- شما غير از خدا فقط بتها را میپرستيد و دروغهائی درست میکنید! كسانی را كه غير از خدا پرستش میكنيد مالك رزق شما نيستند، روزی را نزد خدا بطلبيد و او را پرستش كنيد و شكر او را بجا آوريد، كه به سوی او باز میگرديد.
●-همگان فقیران درگاه الهی و نیازمندان اویند؛ لذا هیچ عاقلی، از فقیر گدایی نمیکند!
زندگی اجتماعی، تعاملات با یکدیگر، داد و ستد، خواستن از دیگران و کمک به دیگران، همه از ضروریات اجتناب ناپذیر میباشند؛ اما نه به این معنا که امید کسی به دیگران باشد و گمان نماید که آنها مالک، رازق و ربّ اویند!
شرح بیشتر
انسان، زندگی اجتماعی دارد و بدون ارتباط، تعامل، داد و ستد و کمک گرفتن و کمک رساندن به دیگران، نمیتواند زندگی کند؛ لذا معنای نخواندن و نخواستن از دیگران، این نیست که مردمان ارتباطشان با یکدیگر را قطع کنند و هیچگونه تعاملی با هم نداشته باشند؛ بیشتر تعالیم و احکام در زندگی فردی و اجتماعی، چگونگی تعامل با دیگران را آموزش میدهد؛ چنان که فرمود:
- ... و (همواره) در راه نيكی و پرهيزگاری با هم تعاون كنيد و (هرگز) در راه گناه و تعدی همكاری ننمائيد ... .
و هم چنین، مقصود این نیست که آدمی به بهانۀ توحید، هیچ واسطهای نجوید و برای انجام هیچ کاری و رسیدن به هیچ هدف و مقصودی، به هیچ وسیلهای متوسل نشود، چرا که اصلاً ممکن نیست؛ لذا به بندگان مؤمنش فرمود:
- ای كسانی كه ايمان آوردهايد! پرهيزگاری پيشه كنيد و وسيلهای به سوی او بجویید و در راه او جهاد كنيد باشد كه رستگار شويد.
اما، برخی در تعامل با دیگران، آنها را غنی بالذات میبیند؛ آنها را مالک و رازق و مشکلگشای خود میبیند و چشم امیدشان تماماً به دست آنهاست! هنگام رجوع به آنان، خداوند سبحان را فراموش میکنند و گمان میکنند که دیگران رازق آنان بودند! این اشکال دارد و شرک است.
دیگران را مالک، ربّ و رازق دیدن، فقط به افراد اختصاص ندارد، بلکه در تعاملات اجتماعی و به ویژه اقتصادی و سیاسی، نمود و مصداق بیشتری دارد و البته خطرناکتر و مهلکتر نیز هست؛ مانند حکومتها، دولتها و ملّتهایی که گمان دارند تمام قدرت و امکانات، در اختیار سلطهگرانی چون امریکا، انگلیس و فرانسه است و خوشبختی، امنیت و رفاه اینان، در گرو رضایت و لطف آنان میباشد! در حالی که:
- آنها غير از خداوند معبودانی برای خود برگزيدند، و معبودانی كه چيزی را نمیآفرينند، بلكه خودشان مخلوقند، مالك زيان و سود خود نيستند و نه مالك مرگ و حيات و رستاخيزشان.
●- برخی، فوری سوء استفاده میکنند و میگویند: «پس نباید توسل کنیم!» در حالی که خود میگویند: «توسل»، یعنی همان «وسیله جستن به سوی خدا»؛ چنان که نماز، تلاوت قرآن کریم، صله ارحام، صدقات و هر کار نیکوی دیگری وسایل هستند و باید «قُربةً اِلی الله» به انجام رسند تا سبب رشد، کمال و نزدیکی گردند. در دعای توسل میخوانیم: «وَتَوَسَّلْتُ بِكُمْ إِلَى اللّٰهِ ... فَإِنَّكُمْ وَسِيلَتِى إِلَى اللّٰهِ».
بنابراین، انسان عاقل و مؤمن، با دیگران تعامل دارد، اما کسی را جز خداوند سبحان، مالک، غنی، رازق و ربّ نمیشناسد و هرگز شرک نمیورزد.