پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

متن و برگردان (ترجمه) آیه، که اختصاصی به مهاجرین و انصار ندارد، به شرح زیر می‌باشد:

«وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ» (الحدید، 10)

- چرا در راه خدا انفاق نكنيد، در حالى كه ميراث آسمانها و زمين همه از آن خداست (و كسى چيزى را با خود نمى برد)! كسانى كه قبل از پيروزى انفاق كردند و جنگيدند (با كسانى كه پس از پيروزى انفاق كردند) يكسان نيستند؛ آنها بلندمقامتر از كسانى هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند؛ و خداوند به هر دو وعدۀ نيك داده؛ و خدا به آنچه انجام مى دهيد آگاه است.

چنان که حتی از ظاهر آیه معلوم است، در این آیۀ نه تنها هیچ اشارۀ خاصی به مهاجرین و انصار نشده است، بلکه بر کسانی که قبل از فتح مکه، اهل انفاق و جنگ بودند تأکید دارد و اجر آنها را بالاتر بیان نموده است، چرا که بدیهی است ارزش کار کسانی که در فشار، تنگنا، ضعف و ناتوانی ایمان ‌آوردند، انفاق کردند، ایستادگی نمودند و جنگیدند، به مراتب بالاتر از کسانی است که پس از پیروزی‌ها، رسیدن به قوت، برخورداری از سلاح و سپاه و سایر امکانات، انفاق می‌کنند و یا با مهاجمین می‌جنگند.

*- اما، در سورۀ توبه، به صورت مستقیم به مهاجرین و انصار و وعده بهشت به آنان تصریح نموده است:

«وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُمْ بِإِحْسَانٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» (التوبة، 100)

- پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و كسانى كه به نيكى از آنها پيروى كردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نيز) از او خشنود شدند؛ و باغهايى از بهشت براى آنان فراهم ساخته، كه نهرها از زير درختانش جارى است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ و اين است پيروزى بزرگ!

در این آیه نیز دقت شود که فضیلت و وعده، نسبت به اولین گروه از مهاجرین و انصار می‌باشد که خانه و کاشانه و زندگی را رها کردند و به یثرب (مدینه) مهاجرت نمودند و اگر انصار پذیرای آنان نگردیده بودند، آواره می‌شدند. پس هر دو کار بزرگی انجام دادند.

چرا فرمود: «وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ»؟ چون بسیاری پس از اسکان، قدرت و حتی استقرار حکومت در مدینه (یثرب)، از مکه به مدینه مهاجرت نمودند.

نکتۀ مهم

الف - این آیه، به ویژه در میان مسلمانان اهل سنّت، بسیار مورد استناد قرار گرفته که خداوند به مهاجرین، که از جمله آنها ابوبکر می‌باشد، وعدۀ قطعی بهشت داده است؛ و همین را بهانه قرار داده‌اند که بگویند: «اولاً ابوبکر به صورت قطع و یقین و بر اساس وعدۀ الهی در قرآن کریم، مستقیم به بهشت وارد می‌شود! و ثانیاً: ما حق هیچ گونه تحقیق، بررسی، مطالعه، سؤال، شبهه و انتقاد، نسبت به مواضع و عملکرد او و سایر اصحاب را نداریم!»

●- باید توجه داشت که روش شناخت، ایمان و تبعیت در تشیع، به طور کامل متفاوت است، ما حتی راجع به خداوند سبحان، پیامبر اکرم و اهل بیت صلوات الله علیهم اجمعین، آیات قرآن کریم و تمامی مواضع، گفتارها و رفتارهای اهل بیت علیهم السلام و حوادث، مطالعه و بحث و چون و چرا داریم؛ و هرگز عقول و اذهان را تخطئه نمی‌نماییم. اما آنها می‌گویند: «ما حق نداریم راجع به آنان هیچ حرفی بزنیم، و آیه قرآن کریم را دلیل می‌آورند»!

ب - دوستان توجه نکرده‌اند که همیشه و در همه حال، به قول امام خمینی رحمة الله علیه: «ملاک حال فعلی افرادی است».

