سالروز مبعث پیامبر اکرم و خاتم الانبیاء، حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه و آله، مبارک

«لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ» (آل عمران، 164)

- به راستى كه خداوند بر مؤمنان منّت نهاد، آنگاه كه در ميان آنان از خودشان رسولى برانگيخت كه آياتش را بر آنان مى‌خواند و پاكشان مى‌دارد و به آنان كتاب و حكمت مى‌آموزد و بى گمان پيش از[آن]در گمراهى آشكاری بودند.

بیشتر

*- «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ - به درستی که خداوند منّت گذاشت»؛ یعنی: «در حقیقت و به یقین، خداوند نعمت بسیار بزرگی بخشید»، لذا باید قدر این نعمت را دانست و با معرفت، محبّت، مودّت، اطاعت و پیروی، شاکر این نعمت بود.

*- «عَلَى الْمُؤْمِنِينَ - بر مؤمنین»؛ آیا پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، برای همگان فرستاده نشده است؟ چرا، اما اولاً: جان او از سنخ مؤمنان می‌باشد، نه کفار و مشرکان - ثانیاً: این مؤمنان می‌باشند که منتظر هدایت الهی می‌باشند و دیگران قدر این نعمت را نمی‌دانند - و ثالثاً این دستور به مؤمنان است که باید به او بگروید، او را تبعیت کنید و از او اطاعت نمایید، تا رشد یابید، به کمال برسید و مقرب گردید. بدیهی است که کفار اساساً اعتقادی به توحید و معاد ندارند که دستور خدا در اطاعت فرستاده‌اش را اجابت نمایند.

*- «بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ - در میان آنها، پيامبری از جنس خودشان برانگيخت»، یعنی اولاً: فرستادۀ او از جنس و سنخ فرشتگان یا موجودات ناشناخته و غیبی نمی‌باشد که مردم نتوانند او را درک و تبعیت نمایند و او نیز حالات، خواسته‌ها، گرفتاری‌ها و دردهای مردم را درک نکند؛ ثانیاً: از گروه مؤمنان می‌باشد، لذا از میان مؤمنان، فرستاده‌ای از نوع خودشان برانگیخته شده است.

*- «يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ - آيات او را بر آنها بخواند» - تلاوت به قرائت و خواندنی گفته می‌شود که همراه با تفکر و تعقل باشد. اما «آیات» نیز فقط آیات قرآن کریم نمی‌باشد، بلکه «آیه» یعنی: «نشانۀ هدایت کننده»، چنان که زمین، آسمان، انسان، زوجیت و ... را نیز «آیه» بیان نمود، یعنی نشانه‌های هدایت کننده.

بنابراین، پیامبر فرستاده شد تا مردم، کتاب خلقت را مانند مادیون (دهریون - ماتریالیست‌ها)، بدون اول و آخر نخوانند، بلکه به عنوان «آیه» به آنها بنگرند و دقت کنند که چه معارفی می‌دهند، آینۀ تجلی چه حقایقی می‌باشند و به چه سمتی هدایت می‌کنند.

*- «وَيُزَكِّيهِمْ - پاكشان مى‌دارد» - مقصود اصلی از «پاکی»، همان پاکی روح و شکوفا نمودن استعدادهای انسانی و پرورش ملکات اخلاقی می‌باشد. آدمی، در دنیا و طبیعت زندگی می‌کند؛ لذا به او نیز چون حیوانات، بدنی داده شده است که غرایز حیوانی هم دارد و اگر متوجه نشود، غفلت ورزد، عقل را حاکم ننماید، وحی را نشناسد و به آن عمل ننماید، روح و جانش محبوس و آلوده می‌گردد و از انسانی که قابلیت خلیفة الله شدن را داشت، به درجۀ «كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ - همچون چهارپایان، بلکه گمراه‌تر و پست‌تر» سقوط می‌کند!

تزکیه را پیش از تعلیم بیان داشت، چرا که علم برای کسی که تزکیه و پاک نشده، مانند چراغ در دست دزد و جنایتکار می‌باشد، اما برای انسان پاک شده، نور عقلش می‌گردد.

*- «وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ - و به آنان كتاب و حكمت مى‌آموزد»، تلاوت کتاب خلقت و هم چنین کتاب وحی، و کتاب وجود و هر آن چه که خداوند متعال خلق نموده و به آدمی موهبت نموده و یا برای او رام (مسخر) نموده است، برای این است که آدمی، به «حکمت» پی ببرد و حکمت یعنی «دانستن چرایی‌ها و بالتبع چه باید کردها»؛ لذا به دانش حق، حکمت می‌گویند.

واژۀ «احکام» که به حقوق در اسلام گفته می‌شود، ریشه در «حُکم و حکمت» دارد، یعنی این احکام همگی، حکمت دارند، لذا به آنها حُکم شده است. مانند این که بگویند: «چون چنین است، چنان باید کرد و چنان نباید کرد»؛ لذا آنگاه که به حکم عقل و به نور علم در کتاب خلقت و کتاب وحی، دریافتیم که خداوند سبحان خالق زمین و آسمان‌ها و هر چه در آنهاست می‌باشد - و دانستیم که او فعل عبث و بیهوده انجام نمی‌دهد - و دانستیم که جنّ و انس را برای بندگی خودش آفریده، یعنی جز از این طریق به رشد و کمال نمی‌رسد؛ متوجه می‌شویم که پس باید او را عبادت و اطاعت نماییم.

«وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ - و بى گمان پيش از[آن]در گمراهى آشكاری بودند» - در آیۀ دیگری فرمود:

«كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ» (البقره، 151)

- همان گونه که  در میان شما رسولی از خودتان فرستادیم که همواره آیات ما را بر شما می‌خواند، و شما را [از هر نوع آلودگی ظاهری و باطنی] پاک و پاکیزه می‌کند، و کتاب و حکمت به شما می آموزد، وآنچه را نمی‌دانستید به شما تعلیم می‌دهد.

گمراه، یعنی کسی که نمی‌داند یا متوجه نیست که از کجا آمده، در کجا هست، به کجا می‌رود و برای سالم و موفق رسیدن، چه باید بکند؟!

نوع بشر، بسیار به پیشرفت علمی خود مباهات می‌کند، در حالی که اولاً این پیشرفت علمی، بیشتر در «طبیعت شناسی» بوده است و کاربردش نیز بیشتر ابزار سازی می‌باشد و ثانیاً خودش اذعان دارد که نه تنها تمام طبیعت را نشناخته، بلکه هنوز خودش برای خودش «موجود ناشناخته» می‌باشد! شناخت سلسله اعصاب، سلول‌ها و ژن‌ها کجا و شناخت «انسان»؟!

به فرض که انسانی به حکم عقل و فطرت، به توحید و معاد ایمان بیاورد، به فرض که به حکم عقل، به ضرورت بندگی و عبادت پی‌ببرد، اما نمی‌داند که هنگام پایان دنیا و رسیدن معاد چه می‌شود؟ آنجا چه خبر است و او باید چه کند تا سالم و موفق برسد؟!

بشر چگونه با علم خود بفهمد که «سجده، تکبر را می‌شکند» و یا «ولایت و امامت، سبب اتحاد و امنیت فردی و اجتماعی می‌گردد» و یا «با نماز به معراج می‌رود و با صلاة به رحمت واسعۀ الهی متصل می‌گردد و سایر علوم جزئی و کلی که بشر نمی‌تواند با تلاش خودش به آنها واقف گردد؟!

اینها همه علومی است که نه تنها انسان آنها را نمی‌دانسته، بلکه با تفکر عقلی و تلاش علمی نیز نمی‌تواند به آنها برسد، بلکه خداوند سبحان باید توسط پیامبرش، تعلیم دهد.

 

www.x-shobhe.ir 

www.x-shobhe.com

www.313110.ir

 

 

کلمات کلیدی:  حدیث امروز   مبعث