«ایکس - شبهه»:

توضیح: اگر چه این سایت سؤالات کسانی را که نشانی ایمیل درستی نداده‌اند،‌ مطرح ننموده و پاسخ نمی‌دهد [چرا که لابد جویای پاسخ نیستند که نشانی درستی قید ننموده‌اند]، اما پاسخ سؤال این عزیز به جهت آن که ممکن است سؤال و موضوع مبتلابه بسیاری دیگر باشد، به شرح ذیل ایفاد می‌گردد.

الف - باید دقت کنیم که چه چیزی ما را به نماز واداشته است و اکنون چه شده که سستی در نماز پیش‌آمده است. به تعبیر دیگر، انسان به هر دلیلی ممکن است اقامه‌ی نماز را آغاز نماید، مثل رسیدن به سن تکلیف و شوق نوجوانی، عادات و رسوم خانوادگی یا بومی، کنجکاوی، علاقه و ...، اما اگر پس از یک مدتی به علل اصلی دست نیابد، با زایل شدن علل قبلی خود، در نماز سست می‌گردد. به عنوان مثال: کسی که در سن تکلیف به شوقی شروع به اقامه‌ی نماز نموده، پس از چند سال و گذشتن از این دوران، این شوقش هم از بین می‌رود – کسی که از وری عادات و رسوم خانوادگی و قومی اقامه‌ی نماز می‌نموده، با تغییر خانواده به واسطه‌ی ازدواج یا تغییر مکان، ممکن است نسبت به نماز سست شود – یا کسی که از روی کنجکاوی نماز می‌خوانده، ممکن است پس از یک دوره اقامه‌ی نماز و عادی شدن آن، این کنجکاوی را از دست بدهد و ... .

ب – باید بدانیم که نماز والاترین رابطه‌ی میان «عبد» با «معبود» و «عاشق» با «معشوق» خویش است. لذا اگر این حالت بندگی و عشق نه تنها تقویت نگردد، بلکه به علت غفلت و بی‌توجهی تضعیف گردد، نماز به غیر از بیان الفاظ و انجام حرکاتی بی‌روح، چیز دیگری نخواهد بود و بعید نیست اگر نمازگزار نسبت به ادامه‌ی آن سست گردد. اما بنده‌ای که همیشه به یاد پروردگار خویش است، عاشق اوست و مشتاق خلوت با اوست، امیدوار به لقای محبوب است و ...، نه تنها در نماز سست نمی‌شود، بلکه شور و میل او برای رسیدن فرصت ملاقات و گفتگو با معبود و معشوق، روزافزون می‌گردد.

ج – لذا خداوند متعال در کلام وحی [قرآن کریم] می‌فرماید:

«إِنَّني‏ أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني‏ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري» (طه - 14)

ترجمه: به درستی که من «الله» هستم [منم خداوند] كه معبودى جز من نيست، پس مرا عبادت كن و نماز را به ياد من بر پا كن‏.

همین آیه نشان می‌دهد که «یاد خدا» علت اقامه‌ی نماز است و نماز نیز باید یاد خدا را قوی‌تر و زنده‌تر و دائمی تر نماید. و علت سستی در نماز نیز چیزی نیست، مگر فراموش کردن محبوب و دلبستن به جایگزین‌های کاذب که سبب غفلت از یار حقیقی و یاد او می‌گردد.

پس، نماز اگر به یاد خدا و برای خدا نباشد، مانند جسم بی‌روح می‌گردد و باید دقت نمود که مؤمن همیشه به یاد خداست، لذا همیشه نمازگزار است، اما دلیل نمی‌شود که هر نمازگزاری، به یاد خدا باشد. مثل نماز بی‌توجه، نماز ریایی یا نماز از روی عادت و توأم با غفلت و یا نماز جهت فریب.

د – اگر گناهان یا اصرار بر گناه [مثل: ظلم به دیگران، خوردن مال حرام، قطع صله‌ی‌ ارحام، خیانت در امانت و ...] نیز موجب سستی در نماز و قطع آن می‌گردد، ابتدا بدان خاطر است که این گناهان وقتی رخ می‌‌دهد که انسان یاد خدا و روز رویارویی با معبود و معشوق غیور را فراموش کرده است و عشق به دنیای فانی و مظاهرش را جایگزین عشق به خدا کرده است. یا «اله» کاذب را به جای «الله» که تنها «إله» حقیقی است نشانده و محبتی که باید به خدا داشته باشد را به او اختصاص داده است.

«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّه‏ ...» (البقره – 165)

ترجمه: و بعضى از مردم هستند كه غير خدا را همتاى او گيرند و آنها را دوست مى‏دارند چنان كه خدا را بايد دوست داشته باشند و آنان كه ايمان آوردند دوستى‏شان به خدا شديدتر است‏ ... .

ھ – با توجه به نکات فوق، معلوم می‌شود که فقط تداوم در یاد خدا و تلاش برای جلوگیری از فراموش نمودن خداست که می‌تواند انسان را در نماز ثابت قدم بدارد و در غیر این صورت، هیچ تضمینی به تداوم نماز و یا اساساً برای قبولی و تأثیر نماز وجود ندارد.

مگر همه‌ی دشمنان اسلام بی‌نماز بودند؟ مگر خوارج نماز نمی‌خواندند؟ مگر دشمنان اهل بیت ع، نماز نمی‌خواندند؟ مگر اغلب سپاهیان عمر سعد در شب و روز عاشورا نماز نمی‌خواندند؟ ... اما نمازشان هیچ تأثیری نداشت و ندارد. چرا که علت نمازگزاری آنان معرفت، ایمان و عشق به خدا و شوق قیامت نبوده و نیست.

کلمات کلیدی:  گوناگون   نماز