود: «إِنَّا كُلَّ شَيْءٍ خَلَقْنَاهُ بِقَدَرٍ - ماييم كه هر چيزى را به اندازه آفريده‏‌ايم / القمر، 49»؛ و فرمود: «وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ - و خزائن همه چيز، تنها نزد ماست؛ ولى ما جز به اندازۀ معلوم آن را نازل نمى‌كنيم / الحجر، 21».

دقت نماییم که معنی "اندازه معلوم"، فقط "اندازۀ معین" نیست، بلکه یعنی هم معین است و هم کاملاً علمی؛ چرا که خداوند علیم و حکیم خلق می‌کند، اندازه می‌گذارد، نازل می‌کند و هدایت می‌نماید.

حال، باید دقت کنیم که چون چیزی به خودی خود خلق نمی‌شود، و چیزی خودش را خلق نمی‌کند و ما نیز چیزی را خلق نمی‌کنیم که بتوانیم برایش اندازه بگذاریم؛ دخالتی در اندازه‌های حاکم بر نظام خلقت و هدایت نداریم؛ در واقع قرار گرفتن در این اندازه‌ها نوعی "جبر" است.

ما نمی‌توانیم اندازه‌های زمین، ماه و خورشید و اندازه‌های چرخش آنان در مدار و یا جاذبه آنها را تغییر دهیم؛ ما نمی‌توانیم اندازه‌های خلقت خودمان را تغییر دهیم؛ وگرنه بشر کاری می‌کرد که به دنیا نیاید، و یا نمیرد، و یا هر کجا که خواست به دنیا بیاید؛ به خوردن، خوابیدن، پوشیدن و مسکن نیاز نداشته باشد و مانند آن.

اما، ما می‌توانیم که در امور متفاوتی، خود را در چارچوب اندازه‌های معلوم دیگری قرار دهیم. مثلاً اگر دمای زیاد است، به سایه برویم – یا اگر برودت هوا زیاد است، لباس بیشتری بپوشیم.

اندازۀ زلزله ممکن است 5 ریشتر به بالا باشد، و اندازه‌های خانه‌های سستی که روی خط زلزله ساخته شده‌اند، این است در چنین زلزله‌ای، فرو بریزند. اما مردم چنان می‌گویند: «عجب تقدیر شومی»، که گویی ناگهان بلابی بدون اندازه‌های معین و معلوم نازل شده است و خودشان هیچ نقشی در این مصیبت نداشته‌اند! اما می‌توانستند که خانه‌های محکم بسازند تا در اندازه‌های دیگری قرار گیرند.

امیرالمؤمنین علیه السلام، پای دیواری نشسته بودند که ترک داشت، جای خود را تغییر دادند؛ یکی گفت: آقا از قضای الهی می‌گریزی؟ اگر قرار باشد سالم بمانی، اینجا هم می‌مانی و اگر قرار باشد که اتفاقی برای شما بیفتد، آنجا هم می‌افتد! گویی همه چیز جبر است! اما ایشان فرمودند:

«اَفِرُّ مِنْ قَضاءِ اللهِ اِلی قَدَرِهِ    –  من از قضای الهی به قدرش فرار می‌نمایم / توحید صدوق ، چاپ سنگی، ص . 337»

قوانین حاکم بر هدایت هم همین‌طور است؛ کسی نمی‌تواند اندازه‌ها را تغییر دهد، اما هر کسی می‌تواند خودش را در اندازه‌های ایمان یا کفر قرار دهد، یا در اندازه‌های تقوا و یا فساد و تباهی قرار دهد و بر اساس همین انتخاب، مقدرات خود را رقم بزند.

قضا:

پس مقدرات الهی، یعنی اندازه‌هایی که خداوند متعال برای هر چیزی قرار داده است و هر گاه تمامی مقدرات یا همان اندازه‌های معین و معلوم، فراهم شد، "قضا" حتمی می‌شود، یعنی حتماً اتفاق می‌افتد.

مثلاً اگر آبی به اندازه‌ای معلوم، روی حرارتی بالای صد درجه قرار گیرد، حتماً در زمان معین و معلومی به جوش می‌آید و اگر کسی خودش را در آتش بیندازد، حتماً می‌سوزد.

اگر کسی دعا کند، دعایش شنیده می‌شود، اگر کسی استغفار و توبه کند، پذیرفته می‌شود و اگر کسی در غفلت به سر برد، حتماً هلاک می‌شود.

پس، باید بکوشیم که در هر لحظه، هر موضع و هر کاری، بهترین اندازه‌ها را انتخاب کنیم و خود را در چارچوب آن قرار دهیم، تا بهترین مقدرات برای ما رقم بخورد.

و السلام علیکم و رحمة الله.

 

 

کلمات کلیدی:  صوتی   «قانون»