پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

این شبهه نیست، بلکه پرسش است برای بیشتر دانستن. فرق بسیاری وجود دارد بین «شبهه» با «سؤال».

پیش از پاسخ، باید توجه و دقت نماییم که «ثواب» یعنی چه؟ «ثواب» در لغت به معنای «پاداش» می‌باشد که به «صواب - کار نیکو» داده می‌شود، البته اگر انجام دهندۀ اعمال صالح و حَسنه، ایمان داشته باشد.

مردم، کارهای بسیاری انجام می‌دهند تا «ثواب» ببرند، اما این «ثواب - پاداش» چیست و آنها چه انتظار و امیدی دارند و چه می‌خواهند؟! آیا می‌خواهند در بهشت به آنان قصر، حور و سیب و گلابی بیشتری داده شود؟! مگر در بهشت، چیزی کم داده می‌شود که کسی بیشترش را بخواهد؟! در حالی که فرمود:

«لَا يَسْمَعُونَ حَسِيسَهَا وَهُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خَالِدُونَ» (الأنبیاء، 102)

- آنها صدای [آتش دوزخ] را نمی‏شنوند و در آنچه دلشان بخواهد جاودانه متنعم هستند.

●- پس، وقتی در بهشت هر چه بخواهیم می‌دهند، چه معنا دارد که کاری را برای «ثواب بیشتر» به معنای نعماتی بیشتر از این دست، انجام دهیم؟!

●- بنابراین، مقصود از «ثواب» این است که ضمن برخورداری از شناخت و ایمان، با انجام اعمال حَسنه، صالح و صواب، رشد کنیم و مراتب وجودی ما تکامل یابد، بالاتر رود و مُقرب‌تر گردیم و البته بهشت خدا نیز طبقات دارد و در هر طبقه‌ای نیز درجاتی وجود دارد و نعمات در هر طبقه و درجه‌ای متفاوت می‌باشد؛ نه این که مثلاً در درجه‌ای سه قصر و با دو نهر جاری در زیر درختان می‌دهند و در درجه‌ای دیگر، ده قصر و چهار نهر می‌دهند!

«أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ» (الأنفال، 4)

- آنان هستند كه حقا مؤمنند براى آنان نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و روزى نيكو خواهد بود.

●- «بهشت»، یک جایگاه می‌باشد؛ جایگاه انسان مؤمن، با عمل صالح. یعنی انسان خوب، با عمل خوب. چنان که جهنم نیز یک جایگاه است، جایگاه انسان کافر، مشرک، ظالم، طاغی، عاصی، با عمال بد (گناه). اما، مقام انسان، با جایگاهش تفاوت دارد؛ چنان که زمین جایگاه زندگی دنیوی انسان می‌باشد، اما مردم در آن، از مراتب و مقامات متفاوتی برخوردار می‌باشند. کلاس درس، جایگاه تحصیل است، اما یکی در مقام استاد و معلم قرار دارد و دیگری در مقام دانش آموز و دانشجو.

در دو آیه‌ای که ایفاد می‌شود، به صورت جداگانه، به جایگاه و مقام اهل تقوا تصریح شده است:

«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ * فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ‌» (القمر، 54 و 5)

- پرهيزگاران در باغ‌ها و نهرهای بهشتی جای دارند * در جايگاه (مقام و مرتبۀ) صدق نزد خداوند مالك مقتدر.

●- بنابراین، اگر نگاه و شناختمان از «ثواب» را اصلاح و کامل‌تر نماییم، بیشتر رشد می‌نماییم و «ثواب» بیشتری می‌بریم.

تلاوت قصص قرآنی

یک - تمامی آیات قرآن مجید، کلام الله می‌باشند که خطاب به بندگانش فرموده است، خواه آیاتی در شناخت باشد، خواه تعلیم تسبیح و ذکر، خواه دعوت به خواندن او و خواستن از او [دعا]، خواه احکام (شریعت)، خواه تاریخ و قصص گذشتگان و یا ... .

بنابراین، تلاوت قرآن مجید [به ویژه در ماه مبارک رمضان]، مخاطب کلام الله قرار دادن خود می‌باشد و البته تأمل، تفکر و تعقل در آیات کریمه، خودش «صواب» است و «ثواب» دیگری دارد؛ چرا که سبب هدایت به سوی رشد، کمال و قُرب می‌گردد.

دو - خداوند علیم و حکیم، برای بندگانش تاریخ‌نگاری و قصه‌گویی برای سرگرمی و گذران وقت ننموده است، بلکه در تمامی قصه‌ها، درس‌ها، حکمت‌ها و عبرت‌هایی وجود دارد که باید به آنها دقت نمود. چنان که تاریخ و قصۀ طغیان فرعون و حضرت موسی علیه السلام و عاقبت فرعون را بیان می‌نموده و می‌فرماید: «این عبرت است».

«فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى * فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى * إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشَى‌» (النازعات، 24 تا 26)

- و گفت من ربّ (صاحب اختیار و تربیت کنندۀ امور) بزرگ شما هستم * لذا خداوند او را به عذاب آخرت و دنيا گرفتار ساخت * در اين عبرتی است برای كسانی كه خدا ترسند.

*- داستان فرعون و ادعای اولوهیت و ربوبیّتش، ماجرای امروز ما و همگان می‌باشد؛ امروز نیز سران نظام سلطه، مدعی هستند که شما می‌توانید اربابان (مسئولان) گوناگون داشته باشید، اما بدانید که ربّ (صاحب اختیار و تربیت کنندۀ) بزرگ شما، ما هستیم! آیا شیطان بزرگ امریکا، جز این می‌گوید؟!

*- فرعون خطاب به ساحرانی که ایمان آورده بودند، گفت: «بدون اجازۀ من ایمان آوردید؛ پس شما را به صلیب می‌کِشم و می‌کُشم!»

«قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلَافٍ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَلَتَعْلَمُنَّ أَيُّنَا أَشَدُّ عَذَابًا وَأَبْقَى‌» (طه، 71)

- [فرعون] گفت آيا پيش از آنكه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد؟! قطعاً او بزرگ شماست كه به شما سحر آموخته است؛ پس بی‏شك دستهاى شما و پاهايتان را يكى از راست و يكى از چپ قطع مى‌‏كنم و شما را بر تنه‌‏هاى درخت‏ خرما به دار مى‌‏آويزم تا خوب بدانيد عذاب كدام يك از ما سخت‏ تر و پايدارتر است.

آیا این همان رفتاری نیست که امروزه طاغوت‌های زمان علیه مؤمنان دارند که به خاطر نپذیرفتن ربوبیّت آنان و ایمانشان به ربوبیّت الله جلّ جلاله، یا آنها را می‌کُشند و یا تهدید به مرگ می‌کنند؟!

*- در قصۀ حضرت شعیب علیه السلام فرمود:

«وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُمْ مِنْ إِلَهٍ غَيْرُهُ وَلَا تَنْقُصُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ إِنِّي أَرَاكُمْ بِخَيْرٍ وَإِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ مُحِيطٍ» (هود علیه السلام، 84)

- و به سوی مدين برادرشان شعيب را فرستاديم، گفت ای قوم من! الله را پرستش كنيد كه جز او معبود ديگری برای شما نيست و پيمانه و وزن را كم نكنيد (و دست به كم فروشی نزنيد) من خير خواه شما هستم و من از عذاب روز فراگير بر شما بيمناكم!

آیا بزرگترین مشکل مردمان امروز، گرایش به کفر، شرک، بندگی غیر خدا و نابسامانی اقتصادی نمی‌باشد؟!

*- ماجرای حضرت یوسف علیه السلام، در ایمان و توکلش به خداوند سبحان، در مواجه با برادران حسود، در مقاومت مقابل طغیان شهوت جنسیِ زلیخا و ...، در امین و بصیر بودن، در مدیریت اقتصاد جامعه، به ویژه سیاست صرفه‌جویی و اندوختن سرمایه‌های ملّی، برای استفاده در دوران قحطی (محاصرۀ اقتصادی) و ...، همه ماجراهایی است که برای تک تک ما و کل جامعه پیش آمده و می‌آید؛ لذا باید درس و عبرت بگیریم.

ثواب تلاوت قصص قرآنی

بنابراین، اگر آیات قرآن مجید، بدون هیچ توجه، تأمل و تفکری، فقط روخوانی شود، ثوابش در دنیا و آخرت، همین قدر است که کلام خدا خوانده شده است! اما اگر چنان که فرمود: «در آیات تدبر و تفکر کنید» خوانده شود و البته به آن عمل شود، ثوابش در دنیا اصلاح و تکامل حیات شخصی و اجتماعی می‌باشد و ثوابش در آخرت، کمال مراتب وجودی در قُرب به خداوند سبحان و قرار گرفتن در طبقات و درجات والای بهشتی می‌باشد که از نعمت‌های خاص خود برخوردار است.

حدیث دربارۀ حق تلاوت قرآن کریم:

حضرت امام صادق علیه السلام:

«یُرَتِّلُونَ آیَاتِهِ وَ یَتَفَقَّهُونَ فِیهِ وَ یَعْمَلُونَ بِأَحْکَامِهِ وَ یَرْجُونَ وَعْدَهُ وَ یَخَافُونَ وَعِیدَهُ وَ یَعْتَبِرُونَ بِقِصَصِهِ وَ یَأْتَمِرُونَ بِأَوَامِرِهِ وَ یَتَنَاهَوْنَ عَنْ نَوَاهِیهِ مَا هُوَ وَ اللَّهِ حِفْظَ آیَاتِهِ وَ دَرْسَ حُرُوفِهِ وَ تِلَاوَةً سُوَرِهِ وَ دَرْسَ أَعْشَارِهِ وَ أَخْمَاسِهِ حَفِظُوا حُرُوفَهُ وَ أَضَاعُوا حُدُودَهُ وَ إِنَّمَا تَدَبُّرُ آیَاتِهِ وَ الْعَمَلُ بِأَحْکَامِه.» (إرشادالقلوب، ص۱، ص۷۸)

- مراد از رعایت حقّ تلاوت قرآن، این است که آیات آن را صحیح می‌خوانند؛ در معانی آن دقّت می‌کنند و به احکام آن عمل می‌نمایند؛ به وعده‌های آن امیدوارند و از وعیدهای آن می‌ترسند؛ از قصّه‌های آن عبرت می‌گیرند؛ آنچه را که در آن امر شده می‌پذیرند و از آنچه در آن نهی شده باز می‌ایستند.

و به خدا قسم! مراد، حفظ‌کردن آیات آن و آموختن حروف آن (صرف و نحو) نیست و خواندن سوره‌های آن [بدون تأمّل] و درس، ده قسمت و پنج قسمت آن منظور نیست؛ [عدّه‌ای] حروف آن را حفظ نموده و حدود آن را ضایع می‌کنند و جز این نیست که مراد، تدبّر در آیات آن و عمل‌کردن به احکام آن است.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار توسط شما؛ متشکریم.

پرسش:

در قرآن کریم، آیات بسیاری را می‌خوانیم که «قصه» می‌باشند! چطور می‌شود با خواندن قصه، ثواب ببریم؟! این برای من شبهه شده است.

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/quran/12472.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  قرآن