اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! با قومى كه خداوند آنان را مورد غضب قرار داده دوستى نكنيد؛ آنان از آخرت مأيوسند همان گونه كه كفار مدفون در قبرها مأيوس مى‌باشند!

***

نکات بسیار مهمی در این یک آیه وجود دارد که برای اصلاح و کمال "اخلاق"، باید به آنها توجه نمود.

1- "ولایت"، معانی گوناگونی دارد که همه ریشه در «دوستی و سرپرستی» دارد. بسیاری اصرار دارند که بگویند معنای "ولایت"، فقط دوستی است تا بتوانند از وجوب و ضرورت ولایت اهل بیت به عنوان سرپرستی فرار کنند! اما صرف دوستی، با واژگانی چون "خُلّت" بیان شده و به دوست، اگر واقعاً دوست باشد، "صدیق" نیز می‌گویند.

بنابراین، "ولایت" به معنای دوستی نیز به معنای "نزدیک شدن"، تا حدّی که موجبات همراهی، سرپرستی، سلطه و مدیریت را فراهم سازد گفته می‌شود.

2- به مؤمنان می‌فرماید: «از این نوع نزدیک شدن، دوستی و ولایت، با کسانی که مورد غضب خداوند متعال هستند، دوری و پرهیز نمایید»!

بدیهی است که دوستی و ولایت پذیریِ دشمن، خودش دشمنی با دوست و عدم پذیرش  "ولایت" او می‌باشد. پس مؤمنی که خداوند متعال را ولیّ (دوست و سرپرست) خود می‌داند، با دشمن خدا و کسی که خداوند به او غضب کرده است، دوستی نمی‌کند و او را به سرپرستی خود برنمی گزیند.

انسان، با هر جماعت و گروهی هم سنخ شود، از همانهاست؛ پس آن که در صف مغضوبین خدا قرار می‌گیرد، خودش هم مغضوب خدا می‌شود.

3- متذکر گردیده که کفار، از آخرت مأیوسند، همان گونه که از مُردگان مأیوسند، و یا مُردگان کافر در قبور، از رحمت و مغفرت الهی مأیوسند.

"مؤمن"، خدا و معاد را می‌شناسد و باور دارد – "کافر" که یقیناً ماده‌گرا [ماتریالیست] می‌باشد، نمی‌شناسد و باور ندارد؛ پس مقصدشان و بالتبع راهشان، نه تنها از  هم جداست، بلکه مغایر است - "مؤمن"، به رحمت خدا امیدوار است و همین امید حقیقی، به او هدف، انگیزه، جهت و نشاط زندگی می‌دهد – اما "کافر"، مأیوس از رحمت خداست و این یأس، به او ناامیدی از آینده، افسردگی، سیاهی، ظاهربینی، پلیدی و بالتبع خودنگری، خودخواهی و  دشمنی با همگان را می‌دهد!

پس، هیچ سنخیتی بین مؤمن با کافر وجود ندارد که بخواهد با او دوستی کند، صمیمی و نزدیک شود و ولایت او را گردن نهد.

 

 

کلمات کلیدی:  اخلاق   سوره ممتحنه