آیه 38 سوره یس که خداوند میفرماید که خورشید در مدار خودش حرکت میکند. ولی بشر کشف کرده که خورشید حرکت نمیکند وثابت است. یعنی خود آفریننده نمیداند که زمین به دور خورشید میچرخد نه خورشید به دور زمین؟ (دیپلم – تهران)
ایکس – شبه: متن و ترجمه آیه مذکور به شرح ذیل است:
«وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ» (یس، 38)
ترجمه: و خورشيد به [سوى] قرارگاه ويژه خود روان است تقدير آن عزيز دانا اين است.
البته که خود آفریننده میداند که چگونه حرکاتی را بر مخلوقاتش وضع کرده است و در آخر همین آیه نیز تصریح مینماید: ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ)؛ و هیچ حرکتی نیز بدون حول و قوه و تدبیر او صورت نمیگیرد – یعنی حتی چنین نیست که یک بار جهان را بر اساس قوانینی خلق کرده و سپس رها کرده باشد، بلکه تدبیر، مدیریت، ربوبیّت و خلقت، آن به آن است.
در آیه مبارکه نیز نیامده است که خورشید به دور زمین میگردد که مورد اشکال واقع گردد. بلکه از یک سو به در مدار ثابت بودنش تصرح نموده است و از سوی دیگر به حرکت داشتن هدفدار و اجل (پایان) دارش اشاره کرده است و علم نیز ثابت کرده است که هیچ موجودی ثابت نیست و همه در حرکت هستند و در ضمن کلیه سیارات، کرات و ستارگان در مدار معین خود قرار دارند. خورشید نیز حرکت انتقالی دارد و در نهایت نیز همه کهکشانها، سیارات و ستارگان اجلی (پایانی) دارند که در مدار خود به سوی آن رهسپارند، و از جمله خورشید.
در پاسخ تشریحی آیه مبارکه نیز ذیلاً مطلبی از مرحوم علامه طباطبایی (ره) – المیزان ایفاد میگردد:
«(جریان شمس) همان حركت آن است، و لام در جمله (لمستقر لها) به معناى (الى - به سوى ) و یا براى (غایت تا) مىباشد. و كلمه مستقر مصدر میمى و یا اسم زمان و یا اسم مكان است .
و معناى آیه این است كه: خورشید به طرف قرار گرفتن خود حركت مىكند و یا تا آنجا كه قرار گیرد حركت مىكند، یعنى تا سرآمدن اجلش، و یا تا زمان استقرار، و یا محل استقرارش حركت مىكند.
حال ببینیم معناى جریان و حركت خورشید چیست؟ از نظر حس اگر حساب كنیم، حس آدمى براى آفتاب اثبات حركت مىكند، حركتى دورانى پیرامون زمین، و اما از نظر بحثهاى علمى قضیه درست به عكس است. یعنى خورشید دور زمین نمى چرخد، بلكه زمین به دور خورشید مىگردد. و نیز اثبات مىكند كه: خورشید با سیاراتى كه پیرامون آنند به سوى ستاره (نسر ثابت) حركتى انتقالى دارند.
و به هر حال حاصل معناى آیه شریفه این است كه: آفتاب پیوسته در جریان است ، مادامى كه نظام دنیوى بر حال خود باقى است، تا روزى كه قرار گیرد و از حركت بیفتد، و در نتیجه دنیا خراب گشته، این نظام باطل گردد.
البته آیه شریفه - به طورى كه گفته شده - طورى دیگر نیز قرائت شده و آن قراءتى است منسوب به اهل بیت (علیهم السلام ) و بعضى دیگر غیر از اهل بیت و در این قرائت به جاى لام در (لمستقر) لاى نافیه آمده و خواندهاند: (الشمس تجرى لا مستقر لها خورشید حركت مىكند، و هیچگاه ساكن نمى شود)، ولى معناى اولى هم سرانجام به این معنا برگشت مىكند.
و اما اینكه: بعضى (جریان خورشید را بر حركت وضعى خورشید به دور مركز خود حمل كردهاند) درست نیست ، چون خلاف ظاهر (جریان) است ، زیرا جریان دلالت بر انتقال از مكانى به مكانى دیگر دارد.
(ذلك تقدیر العزیز العلیم) - یعنى جریان مزبور خورشید تقدیر و تدبیرى است از خدایى كه عزیز است، یعنى هیچ غلبهگرى بر اراده او غلبه نمىكند، و علیم است، یعنى به هیچ یك از جهات صلاح در كارهایش جاهل نیست.»
نکته: دستآوردهای علمی بشر در خصوص حرکت خورشید حاکی از آن است که:
حركت انتقالی: منظومه شمسی به طرف صورت فلكی" الجائی علی ركبتیه" كه نسبت به خورشید در شمال آسمان واقع گردیده است حركت مینماید. سرعت این انتقال در هر ثانیه 19 كیلومتر و نیم است. زمین نیز در مدت یك سال 615 میلیون كیلومتر از مكان قبلی دور میشود.
حركت بدور مركز كهكشان: قطر كهكشان ما یكصد هزار سال نوری است و خورشید از مركز آن در حدود سی هزار سال نوری فاصله دارد. خورشید در هر 250 میلیون سال یك مرتبه دور این مركز میچرخد. البته بعضی از دانشمندان مدت گردش خورشید را بر مركز كهكشان 220 میلیون و سرعت خورشید را در این حركت ساعتی 972 هزار كیلومتر ذكر كردهاند.
جدید:
(نکتهها – به قلم شما): سفر به غرب – مجموعه مباحثات با برادران اهل سنت / (2) مدینه – توزیع نقشه بقیع
- تعداد بازدید : 47432
- 4 مرداد 1392
- نسخه قابل چاپ
- اشتراک گذاری
کلمات کلیدی: قرآن سوره یس
نظرات کاربران
خیلی عالی بود