«ایکس - شبهه»: هیچ کدام از موارد مطروحه در سؤال به این شکلی که کلیگویی میکنند صحیح نیست. در استفتاء از مرجع، هم باید به ساختار طرح سؤال دقت نمود و هم به پاسخ مرجع تقلید. چرا که مرجع دقیقاً پاسخ سؤال طرح شده را میدهد و نمیتوان آن پاسخ را به صورت کلی به هر موضوعی که متفاوت است تعمیم داد. و مهم است که فرد مسلمان و مؤمن، اگر فعل حرامی را دوست دارد، در راه خدا از آن پرهیز نماید، نه این که به دنبال بهانه برای توجیه باشد و از سر خود به دیگران نیز بگوید که مراجع جایز شمردهاند! در مسئلهی مذکور از مقام معظم رهبری، حضرت آیتالله العظمی خامنهای چنین سؤال شده است:
س 1146: گوشدادن به صداى زن هنگامى که شعر و غير آن را با آهنگ و ترجيع مىخواند اعم از اينکه شنونده، جوان باشد ياخير، مذکر باشد يا مؤنث چه حکمى دارد؟ و اگر آن زن از محارم باشد، حکم آن چيست؟
و ایشان فرمودند:
ج: اگر صداى زن بهصورت غنا نباشد و گوشدادن به صداى او هم به قصد لذت و ريبه نباشد و مفسدهاى هم بر آن مترتّب نگردد، اشکال ندارد و فرقى بين موارد فوق نيست.
دقت شود که در این پاسخ چهار شرط «اگر» قید شده است. پس اگر آن تک خوانی [چه زن و چه مرد] از مصادیق غنا باشد، حتی اگر سه شرط دیگر هم مترتب نباشد، حرام میشود. و همینطور است هر یک از شروط دیگر. و در تعریف غنا میفرمایند: «غنا عبارت است از صداى انسان در صورتى که با ترجيع و طرب همراه بوده و مناسب مجالس لهو و گناه باشد که خواندن به اين صورت و گوشدادن به آن حرام است – مسئلهی 1133». پس اگر زن همراه با موسیقیای که شاید از مصادیق طرب باشد، آوازی خواند که به خاطر چهچه زدنش (مثل مستان سلامت میکنند که از رادیو جوان پخش شد) مصداق ترجیع و بالتبع غنا شد و ...، بعید است جایی برای توجیه داشته باشد.
اما در خصوص موسیقیهایی که از صدا و سیما پخش میشود و این که امام (ره) همهی آنها را جایز شمردهاند، مقام معظم رهبری، این ادعا را کذب و افترا به امام راحل (ره) قلمداد نمودهاند. عین استفتاء و پاسخ به شرح ذیل است:
س 1140: موسيقى که از راديو و تلويزيون جمهورى اسلامى پخش مىشود، چه حکمى دارد؟ آيا اين گفته که حضرت امام (قدّس سره) موسيقى را بهطور مطلق حلال اعلام کردهاند، صحيح است؟
ج: نسبت حلال دانستن موسيقى بهطور مطلق به راحل عظيم الشأن حضرت امام خمينى(قدّس سرّه) کذب و افتراء است. امام(قدّس سرّه) معتقد به حرمت موسيقى مطرب و لهوى مناسب با مجالس لهو و معصيت بودند و نظر ما هم همين است، ولى اختلاف در ديدگاهها از تشخيص موضوع نشأت مىگيرد زيرا تشخيص موضوع موکول به نظر خود مکلّف است. گاهى نظر نوازنده با نظر شنونده تفاوت پيدا مىکند که در اين صورت موسيقى که به تشخيص مکلّف لهو و مناسب با مجالس گناه است بر او گوشدادن به آن حرام مىباشد و امّا صداهاى مشکوک محکوم به حليّت هستند و پخش از راديو و تلويزيون به تنهايى دليل شرعى بر مباح و حلال بودن آنها محسوب نمىشود.
کلمات کلیدی:
پاسخ های کوتاه