ابلیس لعین، از جنیّان بسیار عابد بود، یک نمازش دو هزار سال طول کشیده بود، به مقامات ملکوتی رسیده بود، اما کافر شد! - سامری گوساله‌ساز، از عرفای قوم حضرت موسی علیه السلام بود، چنان که بلعم باعور، مستجاب الدعوة بود؛ اما کافر شدند! - شمر ملعون، از سربازان سپاه امیرالمؤمنین علیه السلام بود، به درجۀ جانبازی هم رسید! حضرت ایشان را در میان جنازه‌ها پیدا کرد و دانست که هنوز زنده است و نجاتش داد - طلحه و زبیر، هر دو از اصحاب نزدیک پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله بودند؛ در مورد زبیر گفته‌اند: «شمشیرش بارها دل حضرت را شاد کرد»؛ زبیر در تمام 25 سال دوران خفقان، در کنار امیرالمؤمنین علیه السلام قرار گرفت ...؛ اما هر دو در لشکرکشی علیه ایشان به قتل رسیدند!

ج - اگر بنده و شما، همین الآن با نیّتی خالص استغفار (طلب بخشش و پوشش) نماییم و از گناهان خود توبه (بازگشت از گناه به سوی خدا) نماییم، نماز خود را به وقت اقامه نماییم، و از رزق و اموالی که خداوند به ما داده و مالکش اوست، در راه او انفاق نماییم، نه تنها مشمول تمامی وعده‌های الهی به بهشت می‌گردیم، بلکه محبوب خدا نیز می‌شویم «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ - خداوند توبه کنندگان را دوست دارد / البقره، 222».

کسی که به خداوند سبحان روی آورد (توبه)، خداوند متعال نظر لطف خود را به او بازمی گرداند:

«إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَرِيبٍ فَأُولَئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا» (النساء، 17)

- پذيرش توبه از سوى خدا، تنها براى كسانى است كه كار بدى را از روى جهالت انجام مى‌دهند، سپس زود توبه مى‌كنند، خداوند، توبۀ چنين اشخاصى را مى‌پذيرد (نظر لطف خود را به آنان بازمی گرداند)؛ و خدا دانا و حكيم است.

اگر شما باغی از درختان میوه احداث کنید، صاحب باغ می‌شوید - اگر ساختمانی بنا نمایید، مالک آن ساختمان می‌شوید - اگر اعتباری میان مردم کسب کنید، معتبر می‌گردید ...، اما اگر باغ را به آتش بکشید، ساختمان را ویران نمایید، اعتبار خود را خدشه‌دار نمایید و ...؛ دیگر چیزی باقی نمی‌ماند!

●- دین و دینداری و اهل بهشت بودن نیز عیناً همین‌طور است. آدمی با ایمان و عمل صالح خود، با عبادات و اذکار خود، باغ‌ها و قصرها در بهشت برای خود می‌سازد، اما ممکن است با یک گناه، همه را به آتش بکشد و حتی خود را اهل دوزخ سازد!

مهاجرین

خداوند متعال، به مهاجرین اولیه، به صرف این که اسلام آوردند و به خاطر اسلام، پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله را همراهی کردند، از مکه به مدینه هجرت کردند و ...، وعدۀ حتمی بهشت داد؛ اما نفرمود: «حتی اگر عده‌ای از آنان مرتد، کافر، مشرک، فاسد و ظالم شوند، و در این حال از دنیا بروند، باز هم وارد بهشت می‌شوند»؛ این که خلاف حکمت و عدل است!

خداوند نفرمود: آنان که بر بستر بیماری و احتضار ایشان گفتند: «هذیان می‌گوید» - آنان که به محض رحلت، بعیت خود در غدیر خم را شکستند - آنان که سقیفه تشکیل دادند - آنان که حکومت و خلافت الهی را غصب کردند - آنان که به خلافت نشستند - آنان که فدک را برای محاصره اقتصادی غصب کردند - آنان که هیزم به در خانه فاطمة الزهراء علیها السلام بردند و آتش زدند - آنان که به ایشان سیلی زدند و یا با ضربات غلاف شمشیر، دنده و بازوی ایشان را چنان شکستند که از همان ضرب و جرح به شهادت رسیدند - آنان که نقل هر گونه حدیثی از پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله را جرم اعلام نمودند و به راویان حدیث حدّ (شلاق) زدند - آنان که صحابی بزرگ ابوذر را به ربذه تبعید کردند - آنان که علیه امیرالمؤمنین علیه السلام، آن هم در دوران حکومتش، لشکر کِشی کردند و ...؛ اهل بهشت هستند، چون از مهاجرین بودند!

*- پس، «ملاک حال فعلی افراد است» و دعای عاقبت به خیری و مراقبت مستمر، برای همین است.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

آیا در آیه ۱۰ سوره حدید، به تمامی مهاجرین و انصار [مانند: ابوبکر و ...]، وعده پاداش داده شده است؟ کلمه "همه" استفاده شده است.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/Hadeed/11891.html

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن   سوره توبه   سوره حدید