امامان را آنگونه که خود توصیف نموده‌اند بشناسیم.

حضرت امام مهدی علیه السلام:

«الَّذی یجِبُ عَلَیکمْ وَ لَکمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ وَ أئِمَّةٌ وَ خُلَفاءُ اللّهِ فی أرْضِهِ، وَ امَناؤُهُ عَلی خَلْقِهِ، وَ حُجَجُهُ فی بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَالْحَرامَ، وَ نَعْرِفُ تَاءْویلَ الْکتابِ وَ فَصْلَ الْخِطابِ» (‌بحارالانوار: ج 89، ص 96)

- بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود که معتقد باشید بر این که ما اهل بیت رسالت، محور و اساس امور، پیشوایان و خلیفه خداوند متعال در زمین هستیم. همچنین ما امنای خداوند بر بندگانش و حجّج او در جامعه می‌باشیم، ما حلال و حرام را می‌شناسیم، و ما تاویل آیات را می‌دانیم و فصل الخطاب ماییم.

●- شناخت شخصیت با شناخت شخص متفاوت است؛ ابتدا باید شخصیت را بشناسیم و سپس شخص دارای آن شخصیت را بشناسیم. چنان که ابتدا باید بدانیم که معلم یعنی چه؟ تا بتوانیم تشخیص دهیم که معلم کیست؟

کسی که ولایت و امامت را درست نشناسد، نمی‌تواند ولیّ الله و امام را درست بشناسد!

شرح بیشتر

ابتدا باید به تأکید بر «واجب» توجه نماییم که یعنی: حتماً باید محقق شود.

گاه واجباتی در عملکردهای روزمره وجود دارد، مانند وجوب نفس کشیدن، خوردن و آشامیدن برای زنده ماندن - گاه واجباتی در عبادت وجود دارد، مانند نماز، روزه، حج، جهاد و سایر احکام - اما گاه واجباتی کاملاً عقلی می‌باشند، یعنی واجبات شناختی. به عنوان مثال: شناخت خدا، معاد، نبوت و ولایت، شناخت جهان (جهان‌بینی) - شناخت دوست و دشمن - شناخت شخص از خودش و ... .

امام مهدی علیه السلام می‌فرمایند که «واجب» است ما را به این اوصاف بشناسید که چنین شناختی برای خودتان و به سود خودتان می‌باشد؛ و دقت شود که فقط به خودشان اشاره ندارند، بلکه دربارۀ شناخت تمامی امامان علیهم السلام متذکر گردیده‌اند:

قُدْوَةٌ - یعنی کسی که مردمان باید در تمامی امور فردی و اجتماعی، او را مقتدای خود بدانند، او را الگوی خود قرار دهند و به او اقتدا نمایند.

أئِمَّةٌ - جمع «امامان» می‌باشد. یعنی فقط امیرالمؤمنین علیه السلام را امام ندانید، بلکه ما 12 نفر، امامان برگزیده و منصوب حق تعالی می‌باشیم.

انسان، در هر دین و آئینی که باشد یا حتی به خطا گمان نماید که هیچ دینی ندارد، حتماً امام و امامان دارد؛ یعنی شخص یا اشخاصی را پیشوای خود قرار می‌دهد و از آنان تبعیت می‌نماید؛ اما کسی که می‌خواهد هدایت شود و به کمال برسد، باید دقت نماید و بشناسد که خداوند سبحان چه کسانی را امام او قرار داده است؛ فرمودند: «آن امامان مائیم»

خُلَفاءُ اللّهِ فی أرْضِهِ - خلیفه، یعنی جانشین نه جایگزین. خداوند متعال هنگام خلقت حضرت آدم علیه السلام، به ملائکه فرمود: «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً - من می‌خواهم جانشین خود را در زمین قرار دهم» (البقره، 30)

جانشین به کسی می‌گویند که اسماء و صفات مستخلف [کسی که او را جانشین خود قرار داده] در او تجلی و ظهور یافته باشد؛ امر او را اطاعت کند، و دیگران را به امر او هدایت و رهبری نماید. فرمود: «خلفای خدا در زمین، ما اهل بیت هستیم».

وَ امَناؤُهُ عَلی خَلْقِهِ - ایمان، امنیت، امانتداری، همه از همین واژۀ «امن» گرفته شده است.

آدمی مترصد است که مأمنی داشته باشد تا بتواند خود را از هر لحاظ در امنیّت کامل قرار دهد. چنین مأمنی را فقط خداوند سبحان می‌تواند قرار دهد. لذا فرمود: «امنای او - امانتداران او - مأمن‌هایی که او در میان خلقش قرار داده، ما هستیم.»

وَ حُجَجُهُ فی بِلادِهِ - حجّت، یعنی دلیل راه و برهان قاطع. این «حجّت» است که آدمی را از سرگردانی، پریشانی، دو دلی، تردید و اضطراب، نجات می‌بخشد.

در فارسی می‌گوییم: «من حجّت را بر فلانی تمام کردم»، یعنی پیام را با دلایل روشن رساندم و او را از تکلیفش با خبر ساختم؛ یا راه را با براهین قاطع به او نشان دادم.

فرمود: «حجج خداوند سبحان در شهرهایش [جوامع بشری] ما اهل بیت هستیم.»

نَعْرِفُ الْحَلالَ وَالْحَرامَ - انسان‌ها و جوامع، نمی‌توانند بدون قانون، بدون حقوق، بدون بایدها و نبایدها زندگی کنند؛ اما قانونگذار کیست؟ اشخاص، قدرت‌ها، احزاب؟ یا خداوندی که خلق نموده و هدایت می‌نماید؟

حال احکام الهی را از کجا و از چه کسانی بیاموزیم؟ بدیهی است که باید از معلمانی که به آن علم دارند بیاموزیم و فرمود: «ماییم که به حلال و حرام خدا شناخت داریم».

وَ نَعْرِفُ تَاءْویلَ الْکتابِ -  اگر چه فهم آیات قرآن کریم، مستلزم دانستن معانی درست کلمات و سپس تفسیر (باز کردن) و شرح درست می‌باشد، و خطاهای عمدی و سهوی در ترجمه و تفسیر و شرح، سبب انحرافات می‌شود، اما «تأویل» جامع‌تر است و تمامی موارد را شامل می‌گردد.

«تأویل» به معنای بازگشتن به اول است. یعنی ریشه و مقصود اصلی شناخته و بیان شود، اصل و حقیقت آن روشن گردد؛ و فرمود: «این ماییم که نسبت به تأویل قرآن مجید، شناخت و علم داریم.»

وَ فَصْلَ الْخِطابِ - یعنی علم و حکمت نزد ماست و بخش نهایی کار ما هستیم. خداوند متعال دربارۀ حکومت حضرت داود علیه السلام فرمود:

«وَشَدَدْنَا مُلْكَهُ وَآتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ» (ص،20)

- فرمانروایی او را محکم نمودیم و به او حکمت و فصل الخطاب دادیم.

«فصل» در مقابل «وصل» قرار دارد. وصل قطعه‌ها را به هم مرتبط می‌سازد و «فصل» از هم جدا می‌سازد. به عنوان مثال: «صلاة» وصل است و نمازگزار را به رحمت واسعۀ الهی متصل می‌نماید، اما حق و باطل، عدل و ظلم، علم و جهل و بدیی‌ها و خوبی‌ها باید از هم جدا شوند.

جدا کننده، خداوند سبحان است و این فصول را توسط پیامبر اکرم و امامان صلوات الله علیهم اجمعین، به ما ابلاغ نموده است و البته توسط آنان محقق می‌گرداند.

 

www.x-shobhe.ir

www.x-shobhe.com

www.313110.ir

 

 

کلمات کلیدی:  حدیث امروز   امام مهدی