ایکس – شبهه / پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات: وقتی چند گزاره مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد و یا با هم تطبیق داده شده و مقایسه می‌شوند، باید مراقب بود که ذهن دچار "خلط مبحث" نگردد. رزق، راضی بودن، مصرف، تولید و ...، هر کدام مقوله‌ای متفاوت هستند و البته انسان نیز موجودی تک بُعدی نمی‌باشد.

الف – کشورهایی چون آلمان، ژاپن، انگلیس، چین و فرانسه، از قدرتمندترین کشورهای تولید کننده‌ی جهان هستند، اما جالب آن که در "مصرف"، از مقتصدترین و صرفه‌جوترین و راضی‌ترین مردمان هستند.

وقتی یک آلمانی می‌خواهد گوشت بخرد، یک یا چند ورق (مثل کالباس) می‌خرد، نه چند کیلو یا یک شقه – وقتی می‌خواهد میوه بخرد، یک یا دو یا سه عدد بر می‌دارد و نه چند کیلو یا یک صندوق – وارد خانه که می‌شود، فقط آباژور بالای سرش را روشن می‌کند و نه چلچراغ‌های تمامی اتاق‌ها، راهروها و ... – وقتی مراسم عقد می‌گیرد، چند نفر فامیل یا دوست را به یک میهمانی ساده (قهوه و شیرینی) دعوت می‌کند و نه دویست نفر را به یک تالار لوکس و مجلل ...، خودروهای گران قیمتی چون: مرسدس، ب‌ام‌و، پورشه، آودی و ...، تولید آلمان هستند، اما در خیابان‌های کشورهای عربی و ایران بیشتر دیده می‌شوند – در آلمان، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و ...، هرگز نمی‌بینید که یک دختر دانشجو که برای رفتن به دانشگاه یا خرید سیب زمینی از خانه خارج شده است، این قدر آرایش کند و عمراً چنین لوازم آرایشی داشته باشد و اگر به او توصیه کنید، می‌گوید: "مگر من هنرپیشه یا رقاصه هستم؟!" همین‌طور یک پسر جوان بر خود ضرورت نمی‌بیند که حتماً کفش آدیداس یا تی‌شرت برند و یا شلوار فاق کوتاه با مارک ... بپوشد. عمراً ورژن‌های متفاوت گوشی آیفون، در اروپا (حتی میان قشر پر درآمد)، مثل ایران یا کشورهای عربی فروش داشته باشند.

ب – در اسلام، نسبت به موضوعات متفاوت، دستورات متفاوتی وجود دارد:

ب/1 - یک موقع دستور به "قناعت" است. فرقی نمی‌کند که شخص متمول باشد یا متوسط و یا ضعیف. چنان چه اسراف در هر سه قشر دیده می‌شود، لذا به هر سه دستور به "قناعت" داده شده است.

ب/2 – یک موقع دستور به "راضی" بودن به رزق الهی داده شده است؛ منظور این نیست که این رزق حتماً کم است و شما راضی باش. بلکه می‌فرماید: درست کار کن، رزق حلال کسب کن و به آن راضی باش و به خاطر حرص و طمع، خود را به حرام و فلاکت و هلاکت نیانداز. چه بسا سرمایه‌دار حرص بیشتری از فقیر داشته باشد.

ب/3 – یک موقع دستور به کار و تلاش داده شده است و متذکر می‌گردد که هر کسی به نتیجه‌ی کار و تلاش خود می‌رسد و برای انسان، چه در امور عبادی و چه در کسب و کار یا علم و دانایی، یا خودسازی و اخلاق ... و خلاصه در دنیا و آخرت، هیچ چیزی به غیر از حاصل سعی و تلاشی که می‌نماید نیست:

«وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» (النّجم، 39)

ترجمه: و اينكه براى انسان جز آنچه تلاش كرده چيزى نيست.

ب / 4 – یک موقع بحث از تولید است، تولید علم، تولید کشاورزی، تولید صنعتی ... و حتی تولید مثل و ازدیاد جمعیت. ضمن تأکیدها و توصیه‌های فراوان به تولید و نیز انذار از این که اگر تولید نداشته باشید، مصرف کنندگان عقب افتاده و بالتبع وابسته‌ خواهید بود، در ده‌ها یا صدها آموزه‌ی روایی، علمی و سیره‌ی عملی، تأکید و تصریح بر تولید، سلامت، بالا بودن کیفیت، کم کردن سود جهت زیاد شدن قدرت خرید، پرهیز از تقلب و ... دارد.

ج – اسلام همان‌طور که تبنلی، تن‌پروری، مصرف‌زدگی، اسراف، تجمل‌گرایی، تفاخر و تکبر را به شدت معصیت شمرده و تقبیح نموده است، امر به اقتصاد، به تولید، به ثروت، به رفاه، کم کردن فاصله‌های طبقات اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی – نظم در امور تولیدی و اقتصادی و ... نموده است و بدیهی است که نه تنها هیچ منافاتی بین آنها نیست، بلکه لازم و ملزوم می‌باشند.

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن