x-shobhe: ابتدا باید دقت شود که احکام الهی که از منشأ علم و حکمت پروردگار عالم صادر می‌گردد، یک علت و چرا ندارد که کسی بتواند مدعی شود علت فلان حکم این است و لا غیر. بلکه احکام الهی نیز (مانند آیات قرآن کریم) ظاهری دارند و باطنی و باطنش باطنی تا هفتاد باطن (که البته رقم هفتاد نماد زیادی است نه این که مثلاً 71 ندارد). لذا در این امکان و فرصت کوتاه، فقط به صورت اجمال به یکی از دلایل اشاره می‌گردد.

اگر چه همه‌ی عبادات برای خداوند است، اما نماز ایستادن عبد در مقابل معبود و گفتگوی مستقیم او با پروردگار عالم است. و به همین جهت و جهات دیگر سرآمد عبادت‌ها و ستون دین نامیده شده است.

حکمت نهایی همه‌ی احکام الهی و همه‌ی عبادت‌ها و از جمله نماز، به فعلیت رسیدن استعدادهای انسانی و رسیدن به کمال و در نهایت تقرب به «هستی و کمال مطلق»، الله جل جلاله می‌باشد، که فرمود:

«يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ» (الحجرات - 13)

ترجمه: اى مردم! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيره‏ها و قبيله‏ها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد (اينها ملاك امتياز نيست،) گرامى‏ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست، خداوند دانا و آگاه است.

در میان همه‌ی عبادت‌ها، نماز کامل‌ترین و جامع‌ترین عبادت است. در نماز یک زندگی کامل سیر شده و تجلی پیدا می‌کند و عبد آن گونه که باید باشد (نه آن گونه که هست) در مقابل معبود ایستاده و تمامی اعتقادات، باورها و نیازهای خود را آن گونه که باید (نه آن گونه که هست) به «رب العالمین» عرضه می‌دارد.

بدیهی است که انسان کامل، یک انسان منزوی نیست، بلکه انسانی است که ضمن برخورداری از کمالات فردی، از کمالات اجتماعی نیز برخوردار است. و روح نماز نیز «جمعی» است، اگر چه به تنهایی (فرادا) اقامه شود. چنان چه هر کسی در قرائت سوره‌ی حمد، خود را «ما» می‌خواند: «إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعينُ»، یعنی خود را جزیی از یک جمع می‌داند. یعنی حتی اگر در میان کفار زندگی کند، اعلام می‌کند که «من» از جامعه‌ی موحدین هستم، از آنانی که تو را می‌پرستند و از تو استعانت می‌جویند. نمازگذار به هنگام دعا در نماز نیز نه فقط برای خودش، بلکه برای جمع دعا می‌کند، چنان چه می‌گوید: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ – ما را به راه راست هدایت فرما».

خداوند متعال می‌خواهد که عبد به شکل یک انسان کامل در مقابل او بایستد و این عبادت کامل را به جا آورد و چنان چه بیان گردید، انسان کامل، یک انسان اجتماعی است و شکل واقعی انسان کامل آن تصویری نیست که در آئینه و یا در خلوت می‌بیند، بلکه آن نقشی است که در چرخه‌ی هستی و اجتماع انسانی دارد. پس بهتر است هر کس به ظاهر و باطن به شکل یک انسان کامل در حضور اجتماعی‌اش باشد.

از جمله ویژه‌گی‌های انسان کامل در خلوت یا جلوت، در اتاق تنها یا اجتماع، رعایت حجاب است. انسان کامل، انسان محجوب و مستور است، نه انسانی که خوب و بدش برای همگان آشکار می‌باشد. پس، حجاب ضرورت است. و حجاب ظاهر همان است که در احکام برای مرد و زن بیان شده است. پس، زنان باید به شکل کامل خود (شکل حضور در جامعه) در مقابل خداوند متعال بایستند، هم چنان که مردان نیز باید چنین نمایند. به همین دلیل دستورات دیگری به غیر از رعایت حجاب برای نمازگذار بیان شده است که از آن جمله می‌توان به: بدن پاک و با وضو - لباس پاک و حلال – مکان پاک و حلال – جهت درست [قبله] و یا آرایش مناسب و خوش‌بویی و ... اشاره نمود. چرا که انسان کامل بدن، لباس، مکان و جهت ظاهری و باطنی‌اش پاک است و به همین دلیل ظاهر و باطنش نیز معطر و منور است.

پس، مرد و زن باید به شکل ظاهری و باطنی کامل خود در مقابل خداوند متعال بایستند تا به خودشان نیز آموزه‌ی مستمری باشد. و شکل کامل انسان،‌ شکل اجتماعی اوست. چرا که او وقتی تنهاست دیگر در اجتماع نیست، اما وقتی در اجتماع است، خود (تنها) را نیز به همراه دارد، پس کامل‌تر است. و رعایت حجاب به ویژه در اجتماع بر مرد و زن واجب است. لذا هر کدام باید با رعایت آنها اقامه‌ی نماز نمایند.

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام   نماز