پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): بله، ذکر شریف صلوات، سبب بخشش و پوشش برخی از گناهان نیز می‌شود، اما کسی که زیاد صلوات می‌فرستد، اگر فقط لفاظی نباشد، کمتر گناه می‌کند و برای گناهانش استغفار و سپس توبه می‌نماید. صلوات که مجوزی برای گناه نیست! کسی که نجات و فلاح حیات اخرویش را می‌خواهد، به اصلاح حیات دنیویش می‌پردازد.

چه در مورد ذکر شریف صلوات و چه هر ذکر و یا عمل صالح و عبادت دیگری، به چند نکته‌ی مهم باید توجه نمود:

ذکر - "ذکر"، یعنی "یاد کردن" و یاد کردن نیز چه به زبان بیاید و یا نیاید، کار عقل، ذهن و قلب است که البته در اعمال گوناگون، از جمله زبان و بیان، ظهور و بروز می‌یابد. در آیات قرآن کریم و احادیث، بسیار تصریح شده است که "نماز ذکر است" – "قرآن مجید، خودش ذکر است" – "پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم السلام، همه ذکر هستند" – "و هر کاری که به امر خدا و برای خدا انجام پذیرد، ذکر است" و بدیهی است که از بالاترین اذکار، "فکر" است، تفکر هدفدار و معقول در خلقت خدا و امر خدا، که همه آیات (نشانه‌های) او هستند و سبب شناخت بیشتر از او و ایمان راسخ‌تر به او می‌شوند:

«الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» (آل عمران، 191)

ترجمه: همانها كه خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آن گاه كه بر پهلو خوابيده‌اند، ياد مى‌كنند؛ و در اسرار آفرينش آسمانها و زمين مى‌انديشند؛ (و مى‌گويند:) بار الها! اينها را بيهوده نيافريده‌اى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!

کثرت ذکر – هرگز گمان نبریم که خداوند علیم، حکیم، بصیر و خبیرِ به احوال بندگان، اعمال را عددی، کیلویی، متری و یا حجمی محاسبه می‌نماید و اجر می‌دهد؛ این اهانت به اوست! لذا کسی گمان نکند که اگر در روز هزار صلوات فرستاد و ماهی یکبار ختم قرآن نمود، دیگر وضعش خیلی خوب شده و بهتر از آن کسی شده که مثلاً روزانه ده صلوات فرستاده و یا در سال یک ختم قرآن می‌نماید! بلکه خداوند سبحان، ابتدا نگاه به "نیّت" و میزان "خلوص" آن می‌نماید و سپس به میزان فهم و بالاخره به میزان عمل؛ و البته که هیچ عمل صالحی، حبط و ضایع نمی‌گردد، به شرط آن که عمل کننده، مؤمن باشد.

پیرزن مؤمنه‌ای را می‌شناختم که چون سواد خواندن نداشت، با نیت خالص، دست روی تک تک کلمات قرآن می‌گذاشت و صلواتی می‌فرستاد؛ و حافظان، قاریان و حتی مفسرانی را می‌شناسیم که مستقیم به جهنم می‌روند، مانند خوارج آن روز یا وهابیت و داعشی‌های امروز!

پس، بی‌تردید که مقام، ارج، قرب و پاداش کسی که هم ایمان دارد و هم از روی علم، عمل صالح انجام می‌دهد - با فکر، ذکر می‌گوید و ...، قابل قیاس نمی‌باشد:

«أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّيْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَيَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» (الزّمر، 9)

ترجمه: (آيا چنين كسى با ارزش است) يا كسى كه در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قيام، از عذاب آخرت مى‌ترسد و به رحمت پروردگارش اميدوار است‌؟! بگو: «آيا كسانى كه مى‌دانند با كسانى كه نمى‌دانند يكسانند؟! تنها خردمندان متذكّر مى‌شوند»!

«لَا يَسْتَوِي الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا» (النساء، 95)

ترجمه: (هرگز) افراد باايمانى كه بدون بيمارى و ناراحتى(عذر)، از جهاد بازنشستند، با مجاهدانى كه در راه خدا با مال و جان خود جهاد كردند، يكسان نيستند! خداوند، مجاهدانى را كه با مال و جان خود جهاد نمودند، بر قاعدان [ترك كنندگان جهاد] برترى مهمّى بخشيده؛ و به هر يك از اين دو گروه (به نسبت اعمال نيكشان،) خداوند وعدۀ پاداش نيك داده، و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظيمى برترى بخشيده است.

صلوات:

متأسفانه به رغم علاقه، همّت و عمل عموم مسلمانان نسبت به "صلوات"، باید اذعان داشت که حقیقت آن مغفول واقع شده که سبب مستور واقع شدن اهمیت و نقش آن نیز می‌شود و بالتبع از اثر و ثوابش می‌کاهد!

●- صلوات صرفاً یک ذکر مستحبی که ثواب فراوانی داشته باشد نیست، بلکه امر خداست، پس واجب است.

«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا» (الأحزاب، 56)

ترجمه: خدا و فرشتگانش بر پيامبر صلوات دارند؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، بر او صلوات داشته باشید و سلام گوييد و كاملاً تسليم (فرمان او) باشيد.

●- عموم مردم، از این امر الهی، فقط ذکر لفظی‌اش را گرفته و انجام می‌دهند، چرا که "لفظ" و تکرار آن، راحت‌ترین کار است. روزی هزار بار سبحان الله یا صلوات گفتن، خیلی راحت‌تر از دو فصل کتاب خواندن و یا دو قدم برای یاری دین خدا و مسلمانان برداشتن است!

●- در ابتدای آیه، فرمود که خداوند و فرشتگانش بر او صلوات دارند، و ما باید تفکر کنیم که خداوند متعال چگونه برای او صلوات می‌فرستد؟ آیا خودش را صدا زده و به خود می‌گوید: «اللّهم»؟! آیا از خودش درخواست می‌کند که «صلّ علی محمد و آل محمد»"؟!

بنابراین، معلوم می‌شود که حقیقت صلوات امر دیگری است و این ذکری که در قالب دعا به زبان می‌آوریم، نمود و نماد آن می‌باشد.

●- "صلوات" مانند "صلاة و صله ارحام"، از ریشه "صلّ" گرفته شده است که به معنای "وصل شدن" می‌باشد. لذا می‌فرماید که خداوند متعال تمام رحمت خودش را وصل به ایشان نمود و ایشان را "رحمة للعالمین" قرار داد؛ فرشتگان نیز رحمت خدا را به سوی ایشان می‌آورند؛ لذا هر رحمتی، به واسطه ایشان به دیگران می‌رسد. پس ای مؤمنان! شما که طالب رحمت خدا هستید، به ایشان "وصل" شوید «صَلُّوا عَلَيْهِ»، تا مشمول رحمت واسعه الهی گردید.

●- این آیه‌ی مبارکه، با تأکید بر حقیقت صلوات و امر به آن ختم نشده، بلکه ادامه‌ای دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. می‌فرماید: حالا که به ایشان وصل شدید، ادب داشته باشید و سلام بدهید «وَسَلِّمُوا»، و حال که با این اسم "سلامِ" خدا با ایشان مرتبط شدید، تسلیم امر او شوید، مسلمان شوید «تَسْلِيمًا»، اتصال و ارتباط و سلام شما، از موضع یک مسلمان باشد، نه مانند یک جاهل، متکبر و یاغی!

**- اکنون، با این نگاه، دانش و بینش، به لفظ نیز زیاد صلوات بفرستید، وقتی شما ایشان را دعا می‌کنید، ایشان نیز شما را دعا می‌نمایند و به شما بدهکار نمی‌مانند، و البته که عمل حسنه، هر چه بشتر باشد، بهتر است، به حساب می‌آید و اجر بیشتری در دنیا و آخرت دارد.

قرائت قرآن کریم:

چنان که بیان گردید، قرآن کریم نیز خودش ذکر است؛ بنابراین مطالب مذکور، در مورد قرآن کریم نیز صدق می‌کند. نام دیگر قرآن مجید که در سوره یاسین آمده، "قرآن حکیم" است، پس باید از آیات آن علم و حکمت آموخت، نه این که فقط قرائت نمود.

آیات قرآن مجید، همه "کلام الله" است، پس ذاتاً نور و نورانی هستند، لذا حتی نگاه به آن نیز فایده دارد، چه رسد به خواندنش، هر چند که قرائت کننده‌ای، معنای آن را درست متوجه نشود. اما خیلی فرق است بین کسی که فقط رج می‌زند، با کسی که به معنا نیز توجه دارد؛ بین این نفر دوم، با کسی که پس از خواندن آیه و معنایش و یا تفسیرش، در آن تفکر و تعقل می‌نماید نیز فاصله بیشتر است، و مقام هیچکدام با کسی که ایمان می‌آورد و به قرآن مجید عمل می‌نماید، قابل مقایسه نمی‌باشد.

چرا  فرمودند که ارزش (ثواب)، ساعتی تفکر، از هفتاد سال عبادت بالاتر است؟! پس اگر روزانه چند آیه بخوانیم و در معنایش تفکر نماییم، ارزشی به مراتب بیش از ختم قرآنی است که چیزی از متوجه نشویم.

*- پس، هر کسی که پس از ایمان، کار حسنه‌ای را برای خدا (با نیت خالص) انجام دهد، اجر می‌برد، منتهی درجات و مراتب و میزان اجر متفاوت است.

«مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْزَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ حِسَابٍ» (غافر، 40)

ترجمه: هر كس بدى كند، جز بمانند آن كيفر داده نمى‌شود؛ ولى هر كس كار شايسته اى انجام دهد خواه مرد يا زن در حالى كه مؤمن باشد آنها وارد بهشت مى شوند و در آن روزى بى‌حسابى به آنها داده خواهد شد.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم.

مشارکت و هم‌افزایی (پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

آیا کثرت صلوات برای آخرت کسی که زیاد گناه می‌کند، کمک کننده و نجات بخش است؟ آیا قرائت قرآن کریم، بدون فهم معنایش، فایده‌ای هم دارد؟

پاسخ (نشانی لینک):

www.x-shobhe.com/shobhe/10661.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

  

 

      

 

کلمات کلیدی:  قرآن      ذکر